Sentencje łacińskie

Aurea dicta

Złote słowa.

Aurea mediocritas

Złoty środek (umiar).

Auribus frequenitius quam lingua utere

Uszu używaj częściej niż języka.

Aut bibat, aut abeat

Niech pije albo niech sobie idzie.

Aut Caesar aut nihil

Być albo Cezarem, albo niczym.

Aut viam inveniam aut faciam

Albo znajdę drogę, albo ją sobie utoruję.

Avaritia et arrogantia praecipua validiorum vitia

Chciwość i bezczelność to główne wady możnych.

Ave, Caesar, morituri te salutant

Witaj, Cezarze, idący na śmierć cię pozdrawiają.

Avida est periculi virtus

Męstwo jest chciwe niebezpieczeństwa.

Avito vivit honore

Żyje zaszczytami przodków.

Axis mundi

oś świata.

Barba crescit, caput nescit

Broda rośnie, rozumu nie przybywa.

Beati pauperes spiritu

Błogosławieni ubodzy w duchu.

Beatius est magis dare, quam accipere

Więcej szczęścia jest w dawaniu niż w braniu.

Beatus, qui prodest, quibus potest

Szczęśliwy, kto pomaga, komu może.

Bellum omnium contra omnes

Wojna wszystkich przeciw wszystkim.

Bene dignoscitur, bene curatur

Dobra diagnoza, dobre leczenie.

Bene facit, qui ex aliorum erroribus sibi exemplum sumit

Dobrze czyni ten, kto uczy się na cudzych błędach.

Benedictus qui venit in nomine Domini

Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie.

Bis dat, qui cito dat

Dwa razy daje, kto szybko daje.

Bis repetita placent.

Rzeczy powtórzone podobają się.

Bona valetudo melior est quam maximae divitiae

Dobry stan zdrowia jest lepszy niż największe bogactwo.

Bono domino quot servi tot amici, malo domino quot servi tot inimici

Dobry pan ilu ma niewolników, tylu też przyjaciół, zły zaś pan ilu ma niewolników, tylu wrogów.

Bonum est, quod omnes appetunt

Dobro jest tym, czego wszyscy pragną.

Bonum vinum laetificat cor hominis

Dobre wino uwesela serce człowiecze.

Bos lassus fortius figit pedem

Zmęczony wół szybciej pracuje.

Caeca invidia est

Zawiść jest ślepa.

Caelum et terra transibunt, verba autem mea non praeteribunt

Niebo i ziemie przeminą, ale słowa moje nie przeminą.

Caelum et terram commovere

Poruszyć niebo i ziemię.

Calvitium non est vitium, sed prudentiae indicium

Łysina to nie wada, lecz oznaka mądrości.

Cantus cycneus

Łabędzi śpiew.

Captatio benevolentiae

Zjednywanie sobie względów.

Caput mundi

Głowa (stolica) świata.

Carum est, quod rarum est

Cenne jest to, co rzadkie.

Carta non erubescit

Papier się nie rumieni [ze wstydu].

Casus belli

powód do wypowiedzenia wojny.

Cedant arma togae!

Niech oręż ustąpi przed togą!

Certum est, quia impossibile est

Jest pewne, ponieważ jest niemożliwe.

Ceterum censeo Karthaginem esse delendam

Poza tym [zresztą] uważam, że Kartaginę należy zniszczyć.

Cicer cum caule

Groch z kapustą, tłum. Julian Tuwim

Cinis et manes et fabula fies

Popiołem i cieniem i wspomnieniem się staniesz.

Civis totius mundi

Obywatel całego świata.

Clavus clavo pellitur

Gwóźdź wybija się gwoździem.

Cogitationis poenam nemo patitur

Nikt nie ponosi odpowiedzialności za swoje myśli.

Cogitationum poenam nemo luit

Nikt nie cierpiał za karę myślenia.

Cognosce te ipsum

Poznaj samego siebie.

Comedamus et bibamus cras enim moriemur

Jedzmy pijmy wszak jutro pomrzemy

Communi consensu

Za zgodą powszechną.

Conceptus est homo

Począł się człowiek.

Concordia civium murus urbium

Zgoda obywateli to mur obronny miast.

Concordia domi, foris pax

Zgoda w domu, pokój na zewnątrz.

Conquiescat in pace

Niech odpoczywa w pokoju.

Conflabunt gladios suos in vomeres

Przekują miecze swe na lemiesze.

Consensus facit legem

Zgoda tworzy prawo.

Consuetudo altera natura est

Przyzwyczajenie jest drugą naturą.

Consuetudo est optima legum interpres

Zwyczaj jest najlepszą wykładnią praw.

Consummatum est

Dokonało się.

Contra negantem principia non est disputandum

Z kimś, kto zaprzecza pryncypiom, nie dyskutuje się.

Contra vim mortis non est medicamen in hortis

Przeciwko mocy śmierci nie ma ziół w ogrodach.

Contra vim non valet ius

Prawo jest bezsilne wobec przemocy.

Convenienter naturae vivere

Żyć w zgodzie z naturą.

Cornix cornici numquam confodit ocellum

Kruk krukowi oka nie wykole.

Corpus delicti

Dowód rzeczowy przestępstwa.

Corrumpunt mores bonos colloquia mala

Złe rozmowy psują dobre obyczaje.

Corvus albus

Biały kruk.

Crede, quod habes, et habes

Wierz, że masz, a będziesz miał.

Crescit sub pondere virtus

Prześladowana cnota wzrasta.

Crescite et multiplicamini et multiplicamini

Wzrastajcie i rozmnażajcie się.

Crescunt anni, decrescunt vires

Przybywa lat, ubywa sił.

Cucullus non facit monachum

Kaptur [habit] nie czyni mnicha.

Cui bono [fuerit]?

Po co? Na czyją korzyść?

Cuius est solum, eius est usque ad coelum (ad sidera, ad infinitum)

Władca ziemi jest panem nieba ponad nią (aż do gwiazd, w nieskończoność).

Cuiusvis hominis est errare, nullius nisi insipientis in errore perseverare

Każdy człowiek może zbłądzić, uparcie w błędzie trwa tylko głupi.

Cum debita reverentia

Z należytym szacunkiem.

Cum plenus venter, numquam studet ille libenter

Kiedy brzuch pełny, nigdy nie studiuje on chętnie.