Różne

dylatacja czasu

zjawisko spowolnienia zegarów poruszających się z dużą prędkością — (kinematyczna) lub znajdujących się w silnym polu grawitacyjnym (grawitacyjna)

największy Park Narodowy

Biebrzański PN

najmniejszy Park Narodowy

Ojcowski Park Narodowy

najmłodszy Park Narodowy

Park Narodowy "Ujście Warty"

młody łoś

łoszak

nogi kuraków

cieki

banicja

wygnanie z kraju

herezja

pogląd sprzeczny z oficjalną nauką Kościoła

satiacja semantyczna

zjawisko kiedy słowo powtarzane wielokrotnie traci swój sens

łac. „Non omnis moriar”

„Nie wszystek umrę”; zwrot z pieśni Horacego

wadera

samica wilka, wilczyca

afrykanerzy

biali mieszkańcy afryki

nazwa obrazu, autor,

kierunek, lokalizacja

Mona Lisa, Leonardo da Vinci,

renesans, Luwr

krasula

potocznie krowa

flauta

bezwietrzna pogoda na morzu

huczka (kiedy?)

okres godowy dzików (koniec listopada, grudzień)

pustynia kamienista

hamada

sukulent

roślina o mięsistych pędach lub liściach, w których gromadzi wodę umożliwiającą jej przetrwanie suszy, rośnie na pustyniach

virgo

opad atmosferyczny, który wyparowuje, zanim dosięgnie powierzchni Ziemi

apartheid

totalitarna ideologia głosząca konieczność osobnego rozwoju społeczności różnych ras, a także bazujący na tej teorii system polityczny dyskryminujący czarnych (w RPA do lat 90.XX wieku)

nazwa obrazu, autor

kierunek, lokalizacja

Trwałość pamięci, Salvador Dali,

surrealizm, Nowy York

nazwa obrazu, autor

kierunek, lokalizacja

Stworzenie Adama, Michał Anioł.

renesans, Watykan (kaplica sykstyńska)

Układ Słoneczny

4 planety kamieniste: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars; pas planetoid

4 planety gazowe:Jowisz, Saturn, Uran Neptun, pas planetoid

nazwa obrazu, autor

kierunek, lokalizacja

Krzyk, Edvard Munch,

ekspresjonizm, Oslo

specjacja

powstawanie nowych gatunków z jednego gatunku wyjściowego

Najdalej na północ wysunięty kraniec Polski

Przylądek Rozewie

pierwszy człowiek w Kosmosie (data)

Jurij Gagarin (1961r.)

pogoda

stan atmosfery w określonym miejscu i czasie

pływ

cykliczne wznoszenie się i opadanie poziomu morza wywołane siłą odśrodkową wynikającą z obrotu naszej planety

data udomowienia konia

3,5 tys. lat p.n.e

Najdalej na północ wysunięty kraniec Polski

Przylądek Rozewie

pierwszy człowiek w Kosmosie (data)

Jurij Gagarin (1961r.)

hipoteza Czerwonej Królowej

hipoteza w ewolucji mówiąca, że silna konkurencja wymusza stałe zmiany ewolucyjne o charakterze kierunkowym - "wyścig zbrojeń" (aby utrzymać się w tym samym miejscu, trzeba biec ile sił)

pływ

cykliczne wznoszenie się i opadanie poziomu morza wywołane siłą odśrodkową wynikającą z obrotu naszej planety

data udomowienia konia

3,5 tys. lat p.n.e

deflacja

erozja eolityczna; wywiewanie drobnych cząsteczek mineralnych, np. pyłów, i piasków z powierzchni zbudowanych z luźnych skał

stan spoczynku rośliny (2 rodzaje)

stan odwracalnego zahamowania aktywności wzrostowej i metabolicznej

względny (zależny od czynników środowiskowych)/bezwzględny(głęboki, zależny od czynników wewnętrznych)

proces restytucji gatunku

wprowadzenie gatunku rodzimego w dawnym obszarze jego naturalnego zasięgu, w którym wyginął (działania: introdukcja, reintrodukcja, wzmacnianie lub translokacja

introdukcja gatunku

wprowadzanie gatunku poza zasięgiem naturalnego występowania (np. ziemniak w Polsce)

translokacja gatunku

przemieszczenie osobników poza granice występowania populacji

wsiedlanie gatunku

wypuszczanie osobników do środowiska (element procesu restytucji)

zasilanie gatunku

wzmacnianie niewielkiej liczebnie populacji przez dopuszczenie nowych osobników

kategorie zagrożenia IUCN

(9)

-całkowicie wymarły (EX)

-wymarły w stanie dzikim (EW)

-krytycznie zagrożone (CR) niska liczebność, szybki jej spadek -zagrożone (EN) -narażone (VU) -niższego ryzyka (NT) -regres -najmniejszej troski (LC)- niezagrożone -brak danych (DD)-niedostatecznie rozpoznane -niepoddane ocenie (NE)

in situ

objęcie ochroną zagrożonego gatunku w miejscu jego występowania

ex situ

ochrona gatunków poza miejscem ich naturalnego występowania (ogród botaniczny, zoologiczny)

II prawo Keplera

Promień wodzący planety zakreśla w jednakowych odstępach czasu figury o takim samym polu powierzchni. (dalej od Słońca=wolniej, bliżej Słońca= szybciej)

funkcje móżdżku (2)

-utrzymanie napięcia mięśniowego

-koordynacja ruchowa

nazwa obrazu, autor

kierunek, lokalizacja

Słoneczniki (seria obrazów), Vincent van Gogh,

postimpresjonizm, Monachium (Niemcy)

heterodontyzm

rodzaj uzębienia charakteryzujący się zróżnicowaniem kształtów i wielkości zębów w zależności od ich przeznaczenia (spotykany u gadów i ssaków)

homodontyzm

brak różnic w budowie i wielkości zębów ( u ryb, płazów, gadów)

difiodontyzm

dwuzmianowość zębów, tj. cecha ssaków polegająca na występowaniu dwóch generacji zębów

gęstość ciała (masa właściwa)-wzór, jednostki

stosunek masy pewnej ilości substancji do zajmowanej przez nią objętości [kg/m^3]

wzór: m/V

m-masa V-objętość

ciężar ciała (siła ciężkości)-wzór, jednostki

wielkość wektorowa; jest to siła z jaką Ziemia przyciąga dane ciało [N]

wzór: m*G

m-masa G-przyspieszenie ziemskie