System Polityczny RP- Prezydent RP

Prezydent

-głowa państwa i uosobienie majestatu Rzeczypospolitej

-gwarantuje ciągłość władzy państwowej

-stoi na straży bezpieczeństwa i suwerenności państwa -stoi na straży nienaruszalności i niepodzielności terytorium państwa

Model prezydentury w Polsce

Prezydentura arbitrażowa- główny ciężar rządzenia państwem spoczywa na Radzie Ministrów, a prezydent wykazuje szczególną aktywność w razie wystąpienia konfliktów politycznych pomiędzy parlamentem a rządem (arbitraż ustrojowy) lub w razie niepokojów społec

Zasady wyboru Prezydenta RP

-prezydent wybierany jest na 5-letnią kadencję

-wybory są: powszechne, tajne, równe, bezpośrednie i większościowe

-kandydaturę zgłasza 100 tys obywateli -wygrywa kandydat, który w 1 turze otrzymał więcej niż połowę wszystkich głosów -2 tra odbywa się 2 tyg. po 1 jeśli kandydaci nie otrzymali wymaganej przewagi

Opróżnienie urzędu prezydnta

Następuje na skutek:

-śmierci prezydenta

-zrzeczenia się przez niego urzędu -stwierdzenia nieważności wyboru prezydenta -uznania trwałej niezdolności do sprawowania władzy ze względu na stan zdrowia -usunięcia z urzędu na skutek orzeczenia wydanego przez Trybunał Stanu

Uprawnienia wobec parlamentu

-zarządzanie wyborów parlamentarnych

-zwoływanie 1 posiedzenia Sejmu i Senatu

-prawo rozwiązania Sejmu -prawo inicjatywy ustawodawczej -prawo do weta ustawodawczego -zwracanie się z orędziem do Narodu -prawo wystąpień przed Sejmem i Senatem lub Zgromadzeniem Narodwym

Uprawnienia wobec Rady Ministrów

-uczestnictwo w powoływaniu rządu

-możliwość współkształtowania składu rządu

-przewodnictwo w obradach Rady Gabinetowej -Rada Gabinetowa nie ma uprawnień wydawania aktów prawnych oraz stanowienia rozstrzygnięć prawnie wiążących

Uprawnienia w zakresie bepieczeństwa

-zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi RP

-mianuje Szefa Sztabu Generalnego WP

-mianuje naczelnych dowódców Sił Zbrojnych -nadaje najwyższe stopnie oficerskie -mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych -przewodniczy obradom Rady Bezpieczeństwa Narodowego -decyduje o wprowadzeniu stanu wyjątkowego

Uprawnienia w zakresie polityki zagranicznej

-ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe

-mianuje, powołuje i odwołuje przedstawicieli dyplomatycznych innych państw

-wydaje postanowienie o wypowiedzeniu wojny w sytuacji zbrojnej napaści państw na terytorium RP

Uprawnienia tradycyjne

-nadaje obywatelstwo RP i wyraża zgodę na zrzeczenie się go

-dysponuje prawem łaski wobec każdej osoby skazanej wyrokiem sądu

-nadaje tytuł naukowy profesora zwyczajnego po zatwierdzeniu przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów - nadaje ordery i odznaczenia -zarządza referendum ogólnokrajowe -wnioskuje o kontrolę NIK

Odpowiedzialność prezydenta: karna

Odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu za czyny związane z popełnieniem powierzonej funkcji i popełnieniem przestępstwa pospolitego.

Kontrasygnata

Wymóg złożenia przez Prezesa Rady Ministrów podpisu pod aktem, który wcześniej podpisany został przez prezydenta.

Prerogatywy

Akty, które nie podlegają obowiązkowej kontroli asygnaty.