Strona nie będzie działać właściwie !
Psychologia społeczna |
naukowe badanie sposobu, w jaki myślimy, odczuwamy i zachowujemy się pod wpływem rzeczywistej bądź wyobrażonej obecności innych; koncentruje się na tym, co powoduje, że nawet inteligentne i silne jednostki popełniają poważne błędy, stając w obliczu sprzec |
Konstrukt |
sposób, w jaki ludzie spostrzegają, pojmują i interpretują świat społeczny. |
Różnice indywidualne |
składniki osobowości, które odróżniają nas od innych ludzi. |
Socjologia |
dostarcza ogólnych praw i teorii dotyczących społeczeństw, a nie jednostek; |
Psychologia społeczna |
bada procesy psychologiczne pojawiające się, gdy ludzie przebywają ze sobą, co powoduje, że stają się podatni na wpływ społeczny; |
Psychologia osobowości |
bada właściwości, które powodują, że jednostki są unikatowe i różnią się od siebie. |
Podstawowy błąd atrybucji (Ross) |
tendencja do przeceniania rozmiaru, w jakim zachowanie ledzi jest wynikiem oddziaływania dyspozycji wewnętrznych, a niedocenianie roli czynników sytuacyjnych. |
Behawioryzm |
szkoła psychologiczna, która utrzymuje, iż aby zrozumieć ludzkie zachowanie, wystarczy jedynie rozważyć nagradzające właściwości środowiska -znaczy to, w jaki sposób pozytywnie i negatywnie wydarzenia w otoczeniu są związane ze specyficznymi zachowaniami |
Psychologia postaci |
szkoła psychologiczna podkreślająca ważność badania subiektywnego sposobu, w jaki dany obiekt pojawia się w umyśle ludzi, zamiast poddania badaniom wyłącznie obiektywnych, fizycznych cech tego obiektu. |
Samoocena |
dokonywanie przez ludzi oszacowania wartości samych siebie, tzn. rozmiaru, w jakim spostrzegają siebie jako dobrych, kompetentnych i przyzwoitych. |
Poznawanie społeczne |
w jaki sposób ludzie myślą o sobie samych i o świecie społecznym; a dokładnie, jak selekcjonują, interpretują, zapamiętują i wykorzystują informacje społeczną w wydawaniu sądów i w podejmowaniu decyzji. |
Obserwacja systematyczna |
forma metody obserwacyjnej, w której obserwatorem jest wyszkolony badacz społeczny, który przystępuje do odpowiedzi na pytania odnoszące się do określonego zjawiska społecznego, obserwując i kodując je zgodnie z wcześniej przygotowanym zbiorem kryteriów. |
Obserwacja uczestnicząca |
forma obserwacji systematycznej, w której obserwator wchodzi w interakcję z obserwowanymi ludźmi, ale stara się w żaden sposób nie wpływać na sytuację. |
Analiza archiwalna |
forma obserwacji systematycznej, w której badacz obserwuje zachowanie społeczne przez badanie nagromadzonych w danej kulturze dokumentów albo archiwaliów (np. pamiętników, powieści, czasopism czy dzienników). |
Zgodność sędziów kompetentnych |
stopień zgodności pomiędzy dwiema osobami albo większą liczbą osób, które niezależnie obserwują i kodują grupę danych; poprzez pokazanie, że dwóch lub więcej ekspertów niezależnie obserwujących i kodujących dochodzi do tych samych obserwacji, badacze upew |
Metoda korelacyjna |
metoda, w której mierzy się systematycznie dwie zmienne lub ich większą liczbę i oszacowuje się relację pomiędzy nimi (tj. w jakim stopniu można przewidzieć wartości jednej z nich na podstawie drugiej). |
Korelacja dodatnia |
taka relacja pomiędzy dwiema zmiennymi, w której wzrostowi wartości jednej zmiennej towarzyszy wzrost wartości drugiej zmiennej. |
Korelacja ujemna |
taka relacja pomiędzy dwiema zmiennymi, w której wzrostowi wartości jednej zmiennej towarzyszy zmniejszanie się wartości drugiej zmiennej. |
Dobór losowy |
sposób zapewniania reprezentatywności dla danej populacji wybranej do próby grupy osób gwarantujący, że każda jednostka wchodząca w skład populacji ma taką samą szansę na pojawienie się w próbie. |
Metoda eksperymentalna |
metoda badania relacji przyczynowo-skutkowych; badacz losowo przydziela uczestników eksperymentu do różnych sytuacji i upewnia się, że sytuacje te są identyczne pod wszystkimi względami z wyjątkiem jednego, zidentyfikowanego przez zmienną niezależną (bada |
Zmienna niezależna |
zmienna, która badacz zmienia albo róznicuje, aby stwierdzić, czy ma ona wpływ na jakąś inną zmienną; badacz oczekuje, że ta właśnie zmienna będzie powodowała zmiany jakiejś innej zmiennej. |
Zmienna zależna |
zmienna, która badacz mierzy po to, by stwierdzić, czy na nię wpływa zmienna niezależna; badacz stawia hipotezę, że zmienna zależna zalepy od poziomu zmiennej niezależnej. |
Plan wieloczynnikowy |
plan eksperymentalny, w którym uwzględnia się więcej niż jedną zmienną niezależną; każda zmienna niezależna ma więcej niż jedną wersję lub też poziom; wszystkie możliwe kombinacje tych poziomów pojawiają się w badaniach. |
Trafność wewnętrzna |
upewnianie się, że nic więcej poza zmienną niezależną nie może wpływać na zmiennę zależną; realizuje siępoprzez kontrolowanie wszystkich zmiennych ubocznych oraz poprzez losowe przydzielanie wszystkim badanym różnych warunków eksperymentalnych. |
Losowe przydzielanie do sytuacji |
upewnianie się, że wszyscy badani mają taką samą szansę na przydzielanie do danej sytuacji w eksperymencie; dzięki losowemu przydzielaniu tychże sytuacji badacz może być względnie pewien, że różnice w osobowościach uczestników eksperymentu albo ich wcześn |
Trafność zewnętrzna |
stopień, w jakim wyniki badań mogą być generalizowane na inne sytuacje i na innych ludzi. |
Realizm sytuacyjny |
stopień, w jakim sytuacje eksperymentalne są podobne do sytuacji spotykanych w życiu codziennym. |
Realizm psychologiczny |
stopień, w jakim kontrolowane w eksperymencie procesy psychologiczne są podobne do procesów psychologicznych pojawiających się w życiu codziennym; realizm psychologiczny może być wysoki nawet wtedy, gdy realizm sytuacyjny jest niewielki. |
Instrukcja maskująca |
opis celu badań przedstawiany ich uczestnikom, który różni się od prawdziwego celu tychże badań; instrukcja maskująca używana jest po to, by zachować realizm psychologiczny. |
Powtarzalność |
powtarzanie badań, częsz udziałem osób z innych populacji albo w innych warunkach. |
Eksperymenty w warunkach naturalnych |
eksperymenty przeprowadzane raczej w warunkach życia realnego niż w laboratorium. |
Badania podstawowe |
badania projektowane poto, by dać najlepszą odpowiedź na pytanie, dlaczego ludzie zachowują się tak, jak się zachowują, i przeprowadzane wyłącznie dla zaspokojenia ciekawości poznawczej. |
Badania stosowane |
badania projektowane specjalnie w celu rozwiązania konkretnego problemu społecznego; tworzenie teorii zachowania jest zwykle wtórne do rozwiązywania specyficznego problemu. |
Przyzwolenie |
wyjaśnienie uczestnikom badania natury eksperymentu, zanim on się rozpocznie, i uzyskanie ich zgody na udział w tym eksperymencie. |
Maskowanie |
wprowadzenie w błąd uczestników eksperymentu lub zatajenie przed nimi prawdziwego celu badań albo też wydarzeń, które w rzeczywistości zaistnieją. |
Sesja wyjaśniająca |
wyjawienie uczestnikom badań po zakończeniu eksperymentu jego celu oraz dokładne objaśnienie tego, co się wydarzyło. |
Dysonans poznawczy |
popęd spowodowany poczuciem dyskomfortu, pierwotnie definiowany jako konsekwencja utrzymywania dwóch lub więcej nizgodnych ze sobą elementów poznawczych, następnie określany jako konsekwencja zaangażowania się w działanie, które jest sprzeczne z koncepcją |
Elementy poznawcze |
myśli, uczucia, przekonania bądź wiedza o czymś. |
Dysonans podecyzyjny |
dysonans, który zostaje nieuchronnie wzbudzony po podjęciu decyzji. W takiej sytuacji dysonans jest najczęściej likwidowany przez podwyższenie atrakcyjności wybranej alternatywy i zdewaluowanie alternatywy odrzuconej. |
Technika niskiej piłki |
pozbawiona skrupułów strategia, mocą której sprzedawca nakłania klienta, aby zgodził się kupić produkt po bardzo niskiej cenie; następnie twierdzi, śebyła pomyłka, i ponosi cenę; częsklient godzi się na zakup po zawyżnej cenie. |
Pojęcie Ja |
suma całej wiedzy o sobie uwzględniająca tożsamość, zdolności i role. |
Uzasadnianie wysiłku |
występująca u ludzi tendencja do podwyższania oceny tego, na co ciężko pracowali, abyosiągnąć. |
Uzasadnienie zewnętrzne |
wyjaśnienie, jakie podaje osoba dla swojego dysonansowego zachowania, wskazujące na przyczynę, która znajduje się poza nią samą (np. jeśli ktoś coś robi, aby uzyskać dużą nagrodę lub uniknąć surowej kary). |
Uzasadnienie wewnętrzne |
likwidowanie dysonansu poprzez dokonanie jakiejś zmiany w sobie (np. swojej postawy lub zachowania). |
Obrona stanowiska niezgodnego z własną postawą |
proces, który pojawia się, gdy ktoś wyraża opinię lub postawę sprzeczną ze swoim osobistym przekonaniem lub postawą. |
Teoria podtrzymywania poczucia własnej wartości |
teoria, która głosi, że wyobrażenie o nas może być zagrożone zachowaniem drugiej osoby i że na wielkość tego zagrożenia wpływa zarówno to, jak bliskajest nam ta osoba, jak i znaczenie jej zachowania dla naszego pojęcia Ja. |
Teoria autoafirmacji |
teoria sugerująca, że ludzie będą likwidować wpływ dysonansu wzbudzającego zagrożenie dla ich samooceny przez potwierdzanie swojej kompetencji w dziedzinie, która nie jest związana z zagrożeniem. |
Teoria samopotwierdzania |
teoria sugerująca, że ludzie posiadają potrzebę potwierdzania swojego pojęcia Ja, bez względu na to, czypojęcie jest pozytywne czy negatywne; w pewnych sytuacjach ta tendencja może być w konflikcie z podwyższaniem własnej wartości i usprawiedliwianiem sie |
Pułapka racjonalizacji |
możliwy skutek działania wywołanych w procesie redukcji dysonansu usprawiedliwień, które ostatecznie skończą się łańcuchem niedorzecznych i niemoralnych działań. |
Usprawiedliwianie samego siebie |
tendencja do usprawiedliwiania własnych działań w celu podtrzymania swojej samooceny. |
Poznanie społeczne |
sposób, w jaki ludzie myślą o sobie samych i o świecie społecznym; a dokładniej, jak selekcjonują, interpretują, zapamiętują i wykorzystują informację społeczną w wydawaniu sądów i w podejmowaniu decyzji. |
Oszczędność poznawcza |
teza mówiąca, że ludzie uczą się stosować efektywnie uproszczenia myślowe i praktyczne reguły zdroworozsądkowe, które pomagają im zrozumieć rzeczywistość społeczną, ponieważ nie są zdolni przetwarzać całej oddziałującej na nich informacji społecznej. |
Schematy |
struktury poznawcze, za pomocą których ludzie organizują swoją wiedzę o świecie według pewnych tematów; schematy silnie wpływają na to, co z otrzymanej informacji zauważamy, o czym myślimy i co później pamiętamy. |
Dostępność |
łatwość, z jaką możemy sobie uświadomić rozmaite myśli i idee; idea dostępnataka, która jest obecnie uświadamiana albo która może zostać łatwo przywołana do świadomości. |
Wzbudzanie schematu pod wpływem zdarzeń poprzedzających |
zwiększanie się dostępności schematu pod wpływem tego, co było doświadczane bezpośrednio przedtem. |
Zjawisko wrogich mediów |
odkrycie, że każda z antagonicznych, silnie zaangażowanych w coś grup spostrzega neutralne, zrównoważone przekazy mediów jako sobie wrogie, ponieważ media nie przedstawiły faktów w jednostronnym ujęciu, o którym antagoniści wiedzą, że jest prawdą. |
Efekt pierwszeństwa |
proces, za sprawą którego nasze pierwsze wrażenie dotyczące innej osoby wpływa na to, że jej późniejsze zachowanie interpretujemy w sposób zgodny z tym pierwszym wrażeniem. |
Efekt uporczywości |
odkrycie, że przekonania ludzi dotyczące ich samych i świata społecznego utrzymują się nawet wtedy, gdy dane wspierające te przekonania zostały podważone. |
Samospełniające się proroctwo |
zjawisko polegające na tym, że ludzie: a) mają określone oczekiwania dotyczące innej osoby, co (b) wpływa na ich postępowanie względem tej osoby, które (c) powoduje, że zachowuje się ona w sposób zgodny z ich wyjściowymi oczekiwaniami. |
Heurystyki wydawania sądów |
uproszczone reguły wnioskowania, którymi posługują się ludzie, by wydawać sądy w sposób szybki i efektywny. |
Heurystyka dostępności |
nieformalna reguła umysłowa, na mocy której ludzie wydają sąd, kierując się tym, jak łatwo można coś przywołać do świadomości. |
Heurestyka reprezentatywności |
uproszczona metoda wnioskowania polegająca na tym, że klasyfikacji czegoś dokonuje się na podstawie stopnia podobieństwa do przypadku typowego. |
Informacja o proporcji podstawowej |
informacja o częstości występowania w populacji przedstawicieli róźnych kategorii. |
Heurestyka zakotwiczenia/dostosowania |
uproszczona metoda wnioskowania, która polega na posłuszeniu się jakąś liczbą czy wartością jako punktem wyjściowym i następnie na sformułowaniu odpowiedzi na pytanie przez zmodyfikowanie tej wartości stanowiącej zakotwiczenie; ludzie częsnie modyfikują j |
Wnioskowanie z prób niereprezentatywnych |
dokonywanie uogólnień na podstawie prób informacji, o których wiadomo, że są tendencyjne bądź nietypowe. |
Szacowanie współzmienności |
ocenianie stopnia, w jakim dwie zmienne są skorelowane, tzn. przewidywanie jednej zmiennej (np. tego, jak przyjacielska jest dana osoba) na podstawie innej zmiennej (np. płci tej osoby). |
Korelacja pozorna |
przekonanie, że dwie zmienne są skorelowane, podczas gdy w rzeczywistości tak nie jest; wynika ono ze schematu, zgodnie z którym istnieje pomiędzy nimi związek. |
Bariera nadmiernej ufności |
zbyt duże zaufanie do trafności własnych sądów; zazwyczaj nie są one tak trafne, za jakie się je przyjmuje. |
Komunikacja niewerbalna |
sposób, w jaki ludzie komunikują, intencjonalnie bądź nieintencjonalnie, bez słów; wskaźniki niewerbalne obejmują mimikę, ton głosu, gesty, pozycje i ruchy ciała , dotyk i spoglądanie. |
Reguły ujawniania |
kulturowo zdeterminowane reguły określające, jakie zachowania niewerbalne nadają się do ujawnienia. |
Emblematy |
niewerbalne gesty, które w danej kulturze są dobrze zdefiniowane; mają zwykle swoje bezpośrednie słowne odpowiedniki, tak jak znak OK. |
Teoria roli społecznej |
teoria mówiąca, że różnice płciowe pojawiające się w zachowaniu społecznym wynikają ze społecznego podziału pracy pomiędzy płciami; podział ten prowadzi do różnic w oczekiwaniach wobec ról płciowych i umiejętności związanych z płcią, które określają różni |
Ukryta teoria osobowości |
schematy, które ludzie stosują, by pogrupować różne rodzaje cech osobowości, np. wielu ludzi jest przekonanych, że jeżeli ktoś jest uprzejmy,jest również hojny. |
Teoria atrybucji |
określenie sposobu, w jaki ludzie wyjaśniają przyczyny tak swego zachowania, jak i zachowania innych ludzi. |
Atrybucja wewnętrzna |
wnioskowanie, że jakaś osoba zachowała się w określony sposób zarówno ze względu na swe właściwości, jak i postawy, charakter czy osobowość. |
Atrybucja zewnętrzna |
wnioskowanie, iż jakaś osoba zachowała się w określony sposób ze względu na właściwości sytuacji, w której się znalazła; zakłada się tu, że w tej sytuacji większość ludzi reagowałaby w ten sam sposób. |
Teoria wniokowania |
z czynników towarzyszącychteoria, w myśl której dokonujemy wewnętrznych atrybucji dotyczących jakiejś osoby, gdy: 1) istnieje nieiwele nietożsamych konsekwencji jej zachowania, 2) zachowanie jest nieoczekiwane. |
Rezultaty nietożsame |
konsekwencje określonego przebiegu działania, które nie mogłoby wystąpić przy alternatywnym działaniu. |
Oczekiwania oparte na kategorii |
oczekiwania dotyczące ludzi, bazujące na cechach grupy, do których te osoby przynależą, np. oczekiwanie, że ktoś kocha chodzić na przyjęcia, ponieważ należy do towarzystwa miłośników przyjęc lub żeńskiego kółka studenckiego. |
Oczekiwania oparte na obiekcie |
oczekiwania wobec jakiejś osoby, bazujące na jej wcześciejszych działaniach, takie jak oczekiwanie, że ktoś w czasie wakacji pójdzie na plażę, ponieważ zwykle chodził na plażę w przeszłości. |
Model współzmienności |
koncepcja, według której dokonujemy atrybucji przyczynowych dotyczących jakiejś osoby na podstawie faktów, które zmieniają się wraz z jej zachowaniem, np., jak dalece czyjś taniec staje się nizdarny tylko wówczas, gdy tańczy z tym, a nie innym partnerem. |
Zgodność informacji |
informacja dotycząca tego, w jakim stopniu inni ludzie zachowują się wobec tych samych bodźców tak samo, jakczyni aktor. |
Wybiorczość informacji |
informacja mówiąca o tym, że do jakiego stopnia dany aktor zachowuje się w ten sam sposób wobec różnych bodźców. |
Spójność informacji |
informacja mówiąca o stopniu, w jakim zachowanie jakiegoś aktora wobec określonego bodźca jest takie samo mimo upływu czasu i innych okoliczności. |
Podstawowy błąd atrybucji |
tendencja do przeceniania czynników wewnętrznych przynależnych do dyspozycji, a niedocenianie roli sytuacji. |
Wyrazistość spostrzeżeniowa |
informacja, która skupia naszą uwagę; ludzi są skłonni przeceniać przyczyniową rolę informacji, która jest wyrazista spostrzeżeniowo. |
Różnica między aktorem a obserwatorem |
tendencja do spostrzegania zachowań innych ludzi jako następstwa ich dyspozycji, podczas gdy swoje własne zachowania tłumaczy się wpływem czynników sytuacyjnych. |
Atrybucje w służbie ego |
wyjaśnienia, które przypisują sukcesy czynnikom wewnętrznym zależnym od dyspozycji, za niepowodzenia zaś obwiniają czynniki zewnętrzne należące do sytuacji. |
Atrybucje obronne |
wyjaśnienia zachowania, które pozwalają tłumić świadomość tego, że się jest śmiertelnym i podatnym na zranienia. |
Nierealistyczny optymizm |
forma obronnej atrybucji polegająca na przeświadczeniu ludzi, że rzeczy dobre przydarzą się raczej im niż ich partnerom, a złe spotkają raczej innych niż ich samych. |
Wiara w sprawiedliwy świat |
forma obronnej atrybucji, gdzie zakłada się, że zło dotyka złych ludzi, natomiast dobro spotyka dobrych. |
Pojęcie Ja |
zawartość naszego Ja, tzn. spostrzeganie przez nas nasze własne myśli, przekonania i cechy osobowości. |
Introspekcja |
proces, w którym człowiek spogląda w swoje wewnętrzne i bada swoje myśli, uczucia i motywy. |
Teoria samoświadomości |
koncepcja przyjmująca, że kiedy człowiek koncentruje uwagę na sobie samym, zaczyna oceniać własne zachowanie i porównywać je ze swymi wewnętrznymi normami i wartościami. |
Teoria przyczynowości |
teoria dotycząca przyczyn naszych uczuć i zachowań; wiele z tych teorii przyswajamy sobie z kultury, w której żyjemy (np. rozstania sprzyjają uczuciu). |
Zmiana postawy spowodowana wyszukiwaniem przyczyn |
zmiana postawy będąca konsekwencją zastanawiania się nad przyczynami własnych postaw; ludzie zakładają zgodność swoich postaw z przyczynami, które wydają się wiarygodnie i są łatwe do zwerbalizowania. |
Tłumienie |
usiłowanie, by nie myśleć o czymś; badania wykazują, że im bardziej ludzie starają się nie dopuszczać do siebie jakiejś myśli, tym częściej ta właśnie myśl pojawia się w ich głowach. |
Teoria spostrzegania siebie |
teoria sugerująca, że gdy nie jesteśmy pewni naszych postaw i uczuć, bądź są one niejednoznaczne, wnioskujemy o nich, obserwując własne zachowanie i sytuację, w której się ono pojawia. |
Hipoteza mimicznego sprzężenia zwrotnego |
hipoteza głosząca, że własny wyraz mimiczny może determinować emocję, która jest doświadczana. |
Pomniejszanie |
niedocenianie wpływu jednej przyczyny naszego zachowania, kiedy inna przyczyna jest szczególnie wyrazista i łatwo dostrzegalna. |
Skontaktuj się z nami Przeczytaj regulamin i politykę cookies © 2012-2014 FabrykaFiszek.pl [0.8.61] płatności online |
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego |