Strona nie będzie działać właściwie !
Roszczenie |
polega na możliwości domagania się (żądania) określonego zachowania od oznaczonej osoby, przy czym żądanie to jest korzystne dla uprawnionego do roszczenia |
Określenie roszczenia |
może następować poprzez oznaczenie treści PRAWA wierzyciela lub OBOWIĄZKU dłużnika |
Zobowiązanie (art. 353) |
Polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a ten drugi ma obowiązek to świadczenie spełnić. |
Świadczenie może polegać na: |
działaniu lub zaniechaniu |
Prawa kształtujące |
polegają na tym, że uprawniony może przez swoje wyłączne działanie (bez udziału drugiej strony) doprowadzić do: POWSTANIA/ ZMIANY/ USTANIA stosunku prawnego. Druga strona ma obowiązek uznać skutki wykonania tego prawa |
Zarzut |
przewidziana prawem przedmiotowym możliwość ubezskutecznienia przez podmiot przejściowo (z. dylatoryjny) lub trwale (z. peremtoryjny) ubezskutecznienia względem tej osoby prawa poprzez przeciwstawienie wlasnego prawa. Np: uprawnienie do odmowy zadośćuczynienia czynu. Zarzut - kiedy przeciwstawiam wlasne prawo w odpowiedzi na skierowany we mnie przepis prawny. |
(do zarzutu i roszczenia) Przedawnienie roszczeń majątkowych - art. 117 |
Po upływie terminu przedawnienia - ten przeciwko komu przysługuje roszczenie - może się uchylić od jego zaspokojenia. Wówczas osoba korzysta z zarzutu przedawnienia, ale może się też tego zarzutu zrzec i wówczas płaci. |
Świadczenia wzajemne - 488 |
Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, to każda ze stron może wstrzymać się ze swoim świadczeniem do czasu, aż druga strona nie zaoferuje świadczenia wzajemnego. |
Zdolność prawna |
zdolność do tego aby być podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego. |
Podmiotowość a Zdolność prawna |
Podmiotowość prawna jest przynależna każdemu człowiekowi. Zdolność prawna może być natomiast uzależniona od etapu rozwoju życia ludzkiego. |
Zdolność prawna, a narodziny - art. 8 |
Każdy człowiek od chwili narodzin ma zdolność prawną - decyduje o tym fakt oddzielenia od ciała matki Zdolność prawną ma także noworodek niezdolny do życia, który urodził się żywy |
Domniemanie wzruszalne - art. 9 |
W razie urodzenia się dziecka domniemywa się, że przyszło na świat żywe. Fakt urodzenia stwierdza się aktem urodzenia sporządzonym przez USC. Domniemanie wzruszalne może być obalane: w postepowaniu o ustalenie albo unieważnienie aktu stanu cywilnego. |
Czas trwania ciąży |
liczy się od pierwszego dnia ostatniego normalnego krwawienia miesięcznego. Prawidłowy czas trwania ciąży - 280 dni (40 tygodni) od pierwszego dnia ostatniego krwawienia miesiączkowego w cyklu 28 dniowym lub 266 dni (38 tygodni) od dnia owulacji - reguła Naegelego. Gdy nie da sie reguła Naegelego - ustala sie na podstawie ba |
Poronienie |
wydalenie lub wydobycie z ustroju matki płodu które nie przejawia funkcji zyciowych: czynności serca, tetnienie pepowiny lub wyrazne skurcze miesci, O ILE NASTAPILO TO przed upływem 22 tygodnia ciąży |
Urodzenie żywym |
określa się całkowite wydalenie lub wydobycie z ustroju matki noworodka, niezależnie od czasu trwania ciąży, który po takim wydaleniu lub wydobyciu oddycha lub wykazuje jakiekolwiek inne oznaki życia, niezależnie od tego, czy sznur pepowiny został przecie |
Urodzenie martwym |
określa się całkowite wydalenie lub wydobycie z ustroju matki płodu, o ile nastąpiło po upływie 22. tygodnia ciąży, który po takim wydaleniu lub wydobyciu nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, |
Zdolność sądowa |
jest odpowiednikiem zdolności prawnej na gruncie prawa procesowego. Odnosi się do możności bycia stroną w procesie cywilnym. Posiadanie zdolności prawnej determinuje posiadanie zdolności sądowej i odwrotnie. |
Nasciturus (mający się urodzić) |
określenie dziecka poczętego, pod warunkiem zawieszającym, że urodzi się ono żywe. Nasciturus ma warunkową zdolność prawną. Od poczęcia do chwili urodzenia może nabywać prawa podmiotowe, których wykonywanie pozostaje w zawieszeniu do momentu żywych narodzin, kiedy to już jako osoba fizyczna nabierze praw definitywnych. |
(do Nasciturusa) art: 446, 927, 981 |
Z chwilą urodzenia dziecko może żądać naprawienia szkód doznanych przed urodzeniem - np gdy matka piła, albo ogólnie w ciąży dopuszczała się okoliczności, które wpłneły na kalectwo dziecka Nie może być spadkobierca osoba fizyczna, która nie żyje z chwilą otwarcia spadku, ALE dziecko już poczęte może być spadkobierca pod warunkiem ze urodzi się zywe. Ponadto: - mozna uznac dziecko poczete a nieurodzone -mozna zabezpieczyc roszczenia ali |
Koniec zdolności prawnej osób fizycznych |
Zdolność prawna osoby fizycznej kończy się wraz z jej śmiercią. Chodzi tutaj o ŚMIERĆ MÓZGOWĄ. |
Akt zgonu |
Akt zgonu jest wydawany na podstawie sporządzanej przez lekarza karty zgonu oraz protokołu zgłoszenia zgonu (jak stwierdza ktoś inny niż lekarz) Akt zgonu może zostać sporządzony na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu o stwierdzeniu zgonu albo uznaniu za zmarłego. |
Skutki śmierci |
-ustanie małżeństwa -dziedziczenie |
Utrata życia przez kilka osób jednocześnie - art. 32 |
w wyniku na przykład grożącego im wspólnie niebezpieczeństwa - np wypadek, katastrofa lotnicza etc. - domniemywa się, że zmarły jednocześnie i nie dziedziczą po sobie. |
Stwierdzenie zgonu |
gdy śmierć człowieka jest niewątpliwa, jednak nie sporządzono aktu zgonu w zwykłym trybie. Akt zgonu jest wówczas sporządzony na podstawie postanowienia (deklaratoryjnego) sądu o stwierdzeniu zgonu. |
Niewątpliwość śmierci |
nie ma watpliwości co do zgonu ze względu na okoliczności zdarzenia , które uzasadniają pełne przekonanie o tym fakcie. Śmierć musi być więc udowodniona za pomocą dostępnych środków dowodowych, w których należy wskazać, że miejsce i czas zgonu danej osoby są wiadome. |
Uznanie za zmarłego (ogólnie) |
konieczne ŁĄCZNE występowanie dwóch przesłanek: -zaginięcie osoby; -upływ określonego czasu |
Uznanie za zmarłego - art 29 (zaginięcie w trybie zwykłym) |
Zaginiony może być uznany za zmarłego, jeżeli upłynęło lat dziesięć od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości jeszcze żył; jednakże gdyby w chwili uznania za zmarłego zaginiony ukończył lat siedemdziesiąt, wystarcza upływ lat p !!!! Uznanie za zmarłego nie może nastąpić przed końcem roku kalendarzowego, w którym zaginiony ukończyłby lat 23. - to znaczy, że do konca roku w którym zaginiony ukończyłby 23 rok życia przyjmuje się, że żyje, ale jest zaginiony, choćby minęło 10 lat od |
Uznanie za zmarłego - art 30 (zaginięcie - katastrofa) |
Zaginięcie w czasie podróży powietrznej lub morskiej w związku z katastrofą - uznanie za zmarłego po upływie 6 miesięcy od katastrofy/ innego zdarzenia szczególnego. Jeżeli nie można stwierdzić katastrofy - bieg terminu 6 miesiecy rozpoczyna się z upływem 1 roku od dnia, w którym statek, samolot miał przybyć do portu przeznaczenia, A JEŻELI nie miał portu przeznaczenia - to z upływem 2 lat od ostatniej wiadomości |
Uznanie zazmarłego - art 30 (inne niebezpieczeństwo) |
Zaginięcie w trybie nieprzewidzianym (inne niebezpieczenstwo - trzesienie ziemi, pozar, powodz, lawina etc) - uznanie za zmarłego ma mijesce po upływie 1 roku od ustania niebezpieczenstwa albo od momentu, w którym powinno ustać. |
Uznanie za zmarłego - art 31 (domniemanie o śmierci w chwili oznaczonej w orzecznictwie) |
Domniemywa się, że zaginiony zmarł w chwili oznaczonej w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego. Postanowienie to ma charakter konstytutywny. Z przepisów k.r.o. wynika że z tą chwilą ustaje także małżeństwo. Postanowienie o uznaniu za zmarłego można uchylić, co skutkuje przywróceniem praw i obowiązków osobie, która była ich podmiotem przed uznaniem za zmarłą. |
Termin skrócony stanu zaginięcia |
Jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym zaginiony jeszcze żył, minęło przynajmniej pięć lat, a osoba ta UKOŃCZYŁABY WÓWCZAS 70. rok życia, może zostać uznana za zmarłą. !!!! Liczy się nie od momentu ukończenia, ale ogólnie, jak w okresie 5 lat ukończy w którymś momencie 70 lat!! |
Termin skrócony stanu zaginięcia - PRZYKŁADY |
W konsekwencji wobec osoby, która np. urodziła się 13.1.1950 r., a zaginęła np. w sierpniu 2015 r. (w wieku lat 65), termin liczony od końca roku kalendarzowego, w którym osoba ta jeszcze (na pewno) żyła, upłynie z pierwszą, "filozoficzną" sekundą 1.1.202 Gdyby osoba taka urodziła się 13.1.1953 r., i zaginęła w wieku lat 62, termin upłynąłby z "filozoficzną" sekundą 1.1.2024 r. |
Uznanie za zmarłego - termin 10 letni - PRZYKŁAD |
Zgodnie z brzmieniem art. 29 § 1 zaginiony może być uznany za zmarłego, jeżeli upłynęło lat 10 od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości jeszcze żył. Początkiem 10-letniego terminu, po upływie którego można wystąpić z wnioskiem |
Uchylenie postanowienia w sprawie uznania osoby za zmarłą - art 542 KPC |
Jeżeli według dowodów uznany za zmarłego żyje - sąd uchyli postanowienie uznające te osobę za zmarłą W przypadku udowodnienia innej chwili śmierci - sąd uchyli postanowienia, ale tylko wówczas gdy stwierdzi równocześnie zgon w innej chwili - musi być niewątpliwa śmierć. |
Uchylenie postanowienia w sprawie uznania osoby za zmarłą - rozwinięcie - art 543 KPC |
Jeżeli osoba, którą uznano za zmarłą lub której zgon stwierdzono, zjawi się osobiście w sądzie i wykaże swoją tożsamość, sąd NIEZWŁOCZNIE I BEZ DALSZEGO POSTĘPOWANIA uchyli postanowienie orzekające uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu. |
Uznanie za zmarłego - małżeństwo - art. 55 KRO |
Małżeństwo ustaje wobec tego w chwili oznaczonej w orzeczeniu jako chwila śmierci jednego ze współmałżonków. Jeżeli żyjący współmałżonek wejdzie w drugi związek małżeński, a ten zmarły nagle okaże się żywy - to nie jest to podstawą do unieważnienia tego drugiego małżeństwa, CHYBA, ŻE strony wiedziały, że małżonek pozostaje przy życiu. |
Zdolność do czynności prawnych |
to możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań w drodze czynności prawnych dokonywanych przez podmiot własnym działaniem. |
Zdolność deliktowa |
zdolność do ponoszenia odpowiedzialności za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym |
Brak zdolności do czynności prawnych - art. 12; art 14 |
Nie mają ZDCP: -osoby, które nie ukończyły lat 13 -osoby ubezwłasnowolnione całkowicie Czynność prawna dokonana przez osobę bez ZDCP jest nieważna, CHYBA, ŻE czynności ta dotyczy drobnych umów zycia codziennego - umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, POD WARUNKIEM, ŻE nie krzywdzi osoby |
Ograniczona zdolność do czynności prawnych - art 15; art 17 |
Ograniczoną ZDCP mają: -małoletni, którzy ukończyli 13 lat -ubezwłasnowolnieni częściowo -osoba pełnoletnia, dla której ustanowiono doradcę tymczasowego w toku postępowania o ubezwłasnowolnienie. Osoba z ograniczoną ZDCP zaciąga zobowiązania oraz rozporządza swoim prawem za zgodą jej przedstawiciela ustawego. |
Pełna zdolność do czynności prawnych - art 10; art 11 |
Uzyskuje się ją z chwila uzyskania pełnoletniości. !!!! Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletniość, NIE TRACI JEJ w razie unieważnienia małżeństwa. Pełna ZDCP oznacza, że można dokonywać wszelkich czynności z zakresu prawa cywilnego. |
Problem pełnoletniości i małżeństwo |
Osoba niepełnoletnia nie może zawrzeć małżeństwa. - Wyjątek: kobieta, która ukończy 16 lat i w przypadku gdy zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem rodziny |
Unieważnienie małżeństwa nieletnich |
Jeżeli małżenstwo zostało zawarte przez: -kobiete, która nie ukonczyla lat 16 -meżczyzne który nie ukonczył lat 18 -kobiete po 16 ale przed 18 bez zezwolenia sadu ..każdy z małżonków może żadać unieważnienia tego małżeństwa. |
Unieważnienie małżenstwa nieletenich, pozostałe przypadki |
Nie można takiego małżenstwa nieletnich jesli: -wymagany wiek został osiągniety przed wytoczeniem powództwa - czyli nie mozna ex post w takie sytuacji -kobieta zaszła w ciaze |
Stosunek pracy |
Pracownikiem moze byc osoba, która ukończyła 18 rok zycia Pracownikiem młodocianym moze byc osoba miedzy 15 a 18 rokiem zycia |
Ograniczona ZDCP a stosunek pracy |
Osoba z ograniczona ZDCP moze nawiazac stosunek pracy bez zgodny przedstawiciela ustawowego i dokonywac czynnosci prawnych w tym obszarze, ale jeśli sprzeciwia sie ten stosunek pracy dobru pracownika młodocianego, to przedstawiciel ustawowy moze ZA ZGODA |
Małoletni a rachunek bankowy |
Środkami zgromadzonymi na ROR / r. oszczednosciowym lub na lokacie terminowej, małoletni posiadacz może swobodnie dysponować, o ile nie sprzeciwi się temu na piśmie jego przedstawiciel ustawowy |
Zgoda przedstawiciela ustawowego - art 19 |
Osoba z ograniczona ZDCP nie może ze skutkiem prawnym dokonywać JEDNOSTRONNYCH czynności prawnych, do której ustawa wymaga zgodny przed. ustaw. Czynnośc taka jest ważna jesli zgoda zostanie udzielona najpóźniej w chwili dokonywania tej czynności. |
Zgoda przedstawiciela ustawowego - art 18 |
Ważność umowy zawartej przez osobe z OZDCP jest uzależniona od potwierdzenia tej umowy przez przeds. ustaw. - zgoda przed, w trakcie lub po zawarciu umowy. Umowe moze potwierdzic równiez ta osoba po uzyskaniu pełnej ZDCP |
Bezskuteczność zawieszona |
Gdy osoba z OZDCP zawiera umowę bez zgody przedstawiciela ustawowego. Czynność prawna, ktróej dotyczy umowa jest czynnoscią"niezupełna" lub "kulejącą" W razie potwierdzania umowy przez przedst. ustaw. - umowa staje sie ważna od CHWILI JEJ ZAWARCIA - ex tunc Odmowa potwierdzenia - unieważnia umowę od samego jej początku Oświadczenie o wyrażeniu zgody - to oświadczenie woli |
Władza rodzicielska |
Dziecko pozostaje pod ta wladza do osiagniecia pelnoletniosci Polega na obowiazku i prawie rodziców do wykonywania pieczy nad dzieckiem. Dziecki na jej podstawie powinno byc posłuszne, a w sprawach, w których samodzielnie moze podejmowac decyzje - powinno wysluchac opinii Przysługuje obydwojgu rodziców, niepor |
Reprezentacja dziecka - art 98 KRO |
Jeżeli obdywoje rodzice mają władzę rodzicielską, to każde z nich moze działac samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka ALE ŻADNE Z RODZICÓW NIE MOZE REPREZENTOWAĆ DZIECKA : -w czynnosciach prawnych miedzy dziecmi pozostającymi pod ich wladza rodzicielska -przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna polega |
Ustanowienie kuratora - art 99 KRO |
Kuratora ustanawia sąd opiekuńczy w przypadku, gdy dziecko nie moze byc reprezentowane przez zadnego z rodziców. Wtedy to kurator reprezentuje to dziecko. |
Zarząd majątkiem dziecka - art 101 KRO |
Rodzice muszą sprawowac nalezyty zarzad nad majtakiem dziecka, ale nie sprawuja zarzadu nad: -wynagrodzeniem za prace dziecka -przedmiotami oddanymi mu w swobodne użytkowanie Rodzice nie mogą przekraczać zwykłego zarządu oraz wyrażac zgody na dokonywanie takich czynnosci przez dziecko bez zgody sądu. |
Ubezwłasnowolnienie - osoba niepełnoletnia - art 13 |
Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską. NIELETNIEGO NIE MOŻNA UBEZWŁASNOWOLNIĆ CZĘŚCIOWO |
Ubezwłasnowolnienie - osoba pełnoletnia - art 16 |
Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całk Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę. |
Postanowienie o ubezwłasnowolnienie |
Wydawane jest przez sąd okręgowy. Może ono zostać w razie potrzeby uchylone lub zmienione. |
Osoba kwalifikująca sie do ubezwłasnowolnienia całkowitego |
Osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie całkowite, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem w rozumieniu art. 13 § 1 KC, jeżeli w wyniku choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych nie ma świadome |
Miejsce zamieszania - art 25 - 28 |
Miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. W przypadku dziecka - miejsce zamieszkania rodziców/ rodzica, któremu przysługuje wyłączna władza rodzicielska. W przypadku równiej wladzy obojga rodziców i dwóch różnych miejsc zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest tam, gdzie dziecko na stał |
Zasada jednego domicylu |
Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania . W przypadku wielorakiego miejsca zamieszkania wybiera sie jedno miejsce - to w którym koncentruje sie aktywność życiowa osoby. |
Miejsce zamieszkania: corpus i animus |
Corpus - fakt polegający na rzeczywistym zamieszkaniu. Animus - wola polegająca na rzeczywistym zamiarze ześrodkowania swojej aktywności życiowej w jednym miejscu Aby można było mówić o miejscu zamieszkania oba te elementy muszą wystepowac łacznie. |
Zameldowanie |
Nie należy go mylić z miejscem zamieszkania, gdyż pojecie zameldowania służy wyłącznie ewidencji ludności. Miejsce zamieszkania to nie konkretny adres, a JEDYNIE miejscowość. |
Osoby prawne - art 33 |
Osobami prawnymi są Skarb Państwa oraz jednostki organizacyjne , którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. |
Osobowość prawna |
jest cechą normatywną - osobami prawnymi są tylko jednostki, które są wprost wymienione w ZAMKNIĘTYM KATALOGU. |
Cechy osoby prawnej |
-wyodrębnienie organizacyjne -wyodrębnienie majątkowe -istnienie organów przejawiających wolę jednostki organizacyjnej -istnienie przepisu szczególnego przyznającego jednostce osobowość prawną |
Powstanie osoby prawnej - system aktów organów państwa |
osoba prawna powstaje z inicjatywy organu państwa - jest akt normatywny/administracyjny, który jest niezbędną przesłanką powstania osoby prawnej. Przykład: -uczelnie akademickie publiczne - w drodze ustawy -uczelnie publiczne zawodowe - rozporzadzenie RM |
Powstanie osoby prawnej - system koncesyjny |
organizacja powstaje z inicjatywy założycieli (osoby fizycznej lub osoby prawnej), a do jej powstania konieczne jest zezwolenie właściwego organu państwa (koncesja, pozwolenie) Przykład: bank w formie spółki akcyjnej/ spółdzielczy |
Powstanie osoby prawnej - system normatywny |
osoba prawna powstaje po spełnieniu przez założycieli przesłanek obowiązujących w stosunku do określonego typu jednostki znajdujących sie w ustawie. Osoba prawna powstaje w takich przypadkach bez potrzeby uzyskiwania zezwoleń. Wpisywana jest za to do rejestru. |
Kontrola osób prawnych - rejestr - art 37 |
Pozwala kontrolować czy dana osoba prawna powstała zgodnie z obowiazujacymi przepisami. Wpis do wlasciwego rejestru ma zwykle charakter konstytutywny - dana osoba prawna powstaje z chwila jej zarejestrowania. |
Niejednorodność rejestrów |
-KRS nie jest jedynym rejestrem osób prawnych. -Kościoły i inne związki wyznaniowe uzyskują osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych - prowadzi go minister własciwy ds wyznan/mniejszosci etnicznych i narodowych -Inny rejestr: ewidencja partii politycznych -ponadto: rejestr funduszy inwestycyjnych; rejestr funduszy emerytalnych - prowadzone przez Sąd Okręgowy w Warszawie -rejestr uczelni niepublicznych i ich zwiazków - uzyskanie os. prawnej z chwila wpisu -rej |
Osoby prawne powstające bez wpisu do rejestru |
-Związki międzygminne - powstają w chwili ogłoszenia w WDU -Niektóre kościelne osoby prawne - uzyskuja os. prawna z chwila powiadomienia przez wladze koscielna wlasciwego organu administracyjnego !!!! W POLSCE NIE FUNKCJONUJE REJESTR JST. |
Oznaczenie osoby prawnej |
Na oznaczenie osoby prawnej skłądają sie: NAZWA i SIEDZIBA Nazwa - jest odpowiednikiem nazwiska osoby fizycznej, jest dobrem osobistym. Jeżeli osoba prawna jest przedsiebiorca to działa pod firma, która ujawnia się we własciwym rejestrze (art 43^2) Siedziba - jest odpowiednikiem miejsca zamieszkania os. fizycz |
Ustalenie siedziby osoby prawnej - art 41 |
-Oznaczenie w statucie - dotyczy podmiotów wykreowanych przez ustawodawce. Jeżeli ustawa wskazuje siedzibe os prawnej, nie moze ona zostac przeniesiona do innego miasta -Wskazanie w statucie -Jeśli nie ma oznaczenia ani wskazania w statucie - to wtedy siedziba jest siedziba organu zarządzającego. |
Zdolność prawna osoby prawnej |
Zakres zdolności prawnej osob prawnych jest węższy niż osob fizycznych. Wszystkie osoby prawne mają taki sam zakres zdolnosci do czynnosci prawnej, bez wzgledu na postanowienia statutu. Polskie prawo nie przedwiduje mozliwosci odebrania lub ograniczenia zdolności prawnej osobie prawnej. |
Odpowiedzialność osoby prawnej |
Stając sie podmiotem praw i obowiązków, osoba prawna nabywa je i zaciąga WE WŁASNYM IMIENIU. Osoba prawna za swoje zobowiązania odpowiada wyłącznie swoim majątkiem. Co do zasady założyciele, członkowie oraz członkowie organów osoby prawnej nie ponoszą odpowiedzialności za jej zobowiązania. |
Zdolność do czynności prawnej osoby prawnej - art 38 |
Powstaje równoczeście z uzyskaniem przymiotu zdolności prawnej w pełnym zakresie. Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i opartym na niej statucie. |
Teoria organów osoby prawnej |
Organ składa się z osób fizycznych, które zgodnie z przepisami określającymi ustrój danej osoby prawnej tworzą i urzeczywistniają jej wolę. Chociaż wola organu jest z psychologicznego punktu widzenia wolą konkretnych osób fizycznych, to z punktu widzenia Organ nie jest podmiotem stosunków prawnych; jest nim sama osoba prawna. Działanie organu traktuje się więc jak działanie samej osoby prawnej. |
Typowa struktura organów |
Zakłada istnienie organu: -stanowiącego - np walne zgromadzenie -kontrolnego - rada nadzorcza -zarządzającego - zarząd |
Przedstawiciel osoby prawnej |
najczęściej jest nim pełnomocnik, który jest samodzielnym podmiotem prawnym niezalęznym od podmiotowości osoby prawnej |
Oświadczenie woli osoby prawnej |
Jest składane zgodnie z teorią organów przez osoby fizyczne i jest przypisywane osobie prawnej. Aby to oświadczenie woli można było przypisać, musi ono zostać złożone: -w czasie gdy os prawna istnieje - wpis do rejestru -z tresci oswiadczenia wynikac musi, ze jest skladane w imieniu os prawnej -os fizyczne skladajace oswiadczenie musiały zostac s |
Skutki braku umocowania - art 39 |
Jeżeli zawierający umowę jako organ osoby prawnej nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę prawną, w której imieniu umowa została zawarta. |
Wyznaczenie terminu potwierdzenia w przypadku nieważnej umowy |
Druga strona może wyznaczyć termin na potwierdzenie umowy przez uprawnione do tego osoby. Jeżeli do potwierdzenia dojdzie, to umowa jest ważna i skuteczna od chwili wadliwego jej zawarcia - to znaczy ex tunc (a nie od chwili potwierdzenia czyli ex nunc). Umowa staje sie wolna (to znaczy bezskuteczna) po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. |
Brak potwierdzenia umowy |
W braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę jako organ osoby prawnej, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku u Osoba prawna, w imieniu której działał fałszywy organ, nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną działaniem fałszywego organu. |
Ustanowienie kuratora dla osoby prawnej - art 42 |
Ustanawia go sąd rejestrowy w przypadku, gdy osoba prawna nie moze być reprezentowana albo nie moze prowadzic swoich spraw. Kurator podlega sądowi rejestrowemu, który go ustanowił. Kurator proawdzi sprawy osoby prawnej w granicach ujętych w zaświadczeniu sądu. Co istotne, doszło do zmian, według których kurator stał się PRZEDSTAWICIELEM USTAWOWYM, co oznacza, że dokonuje również czynności "na zewnatrz" - to znaczy reprezentuje osobe |
Kurator w przypadku osoby prawnej c.d. |
Kurator niezwłocznie po ustanowieniu przez sad podejmuje kroki w kierunku powolania/uzupelnienia organu osoby prawnej, a w razie potrzeby do jej likwidacji. Pod rygorem nieważności kurator zobowiązany jest do uzyskania zezwolenia sądu rejestrowego na: -nabycie/zbcycie przedsiebiorstwa lub jego zorganizowanej czesci oraz dokonanie czynnosci na podstawie których przedsiebiorstwo lub jego zorganizowana czesc mi |
Ustanowienie kuratora - czas |
Ustanawia sie na okres nieprzekraczajacy roku, chyba, że nie udało sie uzupelnic/utworzyc organu osoby prawnej badz jej zlikwidowac - wtedy mozna przedłuzyc na czas oznaczony. Jeżeli w dalszym ciagu nie uda sie powolac/uzupelnic oraganu osoby prawnej badz jej zlikwidowac, to kurator wystepuje z wnioskiem do sadu rejestrowego o rozwiazanie osoby prawnej. |
Przesłanki powołania kuratora |
Sąd rejestrowy powołuje kuratora w przypadku, gdy osoba prawna nie jest reprezentowana albo w przypadku, gdy brak członków organów badz całego organu uniemożliwia jej normalne prowadzenie. Nie jest przesłanka kazdy brak członków organow, ale tylko taki, który uniemozliwia reprezentacje i prowadzenie osoby prawnej. Zakres kompetencji kuratora w przypadku jego powołania nie moze byc wiekszy niz zakres kompetencji organu, ze wzgledu na któ |
Likwidacja osob prawnych |
Na gruncie KC brak ogólnych przepisów dotyczących likwidacji osob prawnych. Przepisy te sa zawarte na gruncie przepisów dotyczacych konkretnych podmiotów. Jeżeli jednak ani ustawa ani statut osoby prawnej nie określa sposobu jej likwidacji, to jest ona przeprowadzana przez kuratora. |
Dobra osobiste osób prawnych |
To wartości niemajątkowe, dzięki którym osoba prawna może funkcjonować zgodnie ze swym zakresem działań. Np: szkoła wyższa - może funkcjonować sprawnie na plaszczyznie edukacyjno-wychowawczej gdy dysponuje odpowienio wysokim autorytetem wychowawczym i moralnym. Katalog tych dóbr jest otwarty, moga to być ponadto: dobra renoma, nazwa, tajemnica koresponden |
Ustanie osoby prawnej - art 35 |
-upływ czasu na jaki została powołana (z mocy ustawy głównie) -akt prawny -podobnie jak wyżej; w przypadku jednostek wladzy lub administracji państwowej -decyzja organów osoby prawnej -inkorporacja - przejecie -unia osob prawnych - połączenie -podział osoby prawnej |
Skarb Państwa - art 34 |
Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nienależącego do innych państwowych osób prawnych. Skarb Państwa to Państwo w stosunkach cywilnoprawnych |
Szczególne cechy Skarbu Państwa |
1) nie ma siedziby w rozumieniu art. 41 KC; 2) nie gaśnie i nie powstaje wskutek określonych zdarzeń prawnych; 3) nie ma wyodrębnionej struktury organizacyjnej, w konsekwencji nie ma też organów w rozumieniu cywilnoprawnym; 4) nazwa ta w istocie obejmuje wszelkie wyodrębnione organizacyjnie, a niemające osobowości prawnej państwowe jednostki organizacyjne (statio |
Działanie osób prawnych - art 67 KPC |
Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne dokonuja czynności procesowych przez swoje organy lub przez osoby uprawnione do działania w ich imieniu. Za Skarb Państwa podejmuje czynności procesowe organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, lub organ jednostki nadrzędnej. W zakresie określonym odrębną ustawą za Skarb Państwa czynności procesowe pod |
Ułomne (niepełne) osoby prawne - art 31 |
Nie sa one osobami prawnymi, ale ustawa przyznaje im zdolnosc prawną. Co do zasady za jej zobowiazania subsydiarna odpowiedzialnosc ponosza jej czlonkowie, z chwila gdy staje sie NIEWYPLACALNA. |
Niewypłacalność |
stan majątku dłużnika, który nie wystarcza na pokrycie wierzytelności, a zatem w którym egzekucja prowadzona zgodnie z regułami wyznaczonymi przez KPC nie może zaspokoić wierzyciela |
Przykłady ułomnych osób prawnych |
-spółki osobowe (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna); -państwowe jednostki budżetowe; -wspólnotę mieszkaniową; -stowarzyszenie zwykłe; -partię polityczną przed wpisem do ewidencji -spółki kapitałowe w organizacji Jednostki te moga we wlasnym imieniu nabywac prawa, zaciagac zobowiazania, pozywac i być pozwane |
Subsydiarna odpowiedzialność |
Występuje w spółkach osobowych. Polega na tym, że wierzyciel może prowadzic egzekucje z majatku wspolnika spolki w przypadku, gdy egzekucja z majatku spolki okaże się bezskuteczna. Odpowiedzialność subsydiarna wspolnika nie dotyczy zobowiązań powstałych przed wpisem do rejestru. |
Odpowiedzialność w spólkach osobowych |
Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki [osobowej] bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art 31 - tj odpowiedzialnosci subsydiarnej. |
Przedstawicielstwo - testament - art 944 |
Testamentu nie można sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela. |
Przedstawicielstwo - zasada ogólna - art 95 |
Z zastrzeżeniem wyjątków (testament) można dokonać czynnosci prawnej przez przedstawiciela, a skutki tej czynnosci prawnej beda bezposrednie dla reprezentowanego. |
Skontaktuj się z nami Przeczytaj regulamin i politykę cookies © 2012-2014 FabrykaFiszek.pl [0.8.61] płatności online |
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego |