Substancje i ich przemiany

Czym zajmuje się chemia?

Chemia jest nauką zajmującą się badaniem świata w sposób eksperymentalny.

Co to jest doświadczenie chemiczne?

Doświadczenie chemiczne to przeprowadzone czynności chemiczne dające wniosek.

Co to są odczynniki chemiczne?

Odczynniki chemiczne to substancje używane w pracowni chemicznej.

Jak to się nazywa?

cylinder miarowy

Jak to się nazywa?

zlewka

Jak to się nazywa?

pipeta

Jak to się nazywa?

lejek

Jak to się nazywa?

kolba miarowa

Jak to się nazywa?

bagietka

Jak to się nazywa?

probówka

Jak to się nazywa?

łapa drewniana

Jak to się nazywa?

palnik spirytusowy

Jak to się nazywa?

łyżka do spaleń

Jak to się nazywa?

szczypce metalowe

Jak to się nazywa?

statyw do probówek

Jak to się nazywa?

statyw z łapą metalową

Jak to się nazywa?

palnik gazowy

Po których stronach pisze się na schemacie składniki reakcji, a po której produkty?

składniki po prawej, produkty po lewej

Co to oznacza?

mieszanie

Co to oznacza?

dodawanie substancji

Wymień pytania, które zadaje się przy obserwacjach?

1. Co widać?

2. Co słychać?

3. Co czuć?

Podaj ciała fizyczne i pasujące do nich substancje (4-6)

wata cukrowa - cukier

drut miedziany - miedź

kule śniegowe - woda gwoździe stalowe - żelazo sztabka złota - złoto puszka aluminiowa - glin

Co to są właściwości substancji?

Właściwości substancji to cechy charakterystyczne, które ją opisują i umożliwiają odróżnienie od innych substancji.

Ile wynosi temperatura pokojowa?

około 30 stopni C

Jakie są rodzaje właściwości substancji i jaką pełnią funkcję?

właściwości chemiczne:

- opisują zachowanie wobec innych substancji

właściwości fizyczne: - zachowanie wobec czynników fizycznych np. czy dana substancja jest kowalna

Wymień właściwości chemiczne.(5)

zapach, smak, toksyczność, palność, aktywność chemiczna

Co to jest aktywność chemiczna?

Aktywność chemiczna to zdolność do oddziaływania z innymi substancjami.

Co oznacza ten piktogram?

substancja toksyczna

Co oznacza ten piktogram?

substancja drażniąca

Co oznacza ten piktogram?

substancja żrąca

Co oznacza ten piktogram?

substancja wybuchowa

Co oznacza ten piktogram?

substancja utleniająca

Co oznacza ten piktogram?

substancja łatwopalna

Co to jest substancja?

Rodzaj materii o określonych właściwościach.

Co to jest gęstość substancji?

Jest to stosunek masy substancji do jej objętości.

Podaj oznaczenia literowe dla: gęstości, masy, objętości.

gęstość - d

masa - m

objętość - V

Jaką jednostkę gęstości zazwyczaj używa się dla gazów?

g/dm3

Jaką jednostkę gęstości zazwyczaj używa się dla cieczy i ciał stałych?

g/cm3

Podaj wzór na gęstość.

d=m/v

Podaj wzór na objętość.

V=m/d

Jakie są rodzaje mieszanin?

Mieszaniny:

- jednorodne (ich składników nie można rozróżnić gołym okiem, np.woda z solą kuchenną)

- niejednorodne (ich składniki można rozróżnić gołym okiem, np. siarka z żelazem)

Co to jest sączenie (filtracja)?

Jest to przelewanie mieszaniny niejednorodnej substancji stałej i cieczy przez sączek z bibuły filtracyjnej.

Co to jest dekantacja?

Jest to oddzielanie substancji stałej od cieczy przez zlanie cieczy znad osadu.

Co to jest destylacja?

Jest to metoda rozdzielania mieszaniny jednorodnej cieczy różniących się temperaturami wrzenia.

Na czym polega zastosowanie rozdzielacza?

Jest to możliwe przy dwóch cieczach mieszaniny niejednorodnej, gdy nie mieszają się one ze sobą.

Co to jest reakcja chemiczna?

Jest to przemiana jednej substancji w drugą.

Co to jest zjawisko fizyczne?

Jest to proces, w którego wyniku nie powstają nowe substancje.

Co to jest sublimacja?

Jest to bezpośrednia przemiana substancji stałej w gaz.

Podaj przykład reakcji chemicznej i pasujące do niej zjawisko fizyczne.

np. kartka papieru - zgniecenie jej

kartka papieru - spalenie jej

Co to są pierwiastki chemiczne?

Są to substancje, których nie można rozłożyć na substancje prostsze.

Co to jest związek chemiczny?

Jest to substancja złożona z co najmniej dwóch różnych,

Wymień właściwości metali.

- stan skupienia zazwyczaj stały

- barwa zazwyczaj srebrzystobiała lub srebrzystoszara

- połysk metaliczny - kowalność i ciągliwość - dobre przewodnictwo cieplne i elektryczne - zapach bezwonny

Wymień właściwości niemetali.

- stan skupienia zazwyczaj stały lub gazowy

- mają różne barwy

- niektóre mają charakterystyczny zapach

Wymień różnice metali.

- twardość

- temperatura topnienia

- gęstość - aktywność chemiczna

Jakie to są metale ciężki i lekkie.

metale ciężkie<5g/cm3<metale ciężkie

Co to są stopy metali?

Są to mieszaniny jednorodne różnych metali stopionych w odpowiednich proporcjach.

Jakie zastosowania ma siarka?

- wulkanizacja kauczuku

- produkcja preparatów do leczenia skóry

Jakie zastosowanie ma krzem?

- tlenek krzemu jest wykorzystywany do produkcji szkła i porcelany

Jakie zastosowanie ma ksenon?

- produkcja lamp ksenonowych (światło porównywalne do dziennego)

Jakie zastosowanie ma kadm?

- selenek kadmu ma czerwoną barwę - stosuje się go jako barwnik

Jakie zastosowanie ma sód?

- produkcja lamp sodowych oświetlających ulice

Jakie zastosowanie ma platyna?

- metal szlachetny stosowany w stopie jako katalizator

Jakie zastosowanie ma złoto?

- stopy złota są wykorzystywane do produkcji biżuterii

Co to jest korozja?

Jest to proces niszczenia przedmiotów metalowych spowodowany głównie obecnością tlenu.

Wymień sposoby ochrony metali przed korozją.

- powłoki ochronne

- osłabienie agresywności środowiska

- stosowanie stopów odpornych na korozję

Wymień powłoki ochronne stosowane do ochrony metali przed korozją.

- cienka warstwa cynku lub niklu

- farba

- emalia - lakierowanie

Czym jest powietrze?

Powietrze jest mieszaniną jednorodną gazów.

Wymień składniki powietrza o stałej zawartości i ich zawartość procentową w powietrzu.

azot - ok. 78%

tlen - ok. 21%

gazy szlachetne - 0,9%

Wymień składniki powietrza o zmiennej zawartości i ich zawartość procentową w powietrzu.

ozon

tlenek siarki

tlenek azotu para wodna 0,06% amoniak wodór metan tlenek węgla (IV) - 0,04%