Historia Polski - 1492-1795

konstytucja Nihil Novi

Sejm radomski. Zostaje uchwalona zasadnicza dla rozwoju pol. parlamentaryzmu konstytucja Nihil Novi. Nie można było stanowić nowych praw bez zgody izby poselskiej i senatu.

1505

bitwa pod Orszą

Zwycięstwo wojsk lit.pol. nad znacznie większą armią mosk. pod Orszą. Walnie się do niego przyczyniło się swietne dowodzenie Konstantego Ostrogskiego. Fiasko zdobycia Smoleńska (8 wrzesnia)

1514

Hołd Pruski

Traktat krakowski pomiędzy Polską a Zakonem. Skasowano Zakon Krzyżacki, tworząc na jego miejsce swieckie księstwo z Hohenzollernami jako władcami (Prusy Książęce). Panującym wyznaniem w księstwie był luteranizm. Książe pruski był lennikiem Polski.

1525

Bitwa pod Obertynem

Czterokrotnie liczniejsza armia mołdawska zostaje rozbita przez Tarnowskiego. Mistrzowskie zastosowanie taboru przez pol. wodza (22 sierpnia)

1531

Unia Lubelska

Powstaje Rzeczpospolita Obojga Narodów. Król Polski jest jednoczesnie Wielkim Księciem Litewskim. Oba kraje posiadają wspólny sejm i senat, wspólną monetę (ale osobne skarby), prowadzą wspólną politykę zagraniczną. Istnieje jeden stan szlachecki oraz moż

1569

I wolna elekcja

Na króla wybrano księcia franc. Henryka Walezego.

1573

Bitwa pod Kircholmem

Jan Karol Chodkiewicz odnosi druzgocące zwycięstwo pod Kircholmem (armia szw. liczyła trzykrotnie więcej żołnierzy). Polska odzyskuje Inflanty(27 wrzesnia)

1605

Bitwa pod Kłuszynem

Błyskotliwe zwycięstwo Stanisława Żółkiewskiego pod Kłuszynem (4 lipca). Marsz wojsk pol. na Moskwę. Bojarzy ofiarują tron carski królewiczowi Władysławowi. Żółkiewski osadza pol. załogę na Kremlu. Zygmunt III wysuwa swoją kandydaturę na cara, co powoduje

1610

Powstanie Chmielnickiego

1648-1657

Bitwa pod Chocimiem

Dotychczas znienawidzony przez slachtę opozycjonista (warchoł?), hetman wielki koronny Jan Sobieski, odnosi zwycięstwo pod Chocimiem (11 listopada).

1673

Bitwa pod Wiedniem

Zwycięstwo Jana III Sobieskiego pod Wiedniem (12 wrzesnia)

1683

Sejm niemy

Poza marszałkiem i posłem odczytującym tekst konstytucji nikt nie miał prawa zabierania głosu - pacyfikacja w kraju, ograniczenie wojska saskiego w Polsce do 1200 ludzi. Formalny zakaz zawiązywania konfederacji i utrzymywania korespondencji z obcymi dwora

1717

Konfederacja barska

Zawiązanie w Barze (29 lutego) konfederacji pod laską Michał Krasińskiego, pod hasłem obrony wiary i wolnosci. Częsć oddziałów koronnych przyłączyło się do konfederacji. Król został przekonany do użycia wojsk ros. do tłumienia ruchu.

1768-1772

Sejm konwokacyjny (1764)

Obrady sejmu konwokacyjnego w Warszawie. Zreformowano obrady sejmu i sejmików. Zakazano posłom przysięgać na instrukcje, ograniczono władzę hetmanów, tworząc komisje z głosem stanowczym, zlikwidowano cła prywatne, nadano pewne swobody miastom. W sprawach

1764