SP3 wymień kształty

tetraedr - brak wolnej pary -przestrzenna

piramida trygonalna - 1 wolna para - przestrzenna

kątowy - 2 wolne pary - płaska

SP2 wymień kształty

trygonalny - brak wolnej pary - płaska

kątowy - 1- płaska

SP wymień kształty

liniowy - płaska

H202 -->

O2 + 2H+ + 2e-

Hierarchia podstawników (numeracja!!!)

COOH

COOR

COX CONH2 CHO CO OH alko OH fenol NH2 NO2 X

kwas glikolowy

OH-CH2-COOH

kwas mlekowy

CH3-CH(OH)-COOH

kwas jabłkowy

HO-CH(CH2COOH)-COOH

kwas winowy

HOOC-CH(OH)-CH(OH)-COOH

kwas cytrynowy

H2C-COOH

H2C-COOH

H2C-COOH

kwas mlekowy + Na

CH3-CH(OH)-COONa

kwas mlekowy + 2Na

CH3-CH(ONa)-COONa

dekarboksylacja kwasu mlekowego

nad strzałką H+

CO2 + CH3CH3OH

dehydratacja kwasu mlekowego

nad strzałką AL2O3 T

CH2=CH-COOH +H20

Jakie właściwości mają aminokwasy?

amfoteryczne

glicyna + HCL

Cl-NH3+-CH2-COOH

glicyna + NaOH

H2N-CH2-COONa

wykrywanie C w białku

podgrzewanie

czarny osad

wykrywanie N w białku

NaOH, zwilżony papierek wskaźnikowy

charakterystyczny zapach, papierek barwi się na zielono

wykrywanie S w białku

Pb(CH3COO)2/Pb(NO3)2

zasadowy rr białka

Tlenki kwasowe

MnO3

Mn2O7

CrO3

Tlenki zasadowe

CrO

MnO

Tlenki amfoteryczne

BeO

FeO

ZnO CuO Al2O3 Fe2O3 Cr2O3 MnO2

Cr2O3

amfo

MnO3

kwas

MnO

zasadowy

MnO2

amfoteryczny

CrO

zasadowy

CrO3

kwasowy

Mn2O7

kwasowy

dekanatcja

odlewanie wody z piachu

2HCl + Na2SO3

2NaCl + SO2 + H20

CO(NH2) + CaCl2

nie zachodzi

Charakter mocznika

amfoteryczny

Ca3(PO4)2 + 4H3PO4

3Ca(H2PO4)2

Fenol objawy

rr mętnieje

tłuste plamy

NH4+ hybrydyzacja

sp3

tetraedr

H3O+ hybrydyzacja

sp3

piramida tryg

H2S hybrydyzacja

sp3

kątowy

BH3 hybrydyzacja

sp2

trygonalny

SO2 hybrydyzacja

sp2

kątowy

NO2- hybrydyzacja

sp2

kątowy

BeH2 hybrydyzacja

sp

liniowy

CO2 hybrydyzacja

sp

liniowy

CaO + 2C

T na strzałce

CaC2 + 1/2 O2

CaC2 + 2H2O

Ca(OH)2 + CH=-CH

CH=-CH + H2O

Hg2+

H+ na strzałce

CH2=CH-OH--> CH3CHO

Substytucja elektrofilowa - kiedy?

zawsze jak widzisz pierścień aromatyczny

Substytucja nukleofilowa - kiedy?

KOH/H20 na strzałce

KOH - katalizator

Jak zwiększyć wydajność reakcji egzo?

oziębienie układu

usuwanie produktów

Rola H2SO4

Katalizator (jony H+) - powodując zwiększenie szybkości reakcji

Środowisko odwadniające (jego obecność w mieszaninie zwiększa wydajność reakcji, bo substancja ta wiąże wodę podczas reakcji)

HCHO + 2Cu(OH)2 + NaOH -->

T na strzałce

Cu2O + 3H2O + HCOONa

HCHO + 2Cu(OH)2 + OH- -->

T na strzałce

Cu2O + 3H2O + HCOO-

HCHO + 2Cu(OH)2 -->

T na strzałce

Cu2O + 2H2O + HCOOH

Uzasadnij odczyn rr K3PO4

jony PO4 3- ulegają hydrolizie z odszczepieniem jonów OH- ze znaczną wydajnością, a nie ulegają dysocjacji z odszczepieniem jonów H+

Uzasadnij odczyn rr K2HPO4

Jony HPO4 2- ulegają dysocjacji z odszczepieniem jonów H+ i hydrolizie z odszczepieniem jonów OH- a w większym stopniu zachodzi proces hydrolizy niż dysocjacji

Stała dysocjacji jony HPO4 2- jest o wiele niższa od stałej hydrolizy

Grafit - jaki to kryształ i ile wiązań, hybrydyzacja

kowalencyjny

3 niespol

sp2

Grafit - czemu przewodzi prąd i ciepło?

Każdy grafit ma jeden luźny elektron

Grafit - czemu się ściera?

Poszczególne warstwy słabo trzymają się ze sobą

Diament - jaki to kryształ i ile wiązań, hybrydyzacja

4 niespol

sp3

kowalencyjny

Czemu diament nie przewodzi prądu?

Brak luźnych elektronów

Fulereny

3 niespol

sp2

półprzewodniki czarne

CaO jaki to kryształ?

jonowy

Przykłady kryształów cząsteczkowych

CO2

I2

N2 CH4 glukoza

Dlaczego kryształy metaliczne przewodzą prąd?

elektrony swobodnie poruszają się, bo są słabo związane ze sobą

Przykłady substancji polarnych

H2O

SO2

OF2

Przykłady substancji niepolarnych

CO2

CH3NH2

(CH3)2NH (CH3)3N

Co ma większy wpływ na TT - związek jonowy czy wiązania wodorowe

związek jonowy

Wraz ze wzrostem ilości C w alkoholach rozpuszczalność maleje. Czy czterochlorek węgla wykazuje podobną zależność?

Odwrotną

Dlaczego OH- mogą pełnić rolę liganda?

Bo ma wolne pary elektronowe

Dlaczego NH4+ nie może pełnić roli liganda?

Brak wolnych par elektronowych

[Zn(OH)4]- - jakie to wiązanie

koordynacyjne

Co jest odpowiedzialne za utrzymanie 3-rzędowej struktury białka?

Mostki 2S

Odziaływania hydrofobowe

N2O4 - wygląd

bezbarwny gaz

Pierwiastek - czy ma charakter chemiczny?

Pierwiastek w stanie wolnym nie ma charakteru chemicznego

Odróżnianie benzenu od alkenu

mieszanina nitrująca

kwas azotowy + siarkowy (kat)

benzen z NO2 - żółte z alkenem nie zajdzie

Odróżnianie benzenu od alkenu

BR2 chyba że do probówki z benzenem dadzą Fe3+ lub FeBr3 to zajdzie (normalnie substytucja)

KMnO4 + CH2=CH2 + H2SO4 + H2O

CH2(OH)-CH2(OH) + MnSO4 + K2SO4

KMnO4 + CH2=CH2 + H2O

CH2(OH)-CH2(OH) + KOH + MnO2

Cu2O kolor

ceglasty

CuO kolor

czarny

Stan wzbudzony

elektrony przemieszczają się do II podpowłoki, ale w obrębie 1 powłoki

Promocja elektronu

elektrony przemieszczają się z podpowłoki 4s do 3d w celu uzyskania korzystniejszej energetycznie konfiguracji elektronowej

Czynności laboratoryjne

ogrzewanie

spalanie

mieszanie dodawanie substancji

Reakcja miedzi z HNO3 opis

zachodzi bardzo gwałtownie

bezbarwny --> zielononiebieski rr

czerwonobrunatny dym probówka się zrobi gorąca

Różnica między reakcją miedzi z HNO3 stężonym a rozcieńczonym

stęzony - probówka się zrobi gorąca, a w rozcieńczonym nie

w stęzonym się wydziela brunatny gaz, a w rozcieńczonym bezbarwny gaz brunatniejący na powietrzu w stężonym rr się stanie lekko zielony a po dodaniu wody niebieski, a w rozcieńczonym rr staje się lekko niebieski

Jakie właściwości ma elektron?

falowe

Czy można ustalić dokładnie położenie lub pęd elektronu?

Nie

Czemu odpowiadają orbitale atomowe?

Określonym stanom energetycznym

Jaka jest energia elektronów w pobliżu jądra?

skwantowana

Na co wskazuje geometryczny kształt orbitalu atomowego?

Na przestrzenny rozklad prawdopodobienstwa znalezienia sie elektrony w danym obszarze

Czy orbitale atomowe opisują stan elektronu również w stanie wzbudzonym?

Tak

Stan podstawowy

elektrony mają najnizsza mozliwie energie

Stan wzbudzony

energia wyzsza od stanu podstawowego

Jakie są orbitale np p lub d danej powłoki?

równocenne energetycznie

Liczba kwantowa n - co określa?

określa energie elektronu w atomie

Liczba l - co określa?

kształt orbitalu at

podpowłoka elektronowa

s - 0 p - 1 d - 2

Liczba m - co określa?

liczba poziomów orbitalnych (stan orbitalny)

d( -2,-1,0,1,2)

Zakaz Pauliego

W atomie/jonie nie mogą istnieć 2 elektrony o identycznych stanach kwantowych

Obliczanie stanów kwantowych wzór

2n^2

n - głowna

Nukleony

protony+neutrony

Nuklidy

atomy o okreslonej liczbie protonow i neutronow

Promieniotwórczość naturalna

alfa - emisja helu

beta minus - emisia elektrony (0;-1)

beta plus - emisja pozytonu (0;1) promieniowanie gamma

Sztuczne przemiany jądra

rozszczepienie i fuzja

Dlaczego najpierw zapełniamy 4s a nie 3d?

Bo podpowloka 4s ma nizsza energie

Sumaryczny wzór rzeczywisty

C2H8O2

C2H5COOCH3 nazwa

propanian metylu

Ester - od czego H od czego OH

Kwas - OH

Alkohol - H

CH3-CH(CH3)-CH(Br)-COOH + 2NH3

NH4+ + Br- + CH3-CH(CH3)-CH(NH3+)-COO-

Jak piszemy zamiast osad się roztwarza

zawartosc probowki sie roztwarza

Pytanie o cisnienie

Ponieważ objętość produktów jest większa od objętości substrtów

Poniewaz liczba moli gazowego substratu jest mniejsza od liczby moli gazowego produktu i zgodnie z regula przekory im nizsze cisnienie tym wiecej moli gazowego produktu powstaje

Pytanie o wiazania wodorowe

Poniewaz miedzy czasteczkami alkoholi tworza sie wiazania wodorowe. Wtery nie tworza takiego wiazania bo nie zawieraja atomu wodoru zwiazanego z atomem tlenu

Wykrywanie alkoholi Cu(OH)2

Niebieski osad sie roztwarza i pojawia sie szafirowy rr

Proba ksantoproteinowa

Tyrozyna posiada jako jedyna pierscien aromatyczny, w reakcji ze stezonym rr kasy azotovego V tworzy zolte nitropochodne

Mocne kwasy

HCl03

HClO4

HI Hbr

Czy AlCl3 jest zwiazkiem jonowym

nie

Tlenki zasadowe

1,2 gr bez Be +niektóre z d (CrO, MnO)

Tlenki kwasowe

gr 14 (CO2)

15 (N205, NO2, N2O3, P4010, P4O6)

16 (SO3, SO2) 17 (CL2O7) CrO3 Mn2O7

Tlenki amfoteryczne

BeO

ZnO

CuO Al2O3 Cr2O3 MnO2 Cu(OH)2 Fe2O3 Fe- związki słabo amfoteryczne

Tlenki obojętne

NO,CO,SiO,N2O

Wodorotlenki zasadowe

1,2 gr bez Be

Mn(OH)2

Cr(OH)2

Wodorotlenki amfoteryczne

Be(OH)2

Al(OH)3

Cr(OH)3 Zn(OH)2 Fe(OH)3 słaby

Regułka

W grupie wraz ze wzrostem numeru okresu aktywność metali rośnie (czyli kationotwórczość), poniewaz rośnie łatwość tworzenia kationu, poniewaz elektrony walencyjne sa polozone dalej od jadra at, dlatego jest mniejsze odzialywanie jadra at na e- walencyjny

Woda z olejem - rozdziel

rozdzielacz

woda z metanolem - rozdziel

destylacja

elektroujemnosc

zdolnosc do przyciagania elektronow

z lewa na prawo

maleje promien atomowy

rosnie energia jonizacji

z dołu na górę

maleje promien

rosnie energia jonizacji

co powoduje wzrost okresu?

rośnie kationotwórczość--> rosnie aktywnosc metali --> lepszy reduktor

co powoduje wzrost kationotworczosci w okresie?

elektrony wal są dalej --> łatwiej je oderwać --> jądro at mniej działa

wiązanie jonowe

duza re --> jeden atom przyciaga silniej elektrony --> przejmuje elektron --> obsadza nim zewnetrzne powloki

co maja najbardziej aktywne chemicznie?

najnizsza energie jonizacji

dlaczego metal sam w sobie jest elektrycznie obojętny?

wiązanie metaliczne --> powstaje miedzy kationami a elektronami wal sieci --> elektrony wal swobodnie sie poruszaja --> elektrony zdelokalizowane --> gaz elektronowy --> rownowazy dodatni ladunek kationow

wymien odzialywania miedzyczasteczkowe

wiazania wodorowe

sily van der waalsa

kiedy wystepuje wiazanie wodorowe

atom wodoru zwiazany z tlenem, fluorem, azotem

gdzie wystepuja sily van der waalsa?

polimery, ogolnie duze czasteczki, grafit

zamarzanie - co sie dzieje?

rośnie objętość, spada gęstość

CaO - charakter

jonowy

S8 - charakter

czasteczkowy

bor - charakter

kowalencyjny

Na - charakter

metaliczny

BN

kowalencyjny

KCl

jonowy

KNO3

jonowy

I2

cząsteczkowy

NaH

jonowy

CO2

cząsteczkowy

krzem

kowalencyjny

german

kowalencyjny

CaF2

jonowy

SiI2

kowalencyjny

B

kowalencyjny

Fe

metaliczny

Na2O

jonowy

P

kowalencyjnh

tlenki i chlorki litowców i berylowców

jonowy

P4

cząsteczkowy

SiH4

cząsteczkowy

lód

cząsteczkowy

H2O

cząsteczkowy

P4

cząsteczkowy

TT kryształów cząsteczkowych

niska

wytrzymałość mechaniczna kryształów jonowych

duża

wytrzymałość mechaniczna kryształów cząsteczkowych

niska

wytrzymałość mechaniczna kryształów kowalencyjnych

duża

twardość kryształów jonowych

średnia

twardość kryształów cząsteczkowych

niska

twardość kryształów kowalencyjnych

duża

przewodnictwo elektryczne kryształy jonowe

średnia ale w rr tak

przewodnictwo elektryczne kryształy cząsteczkowe

nie (izolatory)

rozpuszczalność kryształów cząsteczkowych

w niepolarnych

rozpuszczalność kryształów kowalencyjnych

nie

Dlaczego cząsteczki HF ulegają asocjacji?

wiązania wodorowe

C2H2COONa + NaOH -->

T na strzałce

CH3CH3 + Na2CO3

CH3CH3OH -> Al2O3 T

CH2=CH2 + H20

Zapisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej po dodaniu stężonego rr wodorotlenku sodu do glinu, jeżeli w reakcji postaje anion tetrahydroksoglinianowy

2Al + 2OH- + 6H2O --> 6[Al(OH)4]- + 3H2

Wymień kwasy nienasycone

C15H31COOH (palmitynowy)

C17H25COOH (stearynowy)

Wymień kwasy nienasycone

C17H33COOH (oleinowy)

C17H31COOH (linolowy) C17H29COOH (linolenowy)

Co się stanie jak damy papierek do kwasu karbo

będzie żółty, nie dysocjują

Jak utleniają CuO/Ag2O?

o jeden stopień

CH2=CH2-CH3 i KMNO4 w wodzie

diole

CH2=CH2-CH3 i KMNO4 w kwasie

alkohol/aldehyd

Nazwa CH3-NH3+Cl-

chlorek metyloaminy

Co decyduje o kształcie cząsteczki?

- liczba wolnych par elektronowych

- pary elektronowe wiązań zigma między atomem centarlnym a ligandami

Co robią wolne pary elektronowe?

zaburzają geometrię cząsteczki gdyż siła odpychania wolnych par elektronowych i par sigma jest różna

(wolne>sigma)

SO2 charakterystyka

bezbarny gaz o ostrym nieprzyjemnym zapachu

Reguła Huckla

4n+2 elektronow zdelokalizowanych

sp2

plaska geometria budowa pierscienia

gips

CaSO4:2H2O

ropa naftowa skład

benzyna

mazut

olej napędowy nafta

kraking

długie --> krótkie

reforming

proste --> rozgałęzione/cykliczne

rosnie liczba oktanowa

gaz ziemny

metan (80%)

etan

metan + powietrze

mieszanina wybuchowa

C +2H2

kat na strzalce

CH4

synteza metanu z gazu syntezowanego

CO + 3H2 --> CH4 + H2O

CH3COONa + NaOH

T na strzalce

CH4 + Na2CO3

Al4C3 + 12HCl

3CH4 + 4AlCl3

CH3COOH --T>

CH4 + CO2

co najlatwiej ulega podstawieniu

at H do wegla 3rzedowegp

CH2=CH2

brak rotacji

TW cis trans

TT cis trans

TW cis>trans

TT trans>cis

CH3CH3Cl + KOH --etanol>

CH2=CH2 + KCl + H2O

Reguła Zajcewa

podczas reakcji eliminiacji niesymetrycznej cz głównym produktem jest ten gdzie eliminacja H byla u C z najmniejsza iloscia H

Cu(OH)2 -->T

CuO + H20

CaCO3 -->T

CaO + CO2

MgO

zasadowy

Cr2O3

amfo

Bi2O3

zasadowy

MnO2

amfo

MnO2 wygląd

czarny proszek

amfo

SnO2

amfo

CaO wygląd

biały proszek

wapno palone

zasadowy

PbO2

amfo

Cr2O3 wygląd

zielony proszek

amfo

MgH2

zasadowy

Fe2O3 wygląd

jasnoczerwony/brunatny proszek

amfoteryczny

Jaką budowę mają wodorki metali?

jonowa

Jaką budowe maja wodorki niemetali?

kolencyjna

Co woliczamy do zasadowych wodorotlenkow?

grupa 1 i 2 poza Be(OH)2 i Mg(OH)2

Jak rośnie moc zasad

w dół

w lewo

Dlaczego moc zasad rośnie w dół?

Osłabia się wiazanie Me-OH co sprzyja dysocjacji

Al(OH)3 wygląd

biały proszek

amfoteryczny

Gaszenie wapna palonego

reakcja egzo

CaO + H2O --> Ca(OH)2

Fe(OH)2

amfo

Jak rośnie moc kwasów beztlenowych?

W prawo

W dół

Zn(OH)2

amfo

Jak rośnie moc kwasów tlenowych?

W prawo

W górę

Cr(OH)3

amfo

Cu(OH)2

amfo

Dlaczego moc kwasow beztlenowych rosnie w prawo

rośnie elektroujemnosc niemetalu

Dlaczego moc kwasow beztlenowych rosnie w dol?

Zmniejsza sie elektroujemnosc atomu centralnego

Fe(OH)2

amfo

Fe(OH)3

amfo

Co robi kwasom wzrost RE

rosnie moc, bo rosnie polaryzacja wiazania i rosnie rozpad na jony

Czemu moc kwasow tlenowych rosnie w prawo?

rosnie elektroujemnosc niemetalu

Czemu moc kwasow tlrnowych rosnie w gore

rosnie elektroujenosc atomu centralnego

PbI2 wyglad

zloty, ceglastoczerwony w T

AgBr wyglad

jasnozolty

Ca3(PO4)2 wyg;ad

bezbarwny

K2Cr2O7

pomaranczowy

czemu zaprawa gipsowa twardnieje?

wapno gaszone Ca(OH)2 twardnieje przez CO2 z powietrza

Ag2O charakter

zasadowy

Wymien charaktery tlenkow Cr

CrO3 - kwas

CrO - zasada

Cr2O3 - amfo

Wymien charakter tlenkow Mn

Mn2O7 - kwas

Mn2O3 - zasada

MnO2 - amfo

Wymien tlenki grupy 1,2 reagujace z woda

Na2O

MgO

CaO

Sr(OH)2

zasadowy

LiOH

zasadowy

Ca(OH)2

zasadowy

Be(OH)2

amfo

Twardnienie gipsu

2CaSO4:H20 +3H20 --> 2(CaSO4:2H20)

Al(OH)3

amfo

Cr(OH)3

amfo

Cechy azotkow

wysoka TT

twarde

bierne chem przewodza prad

Zn(OH)2

zasadowy

Azotki litowcow i berylowcow - wiazania

jonowe

reszta - kowalencyjne

Fe(OH)2

amfo

Wegliki wiazania

kowalencyjne

gr 1,2,13 jonowe (CaC2, Al4C3) odporne chem i termicznie blok d - metaliczne

P2O5

P4O10

pierwszy elementarny

drugi rzeczywisty

gips

CaSO4:2H2O

gips palony

2CaSO4:H20

gips bezwodny

CaSO4

anhydryt

CHEMIA
Przedmioty ścisłe - chemia (poziom podstawowy)