Pojawienie się osad na terenie Mezopotamii |
VI -V w. |
Hammurabi |
ok 1800 p.n.e (kodeks Hammurabiego, ustanowienie Babilonu stolicą) |
Powstanie Egiptu Górnego i Dolnego |
4000 -3000 p.n.e |
Podbój Egiptu dolnego przez górny i złączenie |
IV w. p.n.e. |
Powstanie pisma hieroglificznego |
ok. 3000 r. p.n.e |
Pierwsze osady w rejonie Huang-Ho i Jangcy |
5000 p.n.e |
Wynalezienie druku przez Chińczyków |
VIII-IX w |
Niewola babilońska |
587-539 ( zwyczajowe określenie wygnania Judejczyków z Judy) |
Spisanie starego testamentu |
XII-II w. p.n.e. |
Okres minojski |
3000-1400 r. p.n.e. (pałac w Knossos, od króla Minosa, bez fortyfikacji) |
Okres mykeński |
1600-1100 r. p.n.e. (miejscowość Mykeny, przejęcie kultury minojskiej) |
Okres ciemny, ciemne wieki |
od połowy 1200 r. p.n.e. - połowy VIII w. p.n.e. |
Działalność Likurga, legendarnego władcy, twórcy ustroju Sparty |
IX w. p.n.e. |
Okres archaiczny, wielka kolonizacja, |
VIII-VI w. p.n.e. |
pierwsze igrzyska olimpijskie, Herakles |
776r. p.n.e. |
Prawo Drakona |
621 r. p.n.e |
Solon wybrany na archonta w Atenach |
594 r.pn.e. (Unieważnił długi, dłużników sprzedanych do niewoli kazał wykupić za państwowe pieniądze. Prawa i obowiązki obywateli uzależnił od posiadanego majątku. Najubożsi, których nie stać było na kosztowne uzbrojenie, służyli w armii jako lekkozbrojn |
Działalność Sokratesa i Platona (jego ucznia) |
V w. p.n.e. |
Bitwa pod Maratonem |
490 r. p.n.e. |
Utworzenie związku helleńskiego |
481 r. p.n.e. ( przymierze polis greckich przeciw Persji) |
Bitwa pod Termopilami |
10 września 480 p.n.e. |
Bitwa pod Salaminą |
wrzesień 480 p.n.e. |
Bitwa pod Platejami |
479 r. pn.e. |
Utworzenie Ateńskiego Związku Morskiego |
478 r. p.n.e. (sojusz zaczepno-obronny polis starożytnej Grecji, którego hegemonem były Ateny) |
Okres klasyczny w Grecji |
480 - 338 r. p.n.e. |
Wojna peloponeska |
431 - 404 r.p.n.e. |
Działalność Arystotelesa (ucznia Platona) |
IV w. p.n.e. |
Stronnictwo antymacedońskie pokonane w bitwie pod Cheroneą |
338 r. p.n.e. (Utworzenie Związku Korynckiego) |
Zabójstwo Filipa II, Aleksander na tronie |
336 r.pn.e (Związek Koryncki na wojnie z Persją) |
Wyprawa Aleksandra Macedońskiego na Persję, bitwa pod Issos |
334 r. p.n.e. |
Założenie Aleksandrii w Egipcie |
332 r. p.n.e. |
Bitwa pod Gaugamelą |
331 r. p.n.e. |
Okres hellenistyczny |
330-30 r. p.n.e. |
Podbicie Persji przez Aleksandra, podjęcie wyprawy na Indie |
329 - 327 r. p.n.e. |
Śmierć Aleksandra |
323 r. p.n.e. |
Założenie Kartaginy przez Fenicjan |
814 r. p.n.e. |
Założenie Rzymu |
753 r. p.n.e. |
Rzymem władają królowie |
753-509 r. p.n.e. |
Bitwy morskie pomiędzy Grekami i Etruskami u wybrzeży Korsyki |
540 r. p.n.e. |
Rzymem rządzą dwaj konsule |
od 509 r. p.n.e. |
Konsolidacja prawa, prawo dwunastu tablic |
Połowa V w. p.n.e. (pierwsza konsolidacja prawa zwyczajowego, rzymskiego (nie była to jednak kodyfikacja)) |
Utworzenie Związku Latyńskie |
IV w. p.n.e. ( związek polityczny trzydziestu plemion autochtonicznych Półwyspu Apenińskiego na czele z Latynami) |
Pierwsza wojna punicka, spór o Sycylię |
264-241 r. p.n.e. |
Druga wojna punicka |
218- 202 r, p.n.e. |
Trzecia wojna punicka |
149-146 r. p.n.e. |
Zdobycie,zniszczenie Kartaginy |
146 r. p.n.e. |
Podbój Galii, reforma armii |
I w. p.n.e. |
Największe powstanie niewolników, Spartakus |
73 r. p.n.e. |
Wojna domowa o władzę między Juliuszem Cezarem a Pompejuszem |
49 r. p.n.e. |
Cezar dożywotnio otrzymał urząd dyktatora |
45 r. p.n.e. |
Zabójstwo Cezara |
44 r. p.n.e. |
Przejęcie władzy przez Oktawiana, ustanowienie Cesarstwa Rzymskiego |
31 r. p.n.e |
Powstanie nowego testamentu, prześladowanie chrześcijan, apogeum ekspansji terytorialnej Rzymu |
I w |
Pożar Rzymu, o który oskarżeni są chrześcijanie |
64 r. |
Wybuch Wezuwiusza, zniszczenie Pompei i Herkulanum |
79 r. |
Dojście do władzy przez Dioklecjana, początek dominatu |
284 r. |
Edykt mediolański zrównujący religię chrześcijańską z rzymską |
313 r. |
Sobór w Nicei I |
325 r. (zgromadzenie biskupów chrześcijańskich Cesarstwa Rzymskiego, zwołane przez cesarza Konstantyna Wielkiego do Nicei w Bitynii) |
Konstantyn Wielki ustanawia drugą stolicę imperium - Konstantynopol |
330 r. |
Podział Rzymu |
395 r. |
Ustanowienie chrześcijaństwa religią Rzymu przez Teodozjusza |
392 r. |
Odoaker detronizuje ostatniego, wielkiego cesarza - Romulusa Augustusa, upadek Rzymu |
476 r. |
Kodeks Justyniana |
VI w. |
Pokonanie namiestnika cesarskiego w Galii przez Chlodwiga |
486 r. |
Chrzest Chlodwiga |
496 r. |
Rządy Justyniana Wielkiego |
527-565 r. |
Prehistoria |
Do 3500 r.p.n.e. (od początku do wynalezienia pisma) |
Starożytność |
Od wynalezienia pisma (3500 r. p.n.e.) do upadku cesarstwa zachodniorzymskiego 476 r. |
Średniowiecze |
Od upadku c. zach. rz. (476) do odkrycia Ameryki przez Kolumba 1492 r. przełom XV i XVI |
Nowożytność |
Od odkrycia Ameryki 1492r. do III rozbioru Polski (1795 r.) lub rewolucji francuskiej (1789r) |
Epoka XIX w. |
Od rewolucji francuskiej (1789 r.) do I wojny światowej (1914-1918 r.) |
Ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny |
622 r. |
Bitwa pod Poitiers, Karol Młot powstrzymuje ekspansję turków w Europie zachodniej |
732 r. |
Przejęcie władzy monarszej przez syna Karola Młota - Pepina Krótkiego |
Połowa VIII w. |
Koronacja Pepina przez papieża Stefana |
754 r. |
Utworzenie Państwa Kościelnego |
756 r. |
Koronacja Karola Wielkiego na króla Longobardów |
774 r. |
Koronacja Karola Wielkiego na cesarza Rzymu przez papieża Leona III |
25 grudnia 800 r. |
Śmierć Karola Wielkiego, władzę obejmuję Ludwik Pobożny |
814 r. |
Śmierć Ludwika Pobożnego |
840 r. |
Sobór w Konstantynopolu + traktat w Verdun |
843 r. (potępiający ikonoklazm) +(na mocy traktatu imperium karolińskie zostało podzielone na trzy części) |
Bitwa na Lechowym Polu |
955 r, Henryk I odnosi zwycięstwo nad Węgrami |
Koronacja cesarska Ottona I |
2 luty 962 r. |
W wyniku elekcji możnowładców koronę francuską uzyskał Hugo Capet |
987 r. |
Ustalił się porządek zwany feudalnym lub lennym |
Między X a XII w. |
Panowanie Bazylego II |
976 - 1025 (szczyt potęgi militarnej, politycznej, ekonomicznej i kulturalnej Bizancjum) |
Podboje Turków Seldżuckich na terenach Bliskiego Wschodu |
Przełom X-XI w. |
Śmierć Ottona III + koronacja Henryka II na króla niemieckiego |
1002 r. |
Zawładnięcie Syrią i Palestyną przez Turków Seldżuckich |
II połowa XI w |
Początek schizmy wschodniej |
16 lipca 1054 |
Początek krucjat |
1063 r. |
Wilhelm zdobywca królem Anglii |
1066 r. |
Utworzenie zakonu Joannitów |
1070 r. |
Pontyfikat Grzegorza VII |
1073-1085 r. |
Sobór rzymski, ogłoszenie Dictatus Papae |
1075 r. |
Sobór w Wormacji (spór o inwestyturę) |
1076 r. (wypowiedzenie posłuszeństwa papieżowi, nałożenie klątwy na Henryka IV) |
Zdjęcie klątwy z Henryka IV po trzy dniowej pokucie w Canossie |
1077 r. |
Elekcja antypapieża Klemensa III, usunięcie antykróla w Niemczech |
1080 r. |
Koronacja cesarska Henryka IV |
1084 r. |
Spór w Clermont, ogłoszenie wyprawy przeciw innowiercom |
1095 r. |
Ludowa krucjata |
Sierpeiń 1096 r. |
Zdobycie Jerozolimy przez rycerzy z krucjaty |
Połowa 1099 |
Śmierć Henryka IV |
Sierpień 1106 r, |
Utworzenie zakonu templariuszy przez rycerstwo francuskie |
1118 r. |
Zawarcie konkordatu w Wormacji |
Wrzesień 1122 r. (skończył on spór o inwestyturę) |
Trzecia krucjata, na czele rycerstwa niemieckiego stanął Fryderyk I Barbarossa |
1189 r. |
Założenie zakonu krzyżackiego przez księcia Fryderyka Szwabskiego |
1190 r. |
Śmierć Ryszarda Lwie Serce |
1199 r. |
Zdobycie Konstantynopola przez krzyżaków, złupienie miasta, zlikwidowanie Bizancjum i powołanie do życia Cesarstwa Łacińskiego |
1203 r. |
Władca Mongołów Temudżyn przybrał tytuł Czyngis -chana |
1206 r. |
Wydanie Wielkich Karty Swobód w Anglii prze Jana Bez Ziemi |
1215 r. (układ króla ze szlachtą) |
Stworzenie Świętego Oficjum |
1215 r. |
Wydanie Złotej Bulli na Węgrzech - Andrzej II |
1222 r. Gwarantuje różne prawa sługom królewskim |
Upadek Cesarstwa łacińskiego pod naporem Bizantyjczyków |
1261 r. |
Zdobycie Akki przez Turków, koniec idei krucjat |
1291 r. |
Niewola awiniońska papieży |
1309-1377 r. (okres rezydowania papieży w Awinionie) |
Kasata zakonu templariuszy przez króla Francji Filipa Pięknego |
1313 r. |
Spłonięcie ostatniego mistrza templariuszy Jakuba de Molaya na stosie |
1314 r. |
Wojna stuletnia pomiędzy Anglią i Francją |
1337-1453 r. |
Powstanie chłopskie we Francji, żakeria |
1358 r. |
Epidemia czarnej śmierci, dżumy |
1348-1350 r. |
Początek schizmy zachodniej |
1378 r, |
Sobór w Konstancji |
1414 - 1418 r. ( sobór powszechny Kościoła katolickiego, którego głównym celem było zakończenie wielkiej schizmy zachodniej ) |
Spalenie na stosie Jana Husa |
1414 r. |
Zdobycie Konstantynopola przez Turków |
1453 r. |
Wojna domowa w Anglii pomiędzy rodami Yorków i Lancesterów |
1455-1485 r. |
Odkrycie Kuby i Haiti przez Kolumba |
1492 r. |
Wojny włoskie |
1494 - 1521 r. |
Wyprawa Vasco da Gamy, Jhon Cabot dotarł do wybrzeży Ameryki północnej |
1497 r. |
Dotarcie Vasco da Gamy do Indii |
23 maj 1498 r. |
Kontrreformacja |
XVI-XVIII w. |
Działalność Jana Kalwina |
1509-1564 r. |
Luter ogłosił 95 tez w Wittenerberdze |
31 października 1517 r. |
Podróż dookoła świata prze Ferdynanda Magellana |
1519-1522 r. |
Bitwa pod Mohaczem, śmierć ludwika Jagiellończyka |
1526 r. |
Henryk VIII na mocy aktu supremacji ogłosił się głową kościoła w Anglii |
1534 r. |
Sobór w Trydencie |
1545 - 1563 r. |
Pokój religijny w Augsburgu, czyja władza tego religia |
1555 r. |
Ogłoszenie indeksu ksiąg zakazanych |
1559 r. |
Wybranie Jana III Wazy na króla Szwecji |
1569 r. |
Noc Świętego Bartłomieja, rzeź protestantów |
24 sierpnia 1572 r. |
Egzekucji Marii Stuart w Anglii |
1587 r. |
Edykt nantejski, gwarantował hugenotom wolność wyznania |
1598 r. |
Zawarcie Unii Protestanckiej |
1608 r. |
Zawiązanie Ligi Katolickiej |
1609 r. |
Działalność monarchy Francji - Henryka XIV Słońce |
1638 - 1715 r. |
Wojna domowa w Anglii |
1642-1648 r. |
Objęcie rządów przez Piotra I Wielkiego w Rosji |
1682 r. |
Chwalebna rewolucja w Anglii |
1688 r. |
Wielka wojna północna między Szwecją a koalicją rosyjsko-saska-duńską, zwaną Ligą Północną |
1700-121 r. |
James Watt opracował maszynę parową |
1769 r. |
"Bostońskie picie herbatki", wybuch wojny angielsko - amerykańskiej |
1773 r. |
Ogłoszenie Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych / Tomas Jefferson |
4 lipca 1776 r. |
Stan trzeci (mieszczaństwo i chłopi) przyjął nazwę Zgromadzenie Narodowe we Francji |
17 czerwca 1789 r. |
Zdobycie Bastylii, początek rewolucji we Francji |
14 lipca 1789 r. |
Uchwalenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela we Francji |
26 sierpnia 1789 r. |
Uchwalenie konstytucji we Francji |
Wrzesień 1791 r. |
Zgilotynowanie Ludwika XVI we Francji |
Styczeń 1793 r. |
Aresztowanie i stracenie na gilotynie Robespierra, władzę we Francji przejmuje burżuazja, koniec rewolucji francuskiej |
27 lipiec 1794 r. |
Napoleon pierwszym konsulem |
1799 r. |
Traktat pokojowy w Tylży, utworzenie Księstwa Warszawskiego oraz Wolnego Miasta Gdańsk |
7 lipca 1807 r. |
Wojna amerykańsko - angielska |
1812 - 1824 r. |
Abdykacja Napoleona |
Kwiecień 1814 r. |
Kongres wiedeński |
Wrzesień 1814 r. |
Bitwa pod Waterloo, klęska Napoleona |
18 czerwca 1815 r. |
Śmierć Napoleona na Wyspie świętej Heleny |
5 maj 1821 r. |
Austria, Rosja i Prusy podpisały akt, powołujący Święte Przymierze |
26 września 1815 r. |
Niepodległość Grecji |
1829 r. |
Rewolucja lipcowa we Francji |
27-29 lipca 1830 r. |
Wiosna Ludów |
1848 - 1849 r. |
Rewolucja lutowa we Francji |
22 luty 1848 r. |
Wojna Krymska |
1853 - 1856 r. |
Wojna secesyjna w USA |
1861 - 1865 r. |
Południowe Stany utworzyły konfederacje w USA, atak na Fort Sumter |
1861 r. |
Abraham Lincoln wydaje ustawę znoszącą niewolnictwo |
1862 r. |
Utworzenie Międzynarodowego Stowarzyszenia Robotników (Międzynarodówka) |
1864 r. |
Zjednoczenie Niemiec, Otto von Bismarck premierem |
1871 |
Powstanie trójprzymierza |
1882 r. (Niemcy, Austro-węgry i Włochy) |
Wynalezienie żarówki przez Thomasa Edisona |
1879 r. |
Pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie |
1896 r. |
Krwawa niedziela, rozgromienie demonstracji przez wojsko w Petresburgu |
22 stycznia 1905 r. |
Powstanie trójporozumienia (Francja,Anglia,Rosja) |
1907 r. |
Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji |
1 sierpnia 1914 r. |
Bitwa pod Verdun |
Luty 1916 r. |
Zawieszenie broni podpisane przez Niemcy w Compiegne |
11 listopad 1918 r. |
Konferencja w Wersalu |
1919-1920 r. |
Traktat pokojowy z Niemcami w Wersalu |
28 czerwca 1919 r. |
Powstanie NSDAP |
1920 r. |
Powstanie ZSSR |
1922 r. |