Sucha masa |
Masa organizmów lub ich części po wysuszeniu, wyrażona w jednostkach masy |
Mikroelementy |
Pierwiastki chemiczne, których zawartość w suchej masie komórek wynosi poniżej 0,01%. |
Makroelementy |
Pierwiastki chemiczne, których zawartość w suchej masie komórek wynosi 0,01% lub więcej. |
Sucha masa |
Sześć spośród makroelementów: węgiel, wodór, tlen, azot, siarka, fosfor. Są one głównymi składnikami związków organicznych budujących wszystkie organizmy. |
Wapń (Ca) (Makroelement) |
-Jest niezbędny do funkcjonowania komórek nerwowych i mięśniowych, -bierze udział w procesie krzepnięcia krwi, -składnik ściany komórkowej u roślin, -składnik szkieletów zwierząt. |
Magnez (Mg) (Makroelement) |
-Aktywator wielu enzymów, -bierze udział w składaniu podjednostek rybosomów, -składnik chlorofilu. |
Potas (K) (Makroelement) |
-Uczestniczy w przewodzeniu impulsów nerwowych, -ważny składnik płynów ustrojowych, -u roślin- aktywator wielu enzymów, -wpływa na uwodnienie komórek, -jest niezbędny w cyklach, w których komórki produkują energię. |
Sód (Na) (Makroelement) |
-Wpływa na utrzymywanie właściwego pH (zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej), -bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych, -ważny składnik płynów ustrojowych. |
Chlor (Cl) (Makroelement) |
-Odpowiada za równowagę wodno-mineralną, -wchodzi w skład kwasu solnego. |
Żelazo (Fe) (Mikroelement) |
-Składnik białek złożonych (np.hemoglobiny, mioglobiny), -składnik wielu enzymów, m.in. biorących udział w fotosyntezie i oddychaniu tlenowym, -chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. |
Jod (I) (Mikroelement) |
-Składnik hormonów tarczycy, -jest odpowiedzialny za przemianę materii oraz tempo uzyskiwania energii. |
Miedź (Cu) (Mikroelement) |
-Składnik wielu enzymów, -składnik hemocyjaniny, -zwiększa odporność organizmu, -chroni organizm przed wolnymi rodnikami. |
Kobalt (Co) (Mikroelement) |
-Składnik witaminy B12, -wzmacnia kości, -jako kofaktor licznych enzymów reguluje przebieg procesów metabolicznych węglowodanów, białek i lipidów. |
Fluor (F) (Mikroelement) |
-Niezbędny w procesie mineralizacji kości i zębów, -chroni kości, szkliwo zębów przed rozwojem osteoporozy. |
Wiązania chemiczne |
Łączą atomy w cząsteczki pierwiastków lub związków chemicznych. |
Oddziaływania międzycząsteczkowe |
Powodują przyciąganie albo odpychanie wolnych atomów lub cząsteczek. |
Oddziaływania dipol-dipol i jon-dipol |
dipol-dipol: Powstają między cząsteczkami związków polarnych. Polegają one na przyciąganiu się różnoimiennych biegunów dipoli sąsiadujących ze sobą cząsteczek. jon-dipol: Powstają między jonami a cząsteczkami związków polarnych. |
Wiązania wodorowe |
Powstają między atomem wodoru obdarzonym dodatnim ładunkiem cząstkowym a atomem innego pierwiastka chemicznego, który jest silnie elektroujemny (najczęściej tlenu lub azotu). Występują w dużej liczbie, co sprawia, że decydują o właściwościach wielu związk |
Siły van der Waalsa |
Występują między cząsteczkami niepolarnymi. Są rodzajem oddziaływania, które polegają na elektrostatycznym przyciąganiu się chwilowych dipoli powstających na skutek ruchów elektronów w obojętnych atomach. Siły van der Waalsa są znacznie słabsze od wiązań |
Oddziaływania hydrofobowe |
Powstają wtedy, gdy w środowisku wodnym znajdują się cząsteczki, które nie są dipolami. Oddziaływania te mają zasadnicze znaczenie podczas tworzenia się błon biologicznych. |
Niezwykłe właściwości wody |
-Gęstość mniejsza w stanie stałym niż w stanie ciekłym, -gęstość większa niż gęstość powietrza, -wysokie ciepło właściwe, -wysokie ciepło parowania, -duża spójność (kohezja)- odporność słupa wody na rozerwanie pod pływem sił rozciągających- i dobre przyleganie (adhezja)- do powierzchni naładowanych elektrycznie, wysokie napięcie powierzchniowe (p |
Sole mineralne |
Występują w organizmach w postaci rozpuszczalnych w wodzie jonów lub nierozpuszczalnych kryształów. Funkcje: -regulują stan uwodnienia komórek, -aktywują enzymy przyspieszające przebieg reakcji biochemicznych, -wpływają na procesy wymiany wody i innych substancji między komórką a jej otoczeniem, -stanowią fizjologiczne układy buforowe. |
Związki organiczne |
Związki węgla. Jego atomy są w nich zawsze czterowartościowe i mogą się bezpośrednio ze sobą łączyć.W ten sposób powstają szkielety węglowe. Za reaktywność związku organicznego odpowiadają jego grupy funkcyjne. |