Obserwacja ![]() |
Metoda prowadzenia badań, w której badacz nie wpływa na obserwowany organizm czy proces, a jedynie określa stan faktyczny. Może ona stanowić niezależną metodę badawczą lub być elementem doświadczenia. ![]() |
Doświadczenie ![]() |
Metoda prowadzenia badań, w której badacz celowo w kontrolowanych warunkach zmienia jeden z czynników wpływających na przedmiot doświadczenia. ![]() |
Przedmiot badań ![]() |
Zjawisko lub proces, które chcemy poznać. ![]() |
Obiekt badań ![]() |
Materiał biologiczny lub organizmy na których będziemy prowadzić badania. ![]() |
Próba badawcza ![]() |
Próba, w której przedmiot badań jest poddany działaniu badanego czynnika (wymienionego w problemie badawczym). ![]() |
Próba kontrolna ![]() |
Próba, w której przedmiot badań nie jest poddany działaniu badanego czynnika (wymienionego w problemie badawczym). Dzięki niej możemy się dowiedzieć, czy badany w doświadczeniu czynnik wpływa na wyniki uzyskane w próbie badawczej. ![]() |
Etapy badań biologicznych ![]() |
Badania biologiczne przeprowadza się według określonego schematu w którym wyróżnia się pięć głównych etapów -----→ ![]() |
I. Obserwacja ![]() |
Zaobserwowanie przez badacza nieznanego organizmu lub niewytłumaczonego procesu. ![]() |
II. Sformułowanie problemu badawczego ![]() |
Dotyczy problemu, który badacz chce rozwiązać. Przyjmuje postać pytania lub równoważnika zdania. ![]() |
III. Postawienie hipotezy ![]() |
Założenie wyniku eksperymentu. Niekoniecznie właściwa odpowiedź na pytanie sformułowane w problemie badawczym- można ją przyjąć lub odrzucić. Hipoteza ma postać zdania twierdzącego lub przeczącego. ![]() |
IV. Weryfikacja hipotezy ![]() |
Sprawdzenie prawdziwości hipotezy za pomocą obserwacji lub doświadczenia: ![]() -zaplanowanie doświadczeń (określenie sposobu sprawdzania hipotezy, zaplanowanie próby badawczej i kontrolnej), -przeprowadzenie doświadczeń, -zebranie wyników, -analiza wyników. |
V. Sformułowanie wniosku ![]() |
Polega na potwierdzeniu lub zaprzeczeniu hipotezy. Gdy została odrzucona, podejmowane są dalsze badania i stawiana jest nowa hipoteza. ![]() |
Jak zwiększyć dokładność wyników przeprowadzonego badania? ![]() |
Podczas badań dla każdej próby należy wykonać wiele powtórzeń, a następnie zsumować wyniki i podzielić sumę przez liczbę wyników- obliczyć średnią arytmetyczną. ![]() Średnia arytmetyczna=suma wyników/liczba wyników |
Sposoby dokumentowania badań biologicznych ![]() |
I. Konstruowanie tabeli. ![]() II. Konstruowanie wykresów |
Powiększenie ![]() |
Stosunek rozmiaru obrazu obiektu do jego rzeczywistej wielkości. ![]() |
Zdolność rozdzielcza ![]() |
Zdolność mikroskopu do uwidaczniania szczegółów. Jest to najmniejsza odległość między dwoma punktami, przy której są one widoczne jako oddzielne punkty. ![]() |
Mikroskop optyczny ![]() |
Do uzyskania obrazu wykorzystuje się światło. Umożliwia powiększenie obrazu do ok. 1000 razy i ma zdolność rozdzielczą do ok. 0,2 μm. ![]() |
Tubus ![]() |
Utrzymuje we właściwym położeniu soczewki mikroskopu. ![]() |
Rewolwer ![]() |
Umożliwia zmianę obiektywu, a tym samym wielkości powiększenia. ![]() |
Stolik ![]() |
Miejsce, na którym umieszcza się preparat. ![]() |
Śruba makrometryczna ![]() |
Podnosi lub opuszcza stolik względem obiektywu. Służy do odnalezienia obrazu pod najmniejszym powiększeniem. ![]() |
Śruba mikrometryczna ![]() |
Podnosi lub upuszcza stolik względem obiektywu. Służy do ustawienia ostrości obrazu. ![]() |
Okular ![]() |
Zawiera soczewkę dzięki której uzyskuje się powiększenie obrazu, oraz umożliwia obserwację. ![]() |
Obiektyw ![]() |
Zawiera soczewkę, dzięki której uzyskuje się powiększenie obrazu. ![]() |
Kondensor ![]() |
Skupia wiązkę światła. ![]() |
Źródło światła ![]() |
Zapewnia oświetlenie preparatu. ![]() |
Transmisyjny mikroskop elektronowy ![]() |
Umożliwia powiększenie obrazu do ![]() 1 000 000 razy, a jego zdolność rozdzielcza wynosi 0,2 nm. W mikroskopie tym elektrony przenikają przez bardzo cienki preparat, a uzyskany obraz jest dwuwymiarowy. |
Skaningowy mikroskop elektronowy ![]() |
Umożliwia powiększenie obrazu do 100 000 razy a ich zdolność rozdzielcza wynosi ok. 5 nm. W mikroskopie tym wiązka elektronów uderza w powierzchnię preparatu pokrytego cienką warstwą metalu. Zliczenie rozproszonych lub odbitych elektronów pozwala na otrzy ![]() |
Etapy przygotowywania świeżego preparatu mikroskopowego |
I. Wyczyść szkiełko podstawowe. ![]() II. Na szkiełko podstawowe nanieś kroplę wody. III. Umieść obiekt obserwacji w kropli wody. IV. Wyczyść szkiełko nakrywkowe. V. Przykryj kroplę wody szkiełkiem nakrywkowym. |
Etapy przeprowadzania obserwacji mikroskopowej ![]() |
I. Wyczyść części optyczne mikroskopu. ![]() II. Ustaw obiektyw o najmniejszym powiększeniu. III. Włącz źródło światła. IV. Umieść preparat na stoliku. V. Za pomocą śruby makrometrycznej zbliż obiektyw do preparatu, a śrubą mikrometryczną ustaw ostrość obrazu. VI. Aby obejrzeć preparat pod większym powiększeniem, zmień obiektyw, a następnie us |