|
Obserwacja
|
|
Metoda prowadzenia badań, w której badacz nie wpływa na obserwowany organizm czy proces, a jedynie określa stan faktyczny. Może ona stanowić niezależną metodę badawczą lub być elementem doświadczenia. |
|
Doświadczenie
|
|
Metoda prowadzenia badań, w której badacz celowo w kontrolowanych warunkach zmienia jeden z czynników wpływających na przedmiot doświadczenia. |
|
Przedmiot badań
|
|
Zjawisko lub proces, które chcemy poznać. |
|
Obiekt badań
|
|
Materiał biologiczny lub organizmy na których będziemy prowadzić badania. |
|
Próba badawcza
|
|
Próba, w której przedmiot badań jest poddany działaniu badanego czynnika (wymienionego w problemie badawczym). |
|
Próba kontrolna
|
|
Próba, w której przedmiot badań nie jest poddany działaniu badanego czynnika (wymienionego w problemie badawczym). Dzięki niej możemy się dowiedzieć, czy badany w doświadczeniu czynnik wpływa na wyniki uzyskane w próbie badawczej. |
|
Etapy badań biologicznych
|
|
Badania biologiczne przeprowadza się według określonego schematu w którym wyróżnia się pięć głównych etapów -----→ |
|
I. Obserwacja
|
|
Zaobserwowanie przez badacza nieznanego organizmu lub niewytłumaczonego procesu. |
|
II. Sformułowanie problemu badawczego
|
|
Dotyczy problemu, który badacz chce rozwiązać. Przyjmuje postać pytania lub równoważnika zdania. |
|
III. Postawienie hipotezy
|
|
Założenie wyniku eksperymentu. Niekoniecznie właściwa odpowiedź na pytanie sformułowane w problemie badawczym- można ją przyjąć lub odrzucić. Hipoteza ma postać zdania twierdzącego lub przeczącego. |
|
IV. Weryfikacja hipotezy
|
|
Sprawdzenie prawdziwości hipotezy za pomocą obserwacji lub doświadczenia: -zaplanowanie doświadczeń (określenie sposobu sprawdzania hipotezy, zaplanowanie próby badawczej i kontrolnej), -przeprowadzenie doświadczeń, -zebranie wyników, -analiza wyników. |
|
V. Sformułowanie wniosku
|
|
Polega na potwierdzeniu lub zaprzeczeniu hipotezy. Gdy została odrzucona, podejmowane są dalsze badania i stawiana jest nowa hipoteza. |
|
Jak zwiększyć dokładność wyników przeprowadzonego badania?
|
|
Podczas badań dla każdej próby należy wykonać wiele powtórzeń, a następnie zsumować wyniki i podzielić sumę przez liczbę wyników- obliczyć średnią arytmetyczną. Średnia arytmetyczna=suma wyników/liczba wyników |
|
Sposoby dokumentowania badań biologicznych
|
|
I. Konstruowanie tabeli. II. Konstruowanie wykresów |
|
Powiększenie
|
|
Stosunek rozmiaru obrazu obiektu do jego rzeczywistej wielkości. |
|
Zdolność rozdzielcza
|
|
Zdolność mikroskopu do uwidaczniania szczegółów. Jest to najmniejsza odległość między dwoma punktami, przy której są one widoczne jako oddzielne punkty. |
|
Mikroskop optyczny
|
|
Do uzyskania obrazu wykorzystuje się światło. Umożliwia powiększenie obrazu do ok. 1000 razy i ma zdolność rozdzielczą do ok. 0,2 μm. |
|
Tubus
|
|
Utrzymuje we właściwym położeniu soczewki mikroskopu. |
|
Rewolwer
|
|
Umożliwia zmianę obiektywu, a tym samym wielkości powiększenia. |
|
Stolik
|
|
Miejsce, na którym umieszcza się preparat. |
|
Śruba makrometryczna
|
|
Podnosi lub opuszcza stolik względem obiektywu. Służy do odnalezienia obrazu pod najmniejszym powiększeniem. |
|
Śruba mikrometryczna
|
|
Podnosi lub upuszcza stolik względem obiektywu. Służy do ustawienia ostrości obrazu. |
|
Okular
|
|
Zawiera soczewkę dzięki której uzyskuje się powiększenie obrazu, oraz umożliwia obserwację. |
|
Obiektyw
|
|
Zawiera soczewkę, dzięki której uzyskuje się powiększenie obrazu. |
|
Kondensor
|
|
Skupia wiązkę światła. |
|
Źródło światła
|
|
Zapewnia oświetlenie preparatu. |
|
Transmisyjny mikroskop elektronowy
|
|
Umożliwia powiększenie obrazu do 1 000 000 razy, a jego zdolność rozdzielcza wynosi 0,2 nm. W mikroskopie tym elektrony przenikają przez bardzo cienki preparat, a uzyskany obraz jest dwuwymiarowy. |
|
Skaningowy mikroskop elektronowy
|
|
Umożliwia powiększenie obrazu do 100 000 razy a ich zdolność rozdzielcza wynosi ok. 5 nm. W mikroskopie tym wiązka elektronów uderza w powierzchnię preparatu pokrytego cienką warstwą metalu. Zliczenie rozproszonych lub odbitych elektronów pozwala na otrzy |
|
Etapy przygotowywania świeżego preparatu mikroskopowego
|
|
I. Wyczyść szkiełko podstawowe. II. Na szkiełko podstawowe nanieś kroplę wody. III. Umieść obiekt obserwacji w kropli wody. IV. Wyczyść szkiełko nakrywkowe. V. Przykryj kroplę wody szkiełkiem nakrywkowym. |
|
Etapy przeprowadzania obserwacji mikroskopowej
|
|
I. Wyczyść części optyczne mikroskopu. II. Ustaw obiektyw o najmniejszym powiększeniu. III. Włącz źródło światła. IV. Umieść preparat na stoliku. V. Za pomocą śruby makrometrycznej zbliż obiektyw do preparatu, a śrubą mikrometryczną ustaw ostrość obrazu. VI. Aby obejrzeć preparat pod większym powiększeniem, zmień obiektyw, a następnie us |