- sądy powszechne (rejonowe, okręgowe i apelacyjne)

-szczególne ( administracyjne i wojskowe)

-Sąd Najwyższy -Trybunał Stany -Trybunał Konstytucyjny

Działalność państwa polegająca na wiążącym rozpatrywaniu przez sąd takich sporów o prawo, w których przynajmniej 1 ze stron jest osobą fizyczną/prawną.

-tworzy go minister Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa

-Sąd rejonowy(powoływany dla 1/kilku gmin; może być ich kilka na terenie 1 gminy)

-Sąd okręgowy(jest tworzony na obszarze na którym funkcjonuje co najmniej 2 sądy rejonowe) -Sąd apelacyjny(tworzony jest na obszarze na którym funkcjonują co najmniej 2 sądy okręgowe)

-tworzy go Naczelny Sąd Administracyjny, wojewódzkie sądy administracyjne

-powołuje go Prezydent RP

-funkcjonuje na terenie 1/kilku województw

-garnizonowe lub okręgowe

-tworzy je Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości i Krajową Radą Sądownictwa

-dwuinstancyjność postępowania sądowego

-niezależność sądów

-jednolitość sądów -niezawisłość sędziów -udział obywateli w rozpatrywaniu i rozstrzyganiu spraw -nadzór judykacyjny Sądu Najwyższego -sądowa kontrola działalności administraji publicznej

Naczelny organ sądowy RP. Zgodnie z Konstytucją i ustawą o SN z 20.09.1984r. sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych/wojskowych/administracyjnych w zakresie orzekania

-stwierdzanie ważności wyborów do sejmu/senatu i na prezydenta

-rozpoznawanie protestów wyborczych w wyborach do sejmu/senatu/na prezydenta/Parlamentu Europejskiego

-stwierdzanie ważności referendum -opiniowanie projektów ustaw regulujących zasady orzekania i funkcjonowania sądów

Pierwszy Prezes Sądu najwyższego (wybierany jest przez prezydenta na 6-letnią kadencję)

-cywilna

-karna

-wojskowa -pracy -ubezpieczeń społecznych i spraw publicznych

Konstytucyjny organ państwa stojący na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów

-rozpatrywanie kandydatur do pełnienia funkcji sędziowskich w SN/sądach powszechnych i szczególnych

-występowanie do TK z wnioskiem o zbadanie zgodności z konstytucją aktów prawnych dotyczących niezależności sądów i niezawisłości sędziów

-zgłaszanie kandydata na prokuratora generalnego/2 członków Rady Instytutu Pamięci Narodowej -uchwalanie zbioru zasad etyki zawodowej sędziów -rozpatrywanie wniosków o przeniesienie sędziów w stan spoczynku lub powrót na stanowisko -przeprowadzanie wiz

4 lata

-zgodności ustaw/umów międzynarodowych z konstytucją

-zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi ratyfikowanymi za zgodą wyrażoną w ustawie

-zgodności przepisów prawa wydanych przez centralne organy państwowe -zgodności z konstytucją celów/działalności partii politycznych -skarg konstytucyjnych

-Zgromadzenie Ogólne

-członkowie zgromadzenia

-prezes Trybunału konstytucyjnego

-podmiot składający wniosek/skargę konstytucyjną

-organ wydający akt objęty tym wnioskiem

--sąd, który zadał pytanie prawne -organ statutowy partii politycznej -organ państwa, którego dotyczy spór kompetencyjny -prokurator generalny/jego zastępca/prokurator Prokuratury generalnej -przedstawiciele sejmu/prezydenta/ministra spraw zagraniczny

-dokładnie wskazywać akt na podstawie którego zostało wydane ostateczne orzeczenie o konstytucyjnych prawach/wolnościach/obowiązkach i który jest niezgodny z konstytucją

-określać jakie konstytucyjne wolności/prawa i w jaki sposób zostały naruszone

-zawierać uzasadnienie wraz z podaniem dokładnego stanu faktycznego

Orzekanie o odpowiedzialności konstytucyjnej osób pełniących najwyższe stanowiska w państwie.

-prezydent/premier/członkowie rządu/ osoby kierujące ministerstwem

-prezes Narodowego banku Polskiego/Najwyższej Izby Kontroli/ członkowie Krajowej rady Radiofonii i telewizji/naczelny dowódca Sił Zbrojnych RP

-posłowie i senatorowie

-utrata czynnego i biernego prawa wyborczego

-zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk państwowych

-utrata wszystkich lub niektórych orderów/odznaczeń i tytułów honorowych

-przewodniczący (1 prezes Sądu Najwyższego)

-2 zastępców

-16 członków