Co to jest konstytucja? |
Konstytucja jest to najważniejszy akt prawny, w którym zawarte są zasady ustrojowe państwa oraz zasady i obowiązki obywateli. |
Cechy konstytucji |
-szczególna treść dokumentu- struktura i kompetencje państwa; podstawa jego ustroju społeczno-gospodarczego; prawa, wolności i obowiązki obywateli -szczególna forma- nazwa oraz tryb uchwalania i wprowadzania zmian -szczególna moc prawna- dokument prawny najwyższego rzędu |
Funkcje konstytucji |
-prawna- regulacja stosunków politycznych, społecznych i gospodarczych w państwie -polityczna- wskazuje idee i zasady na których opiera się struktura państwa i władza państwowa -programowa- określa cele państwa; zobowiązuje parlament do tworzenia prawa rozwijającego zawarte w niej idee -organizatorska- wyznacza formy życia zbiorowego i zasady działania państwa -integracyjna- wzmacnia patriotyzm i identyfikacje obywateli z pańs |
Kiedy i przez kogo została uchwalona obecna konstytucja RP? |
2 kwietnia 1997 Zgromadzenie Narodowe |
Zasady ustroju RP |
-demokratyczne państwo prawa -sprawiedliwość społeczna -zwierzchnictwo narodu -unitarna forma państwa -podział i równoważenie się władz -pluralizm polityzny -subsydiarność -dobro wspólne -suwerenność zewnętrzna i wewnętrzna |
Zasada demokratycznego państwa prawa |
Organy władzy państwowej działają zgodnie z prawem i w ramach prawa. Ustanawiane prawo ma być sprawiedliwe, a jego reguły jasne i przejrzyste. Mają istnieć organy stojące na straży przestrzegania prawa. |
Zasada sprawiedliwości społecznej |
Zapewnienie wszystkim obywatelom równego dostępu do dóbr |
Zasada zwierzchnictwa narodu |
Władzę sprawuje naród w sposób pośredni (przez posłów itp.) lub bezpośredni (głosowanie, branie udziału w referendach) |
Unitarna forma państwa |
Czyli jednolite państwo, w którym jednostki terytorialne mają charakter administracyjny oraz zapewniają lepsze zarządzanie |
Podział i równoważenie się władz |
Zasada trójpodziału władzy: -wykonawcza- Prezydent i Rada Ministrów -sądownicza- Sądy i Trybunały -ustawodawcza- Sejm i Senat |
Zasada pluralizmy politycznego |
Swoboda tworzenia partii politycznych co umożliwia obywatelom wyrażani i realizowanie swoich poglądów |
Zasada subsydiarności |
Interwencja organów państwowych w chwili gdy jednostki nie radzą sobie z zaistniałą sytuacją |
Zasada dobra wspólnego |
Obywatele mają zarówno prawa jak i obowiązki wobec państwa. Państwo powinno dbać o obywateli, wspierać ich i otaczać opieką. |
Zasada suwerenności zewnętrznej i wewnętrznej |
-Suwerenność wewnętrzna polega na tym, że władza sama może decydować o zakresie swojego działania. -Suwerenność zewnętrzna gwarantuje, że państwo jest niezależne od innych państw w podejmowaniu decyzji. |
Co to jest umowa międzynarodowa? |
Zgodne oświadczenie woli podmiotów międzynarodowych (państw). |
Zasada pierwszeństwa prawa unijnego |
Prawo unijne ma charakter nadrzędny nad prawem krajowym. Normy prawne muszą być dostosowane do przepisów nakładanych przez Unię. |
Kto może zaproponować zmianę Konstytucji? |
-1/5 ustawowej liczby posłów -Prezydent -Senat |
Procedura zmiany konstytucji |
1.O zmianie konstytucji decyduje Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów. 2.Zmiana konstytucji trafia do Prezydenta, który podpisuje ją w ciągu 21 dni i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw RP. |
Stan nadzwyczajny |
Odstąpienie od określonego w konstytucji sprawowania władzy oraz zastosowanie szczególnych środków niezbędnych do likwidacji zagrożenia. |
Rodzaje stanów nadzwyczajnych |
-stan klęski żywiołowej -stan wojenny -stan wyjątkowy |
Stan klęski żywiołowej |
-Może zostać ogłoszony gdy wydarzy się katastrofa naturalna lub awaria techniczna. -Wprowadza ją Rada Ministrów -na okres 30 dni -przedłużenie tylko za zgodą Sejmu |
Stan wojenny |
-Może być wprowadzony w przypadku zagrożenia zewnętrznego, napaści zbrojnej -Wniosek składa Rada Ministrów ale decyzję podejmuje Prezydent -Stan wojenny znosi się na wniosek Rządu i zatwierdzony przez Prezydenta |
Stan wyjątkowy |
-Może być wprowadzony w przypadku zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego -Wniosek składa Rada Ministrów, zatwierdza Prezydent -okres trwania: 90 dni -jednokrotne przedłużenie na okres 60 dni |