NATYCHMIASTOWE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE AMFOTERYCYNY B |
Natychmiastowe (prawie u wszystkich): goraczka, dreszcze, skurcze miesniowe, nudnosci, wymioty, bole glowy, spadek CTK. Objawy zmniejsza wolniejsze podawanie leku, zredukowane jego dawki, zastosowanie przed paracetamolu, antagonistow rec H1, glikokortykosteroidow. Czasem podanie dawki testowe |
POWOLI ROZWIJAJACE SIE DZIAL NIEP AMFOTERYCYNY B |
Nefrotoksycznosc (kwasica cewkowa z utrata Mg i K, u prawie wszystkich, czesciowo odwracalna, zapobiegamy wlewami 0.9 % Nacl przed lub po) Hepatotoksyczność Niedokrwistosc (zahamowana prod erytropoetyny) Przy podaniu do plynu m-r- objawy zapalenia opon m-r |
INNE POSTACI AMFOTERYCYNY B |
Preparaty lizosomalnej amfo b: -sfery -dysku lipidowe - tasmy lipidowe Lek przylacza sie do lipidowych nosnikow z wiekszym powinowactwie niz lipidow blon ludzkich, ale mniejszym niz powinowactwo do ergosterolu uwalnianie glownie w msc infekcji (niektore grzyby maja lipazy uwalniajace lek |
FLUCYTOZYNA |
Syntetyczny analog pirymidyny, wychw przez kom grzyba (permeaza cytozynowa) i zmieniany wewnatrz w florouracyl--a potem do FdUMP- 5-fluorodeoksyurudyny (hamowanie syntezy DNA) i trifosforanu florourydyny FUTP (grzybostatycznie, hamowanie syntezy RNA). Ko Opornosc czesto, zmiany w metabolizmie lekow Opornosc wtorna w monoterapii (zwykle z amfoterycyna B) Cryptococcus neoformans, Candida, Aspergillus, wywyolujace chromomikoze. Flu+Amfo- kryptokokowe zap opon m-r, zapalenie wsierdzia przez candida |
DZIALANIA NIEPOZADANE FLUCYTOZYNY |
Zaleza od powstawania florouracylu: -uszkodznie szpiku (niedokrwistosc, leukopenia, maloplytkowosc) - PP (nudnosci wymioty biegunka enterocolitis) -skorne (osutki, nekroliza) -uszkodzenie watroby Monitorowanie stezenia leku we krwi! |
AZOLE |
Syntetyczne o bud. imidazolowej: KETOKONAZOL, MIKONAZOL, KLOTRYMAZOL Triazoli : ITRAKONAZOL, FLUKONAZOL, WORYKONAZOL, POZAKONAZOL -hamuja enzymy cyt P450 grzyba, kat. synt ergosterolu (celem jest CYP51) Triazole bardziej wybiorcze do enzymu grzybow- mniej dzial niepozadanych) Candida, Cryptococcus neoformans, Coccidioides immitis, |
DZIALANIA NIEPOZADANE AZOLI |
-PP - wzrost aminotransferaz -zapalenie watroby -blokowanie met hormonow i liczne interakcje (hamuja mniej lub bardziej ludzki cyt.- czasem ginekomastia przez hamowanie rozkladu estrogenow ) |
KETOKONAZOL |
Pierwszy azol, wypierany przez nowsze Silnie hamuje enzymy P450 Doustnie, msc w szamponie przeciwlupiezowym (nizoral) |
FLUKONAZOL |
Najczesciej, dozylny, doustny (latwo wchl z pp, dobrze do OUN Candida albicans, Candida parapsilosis, slabo na Candida glabrata, nie wobec krusei, aspergillus, blastymyces Niewielki wplyw na enzymy P450 |
ITRAKONAZOL |
Dozylny i doustny (wchl gorsze niz fluko, slabo do OUN) Slabiej niz fluko na Candida, akt wobec Aspergillus i Blastomyces Silnie hamuje P450 i liczne interakcje |
WORYKONAZOL |
Dozylny, doustny (latwo z PP, dobrze OUN) Candida wrazliwe i oporne (krusei) na fluko oraz na Aspergillus, Scedosporium, Fusarium Nie do u. moczowego- nie wydala sie z moczem Slabiej niz keto wplywa na P450, ale hamuje CYP3A4, 2C19, 2C9- interakcje Niepozadane to zaburzenia widzenia (20-45 %- barw, ostrosci i jasnosci) |
POZAKONAZOL |
CANDIDA (glabrata, krusei), ASPERGILLUS, FUSARIUM, COCCIDIOIDES IMMITIS, MADURELLA, FONSECAEA Inwazyjne grzybice, profilaktyka grzybic u pacj z nautropenia i po przeszczepie szpiku Hamuje CYP3A4, dltego nie z lekami metabolizowanymi przez to , przedluzajacymi QT (chinidyna, Cyzapryd, Halofantryna) |
KLOTRYMAZOL EKONAZOL SERTAKONAZOL BIFONAZOL MIKONAZOL |
MSC W powierzchownych przez Candida i dermatofity, leczenie lupiezu pstrego i przeciwbakt (gram +) Kremy, masci, plyny do uzytku zewn i globulek dopochwowych |
ECHINOKANDYNY |
KASPOFUNGINA, MIKAFUNGINA, ANIDULAFUNGINA -Acylowane cykliczne peptydy -Hamuja synt beta (1-3) glukanu sciany -Dzialanie grzybobojcze -Candida, Aspergillus, -Brak wobec Cryptococcus neoformas -Pozajelitowo -Slabo do OUN -Nie do OUN i moczowego, nie wydalane z moczem -Brak koniecznosci korekcji dawki w niewydolnosci |
ECHINOKANDYNY- NIEPOZADANE |
Zaczerw skory, PP, Kaspofungina+Cyklosporyna= uszk watroby, nie mozna razem! Mikafungina hamuje met Nifedypiny, Cyklosporyny, Syrolimusu Podczas infuzji Anidulafunginy-- degranulacja mastocytow- swiad skory, pokrzywka, skurcz oskrzeli) |
INHIBITORY EPOKSYDAZY SKWALENOWEJ |
TERBINAFINA, NAFTYFINA Hamuja epoksydaze ktora przeksztalca skwalem w lanosterol- zah syntezy ergosterolu i gromadzenie tox skwalenu. Grzybobojcze Leczenie grzybic skory i paznokci TERBINAFINA- doustnie (paznokci 3 msc) NAFTYFINA- msc zele i lakiery do paznokci, doustnie metabolizowana przez hepar calkowicie NIEPOZADANE: bole glowy, zaburzenia smaku i PP. Nie wplywa na P450 i met |
GRYZEOFULWINA |
Wytwarzany przez Penicillium Pewnie zaburza dzial mikrotubul i czynnosc wrzeciona mitotycznego Grzybostatyczny Grzybica skory (Trichophyton, Microsporom, Epidermophyton) Wypierany przez ITRAKONAZOL I TERBINAFINE Nierozp w H2O Doustnie w formie mikrokrystalicznej (pokarm tluszczowy nasila) Kumuluje sie w naskorku (laczy sie z keratyna), zapobie |
GRYZEOFULWINA- DZIALANIA NIEPOZADANE |
Alergiczne- choroba posurowicza, uszk watroby, zaburzenia PP lub OUN, fotosensytyzacja Silnie indukuje enzymy watrobowe- zmniejsza skutecznosc doustnych antykoncepcyjnych i WARFARYNY) Teratogennie |
NYSTATYNA I NATAMYCYNA |
Antybiotyki, polienowe makrolidy Nie wchl. z PP, zbyt tox zeby pozajelitowo Mechanizm podobny do Amfoterycyny B Candida, Aspergillus, Cephalosporium, Fusarium Srednia akt wobec pierwo (Trichomonas Vaginalis, Giardia Lamblia). Msc (skora, bl sluz, dopochw) glownie candida Doustnie- grzybice ukl. pokarmowego Czasem msc zaczer |
CYKLOPIROKS |
POCHODNA pirydonu Hamuje transport Leucyny do kom grzba, wolne rodniki, uszk blony Lekko blokuje wytw prostanoidow (slabe przeciwzapalne) Slabe przeciwbakt (+ - mikoplazmy) Msc w grzybicach skory i paznokci (masc krem szampon, lakier) Kandydoza narz moczowo-plciowych- globulki dopochwowe Msc objawy uboczne- swiad, podraznienie skory |
ZAKAZENIA GRZYBICZE |
GRZYBICE NARZADOWE (Amfoterycyna B, Flucytozyna, Azole, Echinokandyny) POWIERZCHOWNE- SKRY I BL SLUZ (Gryzeofulwina, Terbinafina, Naftyfina, Nystatyna, Natamycyna, Azole) |
AMFOTERYCYNA B |
Antybiotyk- budowa polienowego makrolidy wytw przez streptomyces nodosus. Brak rozp w h2O- koloidalna mieszanina z deoksycholanem sodu DOZYLNIE!! Laczy sie z ergosterolem blony, grzybobojczo, tworzy pory- wyplyw jonow i bialem z kom. Opornosc- spadek ilosci badz zmiana ergosterolu Canida sp, Aspergillus funigatus, Cryptococcus neoformans, Histoplazma Capsulatum, Blastomyces Dermetidis, Coccidioid |