16. CONTRACTUS AB INITIO VOLUNTATIS EST, EX POST FACTO NECESSITATIS. |
16. Zawarcie kontraktu jest dobrowolne, ale jego wykonanie przymusowe. |
17. CONVENTIO OMNIS INTELLEGITUR REBUS SIC STANTIBUS / REBUS SIC STANTIBUS OMNIS PROMISSIO INTELLEGITUR. |
17. Każda umowa jest pojmowana, jako obowiązująca tylko w danych, oznaczonych warunkach. |
18. CRIMINA MORTE EXTINGUUNTUR |
18. art. 17 §1 KPK Przestępstwa ulegają wymazaniu przez śmierć sprawcy. |
19. DIES INTERPELAT PRO HOMINE |
19. art. 476 KC Termin wzywa za człowieka |
20. DOLUS NON PRAESUMITUR. |
20. Złego zamiaru nie domniemuje się |
21. DOLUS SEMPER PRAESTATUR. |
21. Za podstęp zawsze się odpowiada |
23. EI INCUMBIT PROBATIO QUI DICIT NON QUI NEGAT |
23. art. 6 KC Ciężar przeprowadzenia dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym, co zaprzecza. |
24. EIUS EST TOLLERE LEGEM, CUIUS EST CONDERE. |
24. Ten może uchylić ustawy, co może je uchwalać. |
25. ET NON FACERE, FACERE EST. |
25. art. 353 §2 KC Powstrzymanie się od działania jest także działaniem. |
26. GENUS PERIRE NON CENSETUR |
26. art. 357 i 479 KC Uważa się, że gatunek nie ginie. |
27. HEREDITAS EST SUCCESSIO IN UNIVERSUM IUS, QUOD DEFUNCTUS HABUERIT. art.922 KC |
27. Dziedziczenie jest wejściem w ogół praw, jakie posiadał zmarły. |
28. HEREDITAS VIVENTIS NON DATUR. |
28. Nie przyznaje się spadku po żyjącym. |
29. HOMINUM CAUSA OMNE IUS CONSTITUTUM SIT. |
29. Wszelkie prawo powinno być ustanawiane ze względu na (prawa) człowieka. |
30. IN QUOD INTEREST NON SOLUM EX DAMNO DATO CONSTAT, SED ETIAM EX LUCRO CESSANTE. art. 361 kc |
30. Przy szacowaniu wysokości odszkodowania bierze się pod uwagę nie tylko wyrządzoną szkodę, lecz także utracony zysk. |
31. IGNORANTIA IURIS NOCET, IGNORANTIA FACTI NON NOCET. |
31. Nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktów nie szkodzi. |
32. IMPOSSIBLIUM NULLA OBLIGATIO EST . |
Zobowiązanie do świadczenia rzeczy niemożliwych jest nieważne |
33. IN CONVENTIONIBUS CONTRAHENTIUM VOLUNTAS POTIUS QUAM VERBA SPECTANDA SUNT art. |
33. 65 KC Przy zawieraniu umów uwzględnia się bardziej wolę stron, niż ich słowa. |
34. INDIGNO AUFERTUR HEREDITAS. |
art. 928 i 929 KC Niegodnemu odbiera się spadek. |
35. IN DUBIO PRO REO |
Sprawy wątpliwe należy rozstrzygać/orzekać na korzyść pozwanego. |
36. IN PARI CAUSA MELIOR EST CONDITIO POSSIDENTIS. |
W równej sytuacji lepsza jest systuacja posiadacza |
37. IN POENAM HERES NON SUCCEDIT |
art.922 KC Dziedzic/Spadkobierca nie dziedziczy kary nałożonej na spadkodawcę. |
38. IN TESTAMENTIS PLENIUS TESTATORIS INTENTIONEM SCRUTAMUR. art. |
38. 948 KC W testamencie należy badać zamiar spadkodawcy. |
39. IURA NON IN SINGULAS PERSONAS, SED GENERALITER CONSTITUUNTUR |
Prawa są stanowione nie ze względu na konkretne osoby, lecz dla wszystkich |
40. IURIS PRAECEPTA SUNT HAEC: HONESTE, VIVERE, ALTERUM NON LAEDERE, SUUM CUIQUE TRIBUERE. |
40. Nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, nie szkodzić drugiemu, oddać każdemu, co mu się należy. |
41. IURIS PRUDENTIA EST DIVINARUM ATQUE HUMANARUM RERUM NOTITIA, IUSTI ATQUE INIUSTI SCIENTIA. |
41. Nauka prawa jest znajomością spraw boskich I ludzkich oraz wiedzą o tym, co sprawiedliwe, a co nie sprawiedliwe. |
42. IUS CIVILE VIGILANTIBUS SCRIPTUM EST. |
42. Prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych. |
43. IUS EST ARS BONI ET AEQUI. |
43. Prawo jest sztuką stosowania tego, co dobre i słuszne. |
44. IUS PUBLICUM PRIVATORUM PACTIS MUTARI NON POTEST. |
Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami osób prywatnych |
45. IUSTITIA EST CONSTANS ET PERPETUA VOLUNTAS IUS SUUM CUIQUE TRIBUENDI. |
45. Sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą/stałą wolą zagwarantowania każdemu jego praw. |
46. LEGEM BREVEM ESSE OPORTET. |
Ustawa powinna być zwięzła |
47. LEGES AB OMNIBUS INTELLEGI DEBENT. |
Ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich. |
48. LEGES BONAE EX MALIS MORIBUS PROCREANTUR. |
Dobre ustawy rodzą się ze złych obyczajów |
49. LEGES OMNIUM SALUTEM SINGULORUM SALUTI ANTEPONUNT |
Ustawy przedkładają dobro ogółu nad dobro jednostek. |
50. LEX LEGE TOLLITUR |
Ustawę uchyla się ustawą. |