Leki wywołujące cukrzycę

hormony tarczycy

GKS

kw. nikotynowy fenytoina diuretyki pętlowe i tiazydowe beta-mimetyki alfa-mimetyki cyklosporyna i takrolimus asparaginaza akamprozat diazoksyd atypowe leki neuroleptyczne leki p/drgawkowe pentamidyna interferony opioidy

Insuliny ultraszybkodziałające

początek: 5-15 min

szczyt:1h

czas: 3-5h insulina lispro insulina aspart insulina glulizynowa najmniejsza zmienność wchłaniania (5%) działanie niezależne od dawki można bezp. przed posiłkiem bez kontroli glikemii

insulina lispro

B28 Pro <--> B29 Lys

krezolowy środek konserwujący

insulina aspart

Asp --> B28 Pro

insulina glulizynowa

Lys --> B3 Asn

Glu --> B29 Lys

Insulina krótkodziałające

efekt: 30min

szczyt: 2-3h

działanie:5-8h wczesna hiperglikemia poposiłkowa póżna hipoglikemia poposiłkowa zmienność wchłaniania (25%) zależność działania od dawki JEDYNA I.V.

Neutralna insulina protaminowa NPH/insulina izofanowa

efekt:2-5h

szczyt:4-12h

czas: 12-24h zmienność wchłaniania (50%) zmieszana insulina z protaminą żeby nie było formizofanowych

Insuliny długodziałające

insulina detemir

insulina glarginowa

BEZSZCZYTOWE nie mieszać z innymi insulinami!

insulina glarginowa

+2 Arg do końca karboksylowego

Gly --> A21 Asn

wytrąca się w bardziej obojętnym pH pod skórą, roztwory kwaśne efekt:1-1,5h czas:11-24h wchłanianie niezależne od miejsca małaimmunogenność

insulina detemir

2x/dobę

X B30Thr +kw. tetradekanowy

efekt: 1-2h czas: >11h

Mieszanki insulinowe

NPL + lispro

NPA + aspart

NPH + naturalna

DN insuliny

hipoglikemia poinsulinowa,nieświadomość hipoglikemii

lipodystrofia poinsulinowa

hipertrofia poinsulinowa wzrost m. ciała 2-4kg insulinooporność (IgG) uczulenie na insulinę(IgE) zaburzenia widzenia na począrku leczenia obrzęki poinsulinowe (retencja sodu) wzrost ryzyka rozwoju raka? (i sulfynylomoczniki)

Biguanidy

METFORMINA

EUGLIKEMIZUJĄCE:brak hipoglikemii, zmniejszona hiperglikemia na czczo i po posiłku, brak przyrostu masy ciała

I RZUTU W CUKRZYCY TYPU II zmniejszenie ryzyka powikłań MAKROangiopatycznych

Działanie

aktywują AMPK w wątrobie

hamowanie glukoneogenezy

zmniejszenie wchłaniania glukozy z p.pok. wzrost konwersji do mleczanów w erytrocytach zmniejszenie st.glukagonu we krwi stymulacja glukolizy w tkankach zwiększone usuwanie glukozy z krwi

Właściwości

nie wiąże się z białkami, wydalana w postaci niezmienionej z moczem, tał 2-3h

DN

z p.pok w tym biegunka

zmniejszone wchłanianie wit.B12

P/wskazania

choroby nerek, wątroby i przebiegające z hipoksją, choroba alkoholowa bo wzrost ryzyka kwasicy mleczanowej

I gen. pochodnych sulfynylomocznika

Chlorpropamid

Tolazamid

Tolbutamid

II gen.pochodnych sulfynylomocznika

Glipizyd

Gliklazyd

Glibenklamid Glimepiryd Glikwidon

Mechanizm działania poch.sulfonylomocznika

hamują kanały K+ zależne od ATP

zmniejszają st. glukagonu

Właściwości

wiążą się z białkamiw 99%

met. w wątrobie, wydalane z moczem

DN pochodnych sulfonylomocznika

nudności, wymioty

przyrost masy ciała

hipoglikemia agranulocytoza, anemia aplastyczna i hemolityczna żółtaczka cholestatyczna reakcja disulfiramowa nieskuteczne po 6-7 latach leczenia

P/wskazania do sulfonylomoczników

ciąża, laktacja

niewydolność wątroby i nerek

CUKRZYCA TYPU 1

interakcje

nasilają: acenokumarol, beta-adrenolityki, tetracykliny, sulfonamidy, cyklofosfamid, salicylany

osłabiają:hormony tarczycy, sympatykomimetyki, diuretyki, GKS

Meglitynidy

Repaglinid

Nateglinid

hamują kanał K+ zależny od ATP

Właściwości meglitynidów

powinny być przyjmowane tuż przed posiłkiem

met. przez CYP3A4

bardzo szybko działają w przeciągu 1h wtórna nieskuteczność

Interakcje

nasilenie działania: beta-blokery, chloramfenikol, acenokumarol, sulfonamidy, salicylany, nlpz, inhibitory MAO

Nateglinid

pochodna D-fenyloalaniny

OK W NIEWYDOLNOŚCI NEREK

najmniejsze ryzyko hipoglikemii

Tiazolidynediony

Pioglitazon

Roziglitazon

rec. PPARgamma, pioglitazon też na PPARalfa zmniejszają insulinooporność zmniejszają TG, zwiększają HDL (pioglitazon)

Pioglitazon

met. w wątrobie, CYP3A4, zalecane dodatkowe środki antykoncepcji

DN tiazolidynedionów

obrzęki

obrzęk plamki żółtej

wzrost masy ciała zastoinowa N krążenia wzrost ryzyka złamań kościu kobiet ryzyko raka pęcherza moczowego ryzyko incydentów SN (roziglitazon)

inhibitory alfa-glukozydazy

akarboza

miglitol

hamują alfa-glukozydazę w jelitach NIE w chorobach zapalnych jelit i nn silne DN z p.pok a hipoglikemia tylko w połączeniu z innymi lekami

Leki hipoglikemizujące

beta-adrenolityki

salicylany

NLPZ teofilina ACEI etanol lit bromokryptyna

Leki hipolipemizujące
Przedmioty ścisłe - chemia (poziom zaawansowany)