|
Leki powodujące osteoporozę |
|
GKS hormony tarczycy heparyny pochodne kumaryny medroksyprogesteron diuretyki pętlowe cyklosporyna metotreksat, ifosfamid wit.A i retinoidy leki p-padaczkowe |
|
Leki hamujące resorpcję kości (osteoklasty) |
|
wit. D wapń kalcytonina bisfosfoniany denosumab ranelinian strontu SMRE |
|
Nasilenie tworzenia kości (osteoblasty) |
|
Ranelinian strontu ćwiczenia fizyczne PTH androgeny fluorki |
|
Wapń |
|
w profilaktyce pierwotnej (do 30rż), i w póżniejszym wieku przy małej il. wapnia w diecie i u kobiet po menopauzie spadek ryzyka złamania szyjki kości udowej p.o. osteomalacja, krzywica, osteoporoza, leczenie hiperfosfatemii, neutralizacja soku w żołądku, dodatek do leczenia p/NT i.v. leczenie tężyczki, nasilonej hiperkaliemii i hipermagnezemii podawać z pokarmem |
|
wit.D |
|
zmniejsza ryzyko złamań szyjki kości udowej i złamań pozakręgowych u osób starszych |
|
DN nadmiaru wit.D |
|
wzrost resorpcji kości zahamowanie wzrostu podzastawkowe zwężenie aorty u płodu |
|
Bisfosfoniany |
|
zmniejszają ryzyko zgonu rano na czczo nie są metabolizowane, wbudowują się i zmniejszają resorpcję hydroksyapatytów i hamują osteoklasty I gen- hamuje mineralizację (klodronian, tiludronian, etidronian) II gen- w osteoporozie III gen- najsilniej antyresorpcyjnie |
|
Wsk. do bisfosfonianów |
|
osteoporoza i.v. bóle nowotworowe przy przerzutach do kości hiperkalcemia w przebiegu chorób nowotworowych |
|
DN bisfosfonianów |
|
martwica jałowa kości żuchwy wrzody złamania przezkrętarzowe ostrożnie w NN |
|
Denosumab |
|
co 6 mm s.c. humanizowane p-ciało przeciw RANKL |
|
Ranelinian strontu (DABA) |
|
hamuje osteoklasty, aktywuje osteoblasty zwiększa ryzyko zakrzepicy i interferuje z oznaczeniami wapnia |
|
SMRE = raloksyfen |
|
agonista rec. estrogenowego w tk. kostnej, antagonista w macicy i sutku ZMNIEJSZENIE RYZAKA RAKA SUTKA DN: ryzyko zakrzepowo-zatorowe, uderzenia gorąca, skurcze mięśni kończyn dolnych, wzrost ciśnienia |
|
Kalcytonina |
|
i.v/i.m/s.c./inhalacje donosowe w hiperkalcemii w chorobie Pageta (tylko i.v.) p/bólowo w złamaniach trzonów kręgów osteoporoza typu I (menopauza) NIE w osteoporozie typu I i posteroidowej |
|
Teriparatyd |
|
analog PTH gdy wcześniejsze złamania lub niepowodzenie terapii w diagnostyce różnicowej w niedoczynności przytarczyc DN: RYZYKO NOWOTWORU KOŚCI, spadkiciśnienie,przejściowa hiperkalcemia |