Leki powodujące osteoporozę

GKS

hormony tarczycy

heparyny pochodne kumaryny medroksyprogesteron diuretyki pętlowe cyklosporyna metotreksat, ifosfamid wit.A i retinoidy leki p-padaczkowe

Leki hamujące resorpcję kości (osteoklasty)

wit. D

wapń

kalcytonina bisfosfoniany denosumab ranelinian strontu SMRE

Nasilenie tworzenia kości (osteoblasty)

Ranelinian strontu

ćwiczenia fizyczne

PTH androgeny fluorki

Wapń

w profilaktyce pierwotnej (do 30rż), i w póżniejszym wieku przy małej il. wapnia w diecie i u kobiet po menopauzie

spadek ryzyka złamania szyjki kości udowej

p.o. osteomalacja, krzywica, osteoporoza, leczenie hiperfosfatemii, neutralizacja soku w żołądku, dodatek do leczenia p/NT i.v. leczenie tężyczki, nasilonej hiperkaliemii i hipermagnezemii podawać z pokarmem

wit.D

zmniejsza ryzyko złamań szyjki kości udowej i złamań pozakręgowych u osób starszych

DN nadmiaru wit.D

wzrost resorpcji kości

zahamowanie wzrostu

podzastawkowe zwężenie aorty u płodu

Bisfosfoniany

zmniejszają ryzyko zgonu

rano na czczo

nie są metabolizowane, wbudowują się i zmniejszają resorpcję hydroksyapatytów i hamują osteoklasty I gen- hamuje mineralizację (klodronian, tiludronian, etidronian) II gen- w osteoporozie III gen- najsilniej antyresorpcyjnie

Wsk. do bisfosfonianów

osteoporoza

i.v. bóle nowotworowe przy przerzutach do kości

hiperkalcemia w przebiegu chorób nowotworowych

DN bisfosfonianów

martwica jałowa kości żuchwy

wrzody

złamania przezkrętarzowe ostrożnie w NN

Denosumab

co 6 mm s.c.

humanizowane p-ciało przeciw RANKL

Ranelinian strontu (DABA)

hamuje osteoklasty, aktywuje osteoblasty

zwiększa ryzyko zakrzepicy i interferuje z oznaczeniami wapnia

SMRE = raloksyfen

agonista rec. estrogenowego w tk. kostnej, antagonista w macicy i sutku

ZMNIEJSZENIE RYZAKA RAKA SUTKA

DN: ryzyko zakrzepowo-zatorowe, uderzenia gorąca, skurcze mięśni kończyn dolnych, wzrost ciśnienia

Kalcytonina

i.v/i.m/s.c./inhalacje donosowe

w hiperkalcemii

w chorobie Pageta (tylko i.v.) p/bólowo w złamaniach trzonów kręgów osteoporoza typu I (menopauza) NIE w osteoporozie typu I i posteroidowej

Teriparatyd

analog PTH

gdy wcześniejsze złamania lub niepowodzenie terapii

w diagnostyce różnicowej w niedoczynności przytarczyc DN: RYZYKO NOWOTWORU KOŚCI, spadkiciśnienie,przejściowa hiperkalcemia

Choroby metaboliczne kości
Przedmioty ścisłe - chemia (poziom podstawowy)