|
zmniejszenie objętości wyrzutowej serca |
|
beta-blokery antagoniści kanałów wapniowych agoniści alfa2 agoniści rec. imidazolowych |
|
działanie naczyniorozszerzające |
|
antagoniści kanałów wapniowych antagoniści rec. alfa1 agoniści rec. alfa2 ACEI sartany diuretyki nitroprusydek sodu |
|
Diuretyki pętlowe |
|
inhibitory symportera NKCC2 w TAL słabo jako inh. anhydrazy węglanowej furosemid (pochodna sulfonamidowa) bumetanid (pochodna sulfonamidowa) torasemid (sulfonylomocznik) kw. etakrynowy-aktywny z cysteiną redukcja sekrecji, gdy z NLPZami lub probenecydem nasilają ekspresję COX-2 ->synteza prostaglandyn (interakcja z NLPZ |
|
Wskazania diuretyków pętlowych |
|
Leki I rzutu w nagłych stanach przewodnienia Niewydolność nerek z oligurią (ale nasilanie złogów w szpiczaku) Hiperkalcemia (razem z 0,9% NaCl) Hiperkaliemia Przedawkowanie anionów (zatrucie bromkami, fluorkami, jodkami) |
|
Działania niepożądane diuretyków pętlowych |
|
hipo:natremia,kaliemia, magnezemia (zab.rytmu),wolemia, kalcemia zasadowica metaboliczna hiperglikemia, lipidemia (spadek HDL, wzrost LDL i TG), urykemia wzrost wydalania HCO3 i fosforanów zapalenie trzustki nadwrażliwość na światło, zab.widzenia z p.pok., zmniejszenie łaknienia leukopenia i trombocytopenia przemijające zab.słuchu, głuc |
|
Przeciwskazania do diuretyków pętlowych |
|
ciąża i karmienie uczulenie na sulfonamidy ciężkie upośledzenie wątroby ciężkie zab.elektrolitowe: hipokaliemia, hiponatremia |
|
Tiazydy |
|
hamują symporter NCC w DCT niektóre słabe działanie anhydrazy węglanowej działają do >30ml/min tiazydy moczopędne: chlorotiazyd (jedyny pozajelitowo może być),hydrochlorotiazyd związki tiazydopodobne o budowie sulfonamidowej: chlortalidon, indapamid (gł.z żółcią), klopamid (działają dłużej) |
|
Działania niepożądane tiazydów |
|
wzrost wydalania z moczem: Na+,K+, Cl-,HCO3- hamowanie czynności szpiku, martwicze zapalenie skóry,śródmiąższowe zap. nerek, nadwrażliwość na światło zasadowica metaboliczna hiperurykemia hipomagnezemia hiperglikemia hiperlipidemia zapalenie wątroby, pęcherzyka żółciowego, trzustki impotencja wzrost mocznika i kreatyniny |
|
Wskazania tiazydów |
|
Niewydolność serca Obrzęki pochodzenia nerkowego i wątrobowego NT hipokalcemia hiperkalciuria moczówka prosta |
|
Diuretyki oszczędzające potas |
|
inhibitory kanałów ENaC w CCT zmniejszają wydalanie K+,H+,Mg2+,Ca2+ nie wpływają na krążenie nerkowe Amiloryd Triamteren(met.wątrobowy,DN:kamienie nerkowe) |
|
Konkurencyjni antagoniści rec. mineralokortykortykoidowego |
|
Hamują wymianę Na+/K+ i wyd. H+ Spironolakton Eplerenon nie z preparatami K+, ACEI, (nlpz) |
|
Przeciwskazania do diuretyków oszczędzających potas |
|
hiperkaliemia kwasica metaboliczna, krańcowa niewydolność wątroby, cukrzyca ciąża, karmienie niewydolność nerek |
|
Działania niepożądane diuretów oszcz. potas |
|
hiperkaliemia ginekomastia, zaburzenia erekcji, spadek libido, depresja, zmniejszenie masy mięśniowej przerost gruczołu piersiowego,zab. miesiączkowania hirsutyzm agranulocytoza, trombocytopenia, eozynofilia niezborność ruchowa wrzody pogorszenie kontrolii glikemii w cukrzycy ryzyko osteoporozy |
|
diuretyki osmotyczne |
|
Mannitol Gliceryna Izosorbitol Mocznik Działanie tylko po podaniu i.v. |
|
Wskazania do diuretyków osmotycznych |
|
hipowolemia i spadek GFRu zapobieganie ostrej niewydolności nerek, obrzękowi mózgu zmniejszenie ciśnienia śródgałkowego płukanie jelit w zatruciach doustnych |
|
DN diuretyków osmotycznych |
|
obrzęk płuc w NS bóle, zawroty głowy, zab. świadomości, bóle w klp, wymioty może być hipernatremia i hiperkaliemia, ale też hiponatremia w nn |
|
Inhibitory anhydrazy węglanowej |
|
Acetazolamid zahamowanie wchłaniania HCO3-i kwasica metaboliczna skuteczność spada w ciągu kilku dni jaskra(dorzolamid, brinzolamid) alkalizacja moczu w cysteinurii leczenie zasadowicy metabolicznej po diuretykach choroba wysokogórska leczenie PMR DN:kwasica metaboliczna,kamienie bo hiperfosfaturia i hiperkalciur |
|
długodziałające blokery kanałów wapniowych |
|
amlodypina lerkanidypina |
|
wskazania do stosowania werapamilu i diltiazemu |
|
NT ChNS arytmie nadkomorowe migotanie przedsionków |
|
wskazania do stosowania dihydropirydyn |
|
NT ChNS Choroba Reynauda migrena Krwotok podpajęczynówkowy(nimodypina) Achalazja przełyku |
|
DN dihydropirydyn |
|
bóle i zawroty głowy, zaczerwienieni twarzy, uderzenia gorąca, obrzęki wokół kostek, zaparcia, nudności, spadek RR i wzrost HR, obrzęk płuc, kaszel i świszczący oddech, nimodypina skurcze mięśniowe, nifedypina zespół podkradania, rzadko wzrost enzymów wąt |
|
DN werapamil i diltiazem |
|
zaparcia, blok A-V, spadek HR, spadek SV, zaburzenia świadomości po werapamilu |
|
P-wsk do werapamilu i diltiazemu |
|
dla dihydropirydyn (wstrząs, zwężenie drogiodpływu z lewej komory, niestabilna Ns po świeżym zawale)+ zespół WPW, blok AV II i III stopnia, bradykardia, zespół chorej zatoki,NIE Z BETA-BLOKERAMI |
|
dihydropirydyny w OUN |
|
nimodypina w krwotoku podpajęczynówkowym nikardypina do zniesienia skurczu naczynia odp. za udar |
|
działanie beta-blokerów |
|
hamowanie rec. beta1 w sercu hamowanie rec. beta1 w kłebuszku nerkowym hamowanie ukł. współczulnego na poziomie OUN uwalnianie prostacyklin zmiana wrażliwości baroreceptorów i obw. rec. adrenergicznych hamowanie efektów metabolicznych katecholamin |
|
Beta-blokery lipofilne |
|
Metaprolol Propranolol Tymolol szybkie wchłanianie p.o., duży efekt 1 przejścia, tał 1-5h,łatwo wnikają do OUN, mogą się kumulować, modyfikacja dawki w n wątroby |
|
Bet-blokery hydrofilne |
|
Esmolol Atenolol Betaksolol Bisoprolol niecałkowite wchłanianie p.o., wydalane niezmienione przez nerki, tał 6-24h, nie wnikają do OUN, modyfikacja dawki w n nerek |
|
Bisoprolol |
|
50% nerki 50% wątroba przenika do OUN mały efekt 1 przejścia |
|
Beta-adrenolityki naczyniorozszerzające |
|
Celiprolol-aktywacja rec. beta2 Karwedilol- antagonista rec. alfa1, blokada kanału wapniowego typu L, działanie antyoksydacyjne nebiwolol- aktywacja rec. beta3 (NO) preferowane w NT z cukrzycą lub zespołem metabolicznym |
|
Przy współistniejącej NS lub ChNS |
|
beta-blokery kardioselektywne betaksolol bisoprolol bursztynian metoprololu |
|
Wskazania do beta-blokerów |
|
ChNS NS NT stan po zawale serca tachyarytmie jaskra ciąża |
|
przeciwwskazania do beta-blokerów |
|
Wstrząs Hipotonia Znaczna bradykardia Blok AV II i III stopnia zdekompensowana niewydolność LK choroba węzła zatokowego astma ciężka depresja choroby tętnic obwodowych |
|
DN beta-blokerów |
|
maskowanie hipoglikemii (nieselektywne) działanie proarytmiczne bezsenność, depresja, parestezje, impotencja hipotonia, hipoperfuzja obwodowa upośledzenie kurczliwości LK bradykardia, zaburzenia przewodzenia skurcze oskrzeli |
|
Nieselektywne bez ISA |
|
Tymolol Nadolol Propranolol |
|
Nieselektywne z ISA |
|
Celiprolol Pindolol Bopindolol Karteolol Penbutolol Acebutolol Oksprenolol |
|
Klasa I ACEI |
|
Kaptopril w postaci czynnej, metabolizm wątrobowy, wydalany przez nerki |
|
Klasa II ACEI |
|
proleki, metabolizowane w wątrobie do czynnych prylatów, wydalane przez nerki i żółć |
|
wydalane przez żółć, bo najbardziej lipofilne NIE TRZEBA ZMIENIAĆ DAWKI W NN |
|
fosinopril spirapril trendalapril |
|
Klasa III ACEI |
|
lizynopril rozpuszczalny w wodzie,wchłaniany w postaci czynnej, nie metabolizowany w wątrobie, wydalany w postaci niezmienionej przez nerki |
|
W udarze mózgu |
|
Peryndopryl |
|
DN ACEI |
|
hipotonia (efekt pierwszej dawki) suchy kaszel (L:indometacyna) obrzęk naczynioruchowy ostra niewydolność nerek mimo działania nefroprotekcyjnego (spowolnienie już istniejącej niewydolności) hiperkaliemia upośledzenie smaku, suchość w ustach białkomocz, cukromocz uszkodzenie wątroby, cholestaza neutropenia |
|
Czynniki ryzyka niewydolności nerek |
|
obustronne zwężenie tętnic nerkowych stwardnienie nerek inne leki nefrotoksyczne intensywne odwadnianie |
|
Czynniki ryzyka hiperkaliemii |
|
cukrzyca wiek>70rż preparaty potasu inne leki np. diuretyki oszczędzające potas |
|
Wskazania do ACEI |
|
NT NS dysfunkcja LK stan po zawaleserca nefropatia cukrzycowa i inne przerost LK miażdzyca tt. szyjnych, wieńcowych proteinuria/albuminuria migotanie przedsionków zespół metaboliczny |
|
P-wskazania do ACEI |
|
ciąża niewydolność nerek (kreatynina >3mg/dl) hiperkaliemia (>5,5mmol/l) ciężka hipotensja (SBP<90mmHg) przebyty obrzęk naczynioruchowy obustronne zwężenie tętnic nerkowych ciasne zwężenie zastawki aortalnej kardiomiopatia przerostowa |
|
Sartany |
|
wszystkie zmniejszają ryzyko hipokaliemii i hiperurykemii po diuretykach! profil DN porównywalny z placebo |
|
działanie ok.24h |
|
Telmisartan |
|
Sartany o niewielkiej eliminacji nerkowej |
|
Walsartan, Irbesartan, Telmisartan |
|
Sartany z brakiem interakcji z CYP |
|
telmisartan, walsartan, eprosartan |
|
Sartany tkankowe |
|
TELMISARTAN irbesartan |
|
ok T/P |
|
ACEI sartany ant. kanałów wapniowych (amlodypina, felodypina CR, lacidipina) |
|
Aliskiren |
|
doustny inhibitor reniny NIE w ciąży DN: obrzęk naczynioruchowy,duszność, biegunka, zwiększenie st. kw. moczowego i napady dny, hiperkalemia |
|
Nitroprusydek sodu |
|
podawany w ciągłym wlewie dożylnym w przełomie nadciśnieniowym i ciężkiej niewydolności serca uwalnia NO stymulacja cyklazy guanylowej rozszerza tętnice i żyły DN: kumulacja cyjanku-> kwasica metaboliczna, znacznia hipotonia, arytmie, zgon L: tiosiarczan sodu, hydroksykobalamina |