Leki p-kaszlowe ośrodkowe opioidowe o silnym działaniu uzależniającym |
Morfina Oksykodon wyjątkowo: zranienie klp., nowotwory płuc |
Leki p-kaszlowe ośrodkowe opioidowe o słabym działaniu uzależniającym |
Kodeina: NIE w ciąży, u noworodków i wcześniaków Dihydrokodeina Noskapina: brak działania p-bólowego |
Leki p-kaszlowe ośrodkowe opioidowe nieuzależniające |
Dekstrometorfan: antagonista rec. NMDA i rec. N, RI 5HT, na rec. opioidowe działa dopiero po przedawkowaniu, brak działania p-bólowego |
Leki p-kaszlowe ośrodkowe nieopioidowe |
Butamirat Pentoksyweryna Okseladyna |
Leki p-kaszlowe działające obwodowo |
Benzonatat (hamuje aferentne włókna n.X) Lewodropropizyna |
Leki naturalne mukoaktywne wykrztuśne pośrednie |
Prawoślaz lekarski Lukrecja gładka Pierwiosnek lekarski Gwajakole (gwajafenazyna zwiększa też wydzielinę z macicy i nosa, osłabia kurczliwość mm.i nasila porfirię) Ipekakuana Krzyżownica wirgilijska |
Saponiny |
Leki mukoaktywne wykrztuśne pośrednie W dużych dawkach krwotoczne zapalenie błony śluzowej żołądka korzeń lukrecji, pierwiosna, mydlnicy, senegi |
Leki mukoaktywne wykrztuśne pośrednie |
Benzoesan sodu NH4Cl NaHCO3 |
Leki mukoaktywne wykrztuśne bezpośrednie |
NaCl 7% KI (DN: nasilenie trądziku, zaburzenia tarczycy, obrzęk ślinianek, p-wsk: grużlica) |
Olejki eteryczne |
Leki mukoaktywne wykrztuśne bezpośrednie gdy p.o. uszkodzenie tkanek miękkich i surfaktantu |
Tyloksapol |
Lek mukoaktywny wykrztuśny bezpośredni zmniejsza napięcie powierzchniowe (ułatwienie ruchu rzęsek i usuwania wydzieliny) tylko w szpitalu po torakochirurgii i zab. oddychania u małych dzieci |
Leki mukolityczne |
Acetylocysteina Karboksycysteina Erdosteina Dornaza-alfa Mesna |
ACC |
p.o. i i.v. w zatruciu paracetamolem NIE w astmie bo może wywołać skurcz oskrzeli i napad kaszlu, u dzieci<6rż, ciąży i laktacji DN: szumy uszne |
Mesna |
wziewnie i wstrzykiwania w działaniu protekcyjnym przed krwotocznym zapaleniem pęcherza moczowego przy stos. cyklofosfamidu NIE w astmie bo skurcz oskrzeli |
Dornaza-alfa |
Rekombinowana DNA-za rozkładająca DNA neutrofilii w mukowiscydozie DN: zmiana głosu wziewnie |
Leki mukokinetyczne |
wazycyna w wasace bromheksyna (też mukolitycznie i wykrztuśnie, stymuluje tworzenie lizosomów) ambroksol |
Leki p-zapalne w astmie |
GKS nedokromil i kwas kromoglikanowy montelukast, zefirlukast, zileuton |
Leki rozszerzające oskrzela w astmie |
beta2-mimetyki teofilina (metyloksantyna) cholinolityki |
GKS |
wziewnie: flutikazon, beklometazon, cyklezonid, budezonid p.o. prednizolon i.v. w stasus asthmaticus półbursztynian hydrokortyzonu, metyloprednizolon nie w ostrych napadach astmy spadek zapalenia, obrzędu błon śluzowych, wydz. śluzu, usprawnienie rzęsek i w dużych dawkach bezp. spazmolitycznie |
Status asthmaticus |
albuterol GKS teofilina epinefryna tlen cholinolityki alternatywne niepotwierdzone: siarczan magnezu, hel:tlen |
Kromony |
Kwas kromoglikanowy Nedokromil hamują kanały Cl- w kom.tucznych i wytw. cytokin przez makrofagi działanie miejscowe u dzieci w astmie alergicznej, też alergiczne zap. spojówek i alergie pokarmowe |
Inhibitory leukotrienowe |
inh. 5-lipooksygenazy: Zileuton inh: rec. leukotrienowych CysLT1: Montelukast, Zefirlukast DN: zespół Churga-Straussa |
szybkodziałające beta2-mimetyki |
Terbutalina s.c. Salbutamol Fenoterol I rzutu w doraźnym leczeniu skurczu oskrzeli |
długodziałające beta2-mimetyki |
Salmeterol Formoterol Indakaterol-ultradługo, POChP w profilaktyce napadów zawsze razem z wziewnymi GKS |
DN beta2-mimetyków |
hipokaliemia tachykardia i tachyarytmie hiperglikemia drżenia mięśniowe |
Beta-adrenolityki |
up-regulation rec.beta2 zmniejszają umieralność pacjentów z POChp i częstość zaostrzeń |
Teofilina |
5-15 mikrog/ml DN: pobudzenie, bezsenność, bóle głowy tachykardia, tachyarytmie przyspieszenie perystaltyki, spadek pH soku żołądkowego Uwaga! w padaczce, nadczynności tarczycy, zaburzeniach rytmu serca, chorobami wątroby hamuje fosfodiesterazę, blokuje rec. adenozyny i ułatwia deacetylację histonów |
Omalizumab |
anty-IgE zmniejszenie liczby zaostrzeń i hospitalizacji o 25%, zmniejszenie dawki GKS co 2-4 tyg. s.c. |
stopień I GINA |
SABA |
stopień II GINA |
(SABA) niska dawka wGKS lub lek antyleukotrienowy |
stopień III GINA |
(SABA) niska dawka wGKS+LABA lub średnia/wysoka dawka wGKS lub niska dawka wGKS+lek antyleukotrienowy/teofilina przedłużona |
stopień IV GINA |
(SABA) średnia/wysoka dawka wGKS+LABA lub dodatek leku antyleukotrienowego lub teofiliny przedłużonej |
stopień V GINA |
(SABA) stopień IV + doustne GKS niska dawka lub omalizumab |
siarczan magnezu i.v. |
ostry napad astmy FEV1<25-50% hipoksemia bez poprawy po lekach rozkurczających wziewnych status asthmaticus |
Roflumilast |
inhibitor fosfodiesterazy 4 działa p-zapalnie, hamuje powst.cytokin met.przez P450 POChP |