rasa europeidalna (biała)

skóra od jasnej (Skandynawowie) do śniadej (Hindusi); pierwotnie zasiedlali Europę, Afrykę Północną, Bliski Wschód, Inie

rasa mongoloidalna (żółta)

obszary pochodzenia: Azja Północna i Wschodnia, tubylcza ludność obu Ameryk (Indianie)

rasa negroidalna (czarna)

pierwotnie zamieszkiwała Afrykę Południową i Środkową, Australię (Aborygeni)

metysi

mieszańcy rasy białej i żółtej

mulaci

mieszańcy rasy czarnej i białej

zambosi

mieszańcy rasy czarnej i żółtej

rasa europejska (biała)

Europa, Afryka Północna, Azja Południowo-Zachodnia

rasa indyjska (biała)

Indie, Pakistan

rasa azjatycka (żółta)

Azja Wschodnia: Chiny, Japonia, Korea Północna i Południowa

amerykańska (żółta)

Indianie obu Ameryk

polinezyjska (żółta)

Polinezja, Mikronezja

afrykańska (czarna)

Afryka na południe od Sahary

australijska (czarna)

Australia

melanezyjska (czarna)

Nowa Gwinea, wyspy zachodniego Pacyfiku

języki germańskie (rodzina indoeuropejska)

angielski, niemiecki, duński, szwedzki, norweski, niderlandzki, islandzki

występowanie języków germańskich

Europa Północna i Zachodnia

języki celtyckie (rodzina indoeuropejska)

szkocki, irlandzki

występowanie języków celtyckich

Europa Zachodnia

języki romańskie (rodzina indoeuropejska)

włoski, francuski, hiszpański, portugalski, rumuński, kataloński

występowanie języków romańskich

Europa Południowa

języki słowiańskie (rodzina indoeuropejska)

polski, rosyjski, białoruski, ukraiński, chorwacki, serbski, czeski, słowacki

występowanie języków słowiańskich

Europa Środkowa, Wschodnia i Południowo-Wschodnia

języki bałtyckie (rodzina indoeuropejska)

litewski, łotewski

występowanie języków bałtyckich

wschodnie wybrzeże Bałtyku

języki irańskie (rodzina indoeuropejska)

perski, tadżycki, afgański, osetyjski

występowanie języków irańskich

Azja Południowo-Zachodnia

języki indyjskie (rodzina indoeuropejska)

hindi, urdu, pendżabski, nepalski, cygański

występowanie języków indyjskich

Azja Południowa

języki pozostałe (rodzina indoeuropejska)

albański, grecki, ormiański

występowanie języków pozostałych

Europa Południowa i Kukaz

największy prym wśród języków (45%) wiodą:

angielski, francuski, hiszpański, portugalski

języki ugrofińskie (uralska rodzina językowa)

fiński, estoński, węgierski

rodzina chińsko-tybetańska

chiński

rodzina chamito-semicka

arabski

rodzina kongo-saharyjska

suahili, zulu

rodzina ałtajska

turecki, mongolski, mandżurski

Szwajcaria

cztery języki urzędowe: niemiecki, francuski, włoski, retoromański

Belgia

trzy języki urzędowe: francuski, niemiecki, niderlandzki

Nigeria

urzędowy: angielski

oficjalne języki ONZ

angielski, chiński, rosyjski, francuski, hiszpański, arabski

trzy gałęzie chrześcijaństwa

katolicyzm, protestantyzm, prawosławie

chrześcijaństwo

Europa, Ameryki, Australia, Nowa Zelandia, Filipiny

islam

prorok Mahomet, bóg Allah, , nurty sunnizm i szyizm, święte miejsce: Mekka w Arabii Saudyjskiej

występowanie islamu

Arabowie w Północnej Afryce i na Bliskim Wschodzie, mieszkańcy Turcji, Iranu, Pakistanu, Bangladeszu, Indonezji, Malezji i ludy środkowej Azji

hinduizm

najważniejsze bóstwa: Brahma Wisznu i Siwa, reinkarnacja, Ganges, święte miasto Waranasi

występowanie hinduizmu

Indie

buddyzm

Budda, nirwana, Bodh Gaja w Indiach - miejsce medytacji Buddy

występowanie buddyzmu

Południowo-Wschodnia Azja, Chiny, Mongolia, Indie

konfucjanizm

Konfucjusz, budowanie idealnego społeczeństwa i pokoju na świecie, Qufu ze świątynią Konfucjusza

występowanie konfucjanizmu

Chiny

judaizm

Abraham, Jahwe, który ma zesłać Mesjasza, żydzi, Ściana Płaczu w Jerozolimie

występowanie judaizmu

Izrael

ateiści

znaczny odsetek w Szwecji, Czechach, Japonii, Rosji

ekumena

obszar stale zasiedlony i gospodarczo wykorzystywany

bariery

termiczna, wodna, świetlna, wysokościowa, geomorfologiczna(rzeźba terenu)

anekumena

obszar niezamieszkały (obecnie: Antarktyda, wyspy Arktyki, fragmenty pustyń i obszary wysokościowe)

subekumena

obszar częściowo zamieszkały (tereny półpustynne, suche stepy)

zamieszkuje 50% ludności świata

200km pasa nadmorskiego, który stanowi 26% powierzchni lądowej

obszary największej koncentracji ludności (Azja Wschodnia i Południowa):

Chiny, Indie, Japonia, Wietnam

obszary największej koncentracji ludności(Europa):

kraje Beneluxu, południowo-zachodnia część Niemiec, północne Włochy

obszary największej koncentracji ludności(Ameryka Północna):

wschodnie i zachodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych, wschodnie wybrzeża Brazylii i Argentyny (Rio de Janeiro, Sao Paulo, Buenos Aires)

obszary największej koncentracji ludności(Ameryka Środkowa):

zespół miejski Meksyku

obszary największej koncentracji ludności (Afryka:

delta Nilu, obszar wzdłuż doliny Nilu po Wyżynę Abisyńską oraz wybrzeże Zatoki Gwinejskiej, ujście Nigru

wskaźnik gęstości zaludnienia

liczba ludności na jednostkę powierzchni (km2)

średnia gęstość zaludnienia na świecie 2007r

49 osób na kilometr kwadratowy

średnia gęstość zaludnienia, Azja

126os/km2

średnia gęstość zaludnienia, Europa

32os/km2

średnia gęstość zaludnienia, Afryka

23os/km2

średnia gęstość zaludnienia, Ameryka Pn.

16os/km2

średnia gęstość zaludnienia, Ameryka Pd.

28os/km2

średnia gęstość zaludnienia, Australia i Oceania

4os/km2

średnia gęstość zaludnienia, Monako

15,1 tys os/km2

średnia gęstość zaludnienia, Singapur

7,3 tys os/km2

średnia gęstość zaludnienia, Watykan

1,9 tys os/km2

pana europejskie o dużej gęstości zaludnienia

Holandia, Belgia, Wielka Brytania, Niemcy (pow. 200os/km2)

kraje o najmniejszej gęstości zaludnienia

Mongolia, Namibia, Botswana, Australia, Surinam, Islandia (poniżej 3os/km2)

gęstość zaludnienia: Finlandia, Norwegia

15os/km2

najwyższy wskaźnik feminizacji w Polsce

województwo łódzkie (110)

ludność Polski

ok 40mln

struktura zatrudnienia

rolnictwo 13%, przemysł 25%, usługi 62%

mniejszości etniczne

nie posiadają własnego państwa (Romowie, Łemkowie, Tatarzy)

GEOGRAFIA3
Nauki przyrodnicze - przyroda (poziom podstawowy)