|
Czym zajmuje się neuronauka? |
|
Mózgiem, powiązaniami pomiędzy jego aktywnością a zachowaniem |
|
Neuron - co to za komórka? [co robi] |
|
Komórka układu nerwowego, wyspecjalizowana w otrzymywaniu, przetwarzaniu i/lub przekazywaniu informacji do innych komórek |
|
Ile jest neuronów w mózgu? |
|
100mld-1 trylion |
|
Dendryt - z czego się składa + funkcja |
|
Wiązka rozgałęzionych włókien; ta część otrzymuje nadchodzące sygnały |
|
Ciało komórki - z czego złożone? Co robi? |
|
Złożone z jądra i cytoplazmy; integruje informacje dotyczące stymulacji które dostaje od dendrytów [czasem od innego neuronu] i przekazuje ją do aksonu |
|
Akson -> co robi, długość, co ma na końcu? |
|
Przesyła inf. przez całą swoją długość [w rdzeniu kręgowym do 1m; w mózgu mniej niż 1mm]; na jego drugim końcu są kolbki synaptyczne |
|
Kolbki synaptyczne; funkcje |
|
Przez nie neuron może stymulować pobliskie gruczoły, mięśnie, inne neurony; uwalnianie neuroprzekaźników z ich pęcherzyków |
|
Kierunek przekazywania informacji w neuronach |
|
Dendryt->Ciało komórki->Kolbki synaptyczne |
|
Wymień 3 rodzaje neuronów |
|
Czuciowe, Ruchowe, Interneurony |
|
Neurony czuciowe - wstępujące czyli |
|
inf z receptorów zmysłowych->ośrodkowy ukł.N |
|
Neurony ruchowe - zstępujące czyli |
|
inf z ośrodkowego ukł.N->mięśnie i gruczoły |
|
Jakie neurony stanowią większość w mózgu? |
|
Interneurony |
|
Interneurony - co przekazują? |
|
inf od neuronów czuciowych->interneurony/neurony ruchowe |
|
Na każdy neuron ruchowy ile przypada interneuronów? |
|
ok 5 tysięcy |
|
Omów odruch ucieczki przed bólem |
|
drażnienie r.bólowych -> sygnały idące neuronami czuciowymi -> interneuron w rdzeniu kręgowym -> stymulacja neuronów ruchowych -> pobudzenie mięśni + magazynowanie inf w pamięci |
|
Ile liczniejsze od neuronów są komórki glejowe? |
|
5-10 krotnie |
|
Role neurogleju [8 = pomoc...;wychwyt... itp] |
|
Utrzymywanie n na miejscu Pomoc nowym n w rozlokowaniu się w mózgu Usuwanie odpadków Wychwyt nadmiaru nprzekaźników i innych subst w szczelinach pom n-mi Osłanianie niektórych aksonów Zwiększająca szybkość przewodzenia sygnałów[tłuszczowa osłonka mielinowa] Uniemożliwienie dotarcia do mózgu szkodnikow [b.k-m] Odżywcz |
|
Opisz tworzoną przez kom.glejowe-> astrocyty barierę krew-mózg |
|
Ma ona postać tłustej ciągłej otoczki wokół naczyń krwionośnych mózgu. Nierozpuszczające się w tłuszczach substancje nie przenikają przez nią. |
|
Jak neurony podejmują decyzję o "odpaleniu"? |
|
Wiążąc informacje (sygnały pobudzeniowe i hamulcowe) docierające do ich dendrytów i somy [ciała kom] i określając czy mówią "tak" czy "nie" |
|
Dzięki czemu istnieje komunikacja neuronalna? |
|
Dzięki przepływowi naładowanych elektrycznie cząsteczek - jonów - przez błonę komórkową neuronu |
|
Wymień ładunki jonów sodu,chloru,wapnia,potasu |
|
Na+ ; Cl- ; Ca+ ; K + |
|
Co wpycha a co wypycha g.stężeń i g.elektryczny? |
|
G.elektryczny wpycha potas i sód; Gradient stężeń wpycha sód, wypycha potas |
|
Kanały jonowe to.. co robią? |
|
Pobudliwe części błony komórkowe neuronów; selektywnie pozwalają niektórym jonom przepływać przez błonę [gradient stężeń wpływ sodu, wypływ potasu] |
|
Jak sygnały pobudzeniowe a jak hamulcowe wpływają na działanie kanałów jonowych? |
|
POBUDZENIOWE -> pozwalanie jonom sodu wpływać do środka HAMULCOWE -> cięższa praca, aby zachować wnętrze komórki w stanie naładowania ujemnego |
|
Kiedy powstaje potencjał czynnościowy? |
|
Gdy sygnały pobudzeniowe są na tyle silne w stosunku do hamulcowych aby wywołać depolaryzację komórki z -70 miliv do -55 miliv |
|
Co dzieje się po zainicjowaniu potencjału czynnościowego? |
|
1.Potas wpływa do wnętrza neuronu 2.Wnętrze staje się naładowane dodatnio w stosunku do otoczenia = neuron stał się całkowicie zdepolaryzowany 3. Efekt domina przesyła potencjał czynnościowy wzdłuż aksonu [kanały jonowe otwierają się i pozwalają potasowi wpływać] |
|
Jak neuron powraca do stanu spoczynkowego? Jakie kanały zostają otwarte a jakie zamknięte? |
|
Dodatnie wnętrze -> kanały pozwalające sodowi wpływać zamykają się, a kanały pozwalające potasowi wypływać otwierają.Wypływ jonów potasu przywraca ujemny ładunek neuronu |
|
Potencjał czynnościowy |
|
Impuls nerwowy aktywizowany w neuronie, przenoszący się wzdłuż aksonu i powodujący wydzielanie neuroprzekaźników do synapsy |
|
Potencjał spoczynkowy |
|
Polaryzacja cytoplazmy w neuronie, umożliwia wytw potencjału czynnościowego |
|
Prawo "wszystko albo nic" |
|
Potencjał czynnościowy jest niezależny od wzrostu intensywności stymulacji po przekroczeniu poziomu progowego. |
|
Okres refrakcji |
|
Okres spoczynku w trakcie którego w danym segmencie aksonu nie może być zaktywizowany nowy impuls nerwowy.Może być on względny lub absolutny |
|
Potencjał czynnościowy jest "samorozprzestrzeniający się" ponieważ.. |
|
Gdy się go raz uruchomi, nie potrzebuje on zewnętrznej stymulacji do rozprzestrzeniania się |
|
Szybkość przesyłania p.czynnościowego przez neurony = od..do.. |
|
Od 200m/s do 10m/s |
|
Jaka choroba wywoływana jest przez uszkodzenia osłonki mielinowej? |
|
Stwardnienie rozsiane |
|
Co sprawia, że potencjał czynnościowy nie może się cofać? |
|
Okres refrakcji |
|
Synapsa to.. |
|
Szczelina między 2 neuronami |
|
Gdy potencjał czynnościowy osiąga kolbkę synaptyczną, uruchamia Przekaźnictwo synaptyczne, czyli.... |
|
Przekazywanie informacji z 1 neuronu do 2 przez szczelinę synaptyczną |
|
Neuroprzekaźniki to.. stymulują.. |
|
Sbst chem, wydzielane przez neurony; przekazują inf przechodząc przez synapsę z 1 neuronu do 2; stymulujące neuron postsynaptyczny |
|
Przez co pęcherzyki synaptyczne zostają przerwane i neuroprzekaźniki mogą się rozprzestrzeniać? |
|
Potencjał czynnościowy otwiera kanały jonowe wpuszczając wapń do kolbki synaptycznej |
|
Acetylocholina -> w którym/ch ukł N? Jaka choroba zw. z jej brakiem? Jaki jad ją blokuje? |
|
Ośrodkowy i obwodowy ukł N.; uszkodzenie produkujących ją neuronów -> Alzheimer; pobudzanie mięśni do skurczów; jad kiełbasiany ją blokuje co powoduje duszenie[botulizm] |
|
GABA [kwas gamma-aminomasłowy]; gdzie najliczniejsza? co ją pobudza? |
|
Najpop. hamujący neuroprzekaźnik; 1/3 wszystkich synaps; liczna w podwzgórzu, wzgórzu, płacie potylicznym; pobudza ją benzodiazepina[skutecznie przytwierdza się wtedy do r.postsyn.]; Valium, Xanax |
|
Kwas glutaminowy za jakie reakcje i uzależnienia odpowiada? |
|
Najp. neuroprzekaźnik pobudzający ; r.emocjonalne, nauka, pamięć; zakłócony w schizofrenii; zw. z uzaleznieniami od narkotyków, alko, nikotyny |
|
Dopamina; co zapewnia? jaka choroba może wystąpić kiedy jest jej nadmiat a jaka kiedy niedobór? |
|
Wyższy poziom w schizofrenii; Niski w Parkinsonie; Zapewnia poznawczą stabilność i giętkość |
|
Noradrenalina - co może być skutkiem jej niedoboru? |
|
Za mały poziom -> depresja |
|
Serotonina - gdzie są neurony ją produkujące? Jak leki wzmacniają jej działanie? |
|
Neurony ją produkujące są w pniu mózgu; za mało -> depri; Prozac, Asentra wzmacniają przez uniemożliwienie usunięcia jej ze szczeliny synaptycznej |
|
Neuromodulator- co robi? |
|
Modyfikuje/moduluje aktywność neuronu postsynaptycznego; np endorfiny [naloksan blokuje; ważne w placebo i akupunkturze] |
|
Ośrodek Broki |
|
Obszar mózgu przekształcający mowę w myśli lub inne znaki |
|
Lezja |
|
uszkodzenie/zniszczenie tkanki mózgowej |
|
rTMS Powtórkowa przezczaszkowa stymulacja magnetyczna |
|
Czasowa dezaktywacja pewnych obszarów mózgu przy użyciu stymulacji magnetycznej |
|
EGG elektroencefalogram |
|
Badanie związków pomiędzy procesami psychicznymi i reakcjami; zapis elektrycznej aktywności mózgu |
|
CT/CAT Osiowa tomografia komputerowa; co dobrze bada? |
|
Wąskie wiązki promieni X są przepuszczane przez mózg pod kilkoma kątami, aby stworzyć pełne obszary mózgu; dobrze bada lokalizację i zakres uszkodzeń mózgu |
|
PET Skany emisyjnej tomografii pozytronowej; jakie funkcje dobrze bada? |
|
Rejestracja radioaktywności komórek nerwowych podczas czynności behawioralnych/poznawczych; badanie funkcji poznawczych |
|
MRI Rezonans magnetyczny; jakie szczegóły dobrze ukazuje? |
|
Skanuje mózg przy użyciu pola magnetycznego i fal radiowych; Tworzenie map umożl. poł. struktur mózgu z procesami psych.; dobrze ukazuje szczegóły anatomiczne |
|
fMRI FUNKCJONALNY Rezonans magnetyczny - jakie 2 rzeczy dobrze bada, jakie 2 metody łączy? |
|
zalety MRI+PET; wykrywanie zmian magnetycznych w ukrwieniu komórek nerwowych; badanie funkcji poznawczych i struktur anatomicznych |
|
Ośrodkowy układ nerwowy obejmuje.. |
|
mózg + rdzeń kręgowy |
|
Obwodowy układ nerwowy obejmuje.. |
|
nerwy obwodowe i czaszkowe; łączące rec.zmysłowe z ośrodkowymUN i ośrodkowyUN z mięśniami i gruczołami |
|
Na jakie układy dzieli się obwodowyUN? |
|
SomatycznyUN i Autonomiczny [sympa¶sympa]UN |
|
Wymień zadania ośrodkowegoUN |
|
Koordynacja i integracja funkcji org, przetwarzanie inf. neuronalnej, rozkazywanie częściom ciała |
|
Za czyim pośrednictwem ośrodkowy UN wysyła i otrzymuje info? |
|
Rdzenia kręgowego |
|
Co to rdzeń kręgowy? |
|
Zbiór neuronów łączących mózg z obwodowymUN |
|
Gdzie mieści się rdzeń kręgowy? |
|
W wydrążeniu kręgosłupa -> kanale kręgowym |
|
Rozgałęzienia nerwów rdzeniowych wychodzą z rdzenia kręgowego między każdą parą kręgów, łącząc się ostatecznie z.. |
|
Receptorami zmysłowymi w całym ciele; mięśniami; gruczołami |
|
Za jakie odruchy odpowiedzialny jest rdzeń kręgowy? |
|
Proste, szybkie odruchy, bez udziału mózgu |
|
Jaką aktywność koordynuje rdzeń kręgowy? Której/ch stron ciała? |
|
Lewej i prawej strony ciała |
|
Co dzieje się przy uszkodzeniu nerwów rdzenia K? Czy miejsce uszkodzenia ma znaczenie? |
|
Paraliż kończyn/tułowia (np paraplegia); im wyżej RK uszkodzony tym rozleglejszy paraliż |
|
Który układ nerwowy ma bezpośredni kontakt ze światem zewnętrznym? |
|
ObwodowyUN |
|
SomatycznyUN - co łączy? |
|
Łączy ObwodowyUN z mięśniami szkieletowymi i skórą |
|
Autonomiczny uklad nerwowy - kiedy pracuje? co kontroluje? co łączy? |
|
Działa 24h/7; kontrola motorycznych reakcji organizmu; łączy rec. czuciowe z ośrodkowym UN i ośrodkowyUN z mięśniami gładkimi,gruczołami, m.sercowym |
|
Układ sympatyczny - współczulny - kiedy reaguje? |
|
reaguje w syt.zagrożenia, mobilizuje energię |
|
Układ parasympatyczny - przywspółczulny - kiedy reaguje? |
|
Monitoruje podstawowe procesy wewnętrzne organizmu, zachowuje i regeneruje energię |
|
Pień mózgu - co reguluje? |
|
Reguluje podstawowe procesy życiowe organizmu |
|
Rdzeń przedłużony - gdzie się znajduje? Co reguluje? |
|
W pniu: reguluje oddychanie, czuwanie, bicie serca |
|
Most - gdzie się znajduje? Co łączy? |
|
W pniu: łączy półkule mózgowe i rdzeń kręgowy z mózgiem |
|
Twór siatkowaty - Gdzie jest? Kogo informuje i o czym? Za jakie stany odpowiedzialny? |
|
W pniu: informuje korę mózgową o sygnałach zmysłowych, odpowiedzialny za stan świadomości oraz budzenie się |
|
Wzgórze - Co przekazuje i dokąd? |
|
Przekazuje impulsy zmysłowe do kory mózgowej |
|
Móżdżek - Z czym połączony? Co kontroluje? |
|
Połączony z pniem, kontroluję koordynację motoryczną, postawę, równowagę, naukę kontroli ruchów ciała |
|
Układ limbiczny [rąbkowy] - co reguluje? |
|
Obszar mózgu, reguluje: zach.emocjonalne, pdst popędy, pamięć, główne funkcje fizjologiczne |
|
Hipokamp - w jakim U? za co odpowiada? |
|
w UL; procesy pamięci jawnej, wspomnienia |
|
Ciała migdałowate - w jakim U? za co odpowiada? |
|
UL; kontrola emocji, agresji, pamięć emocjonalna |
|
Podwzgórze - co reguluje? czynności jakiego układu reguluje? |
|
regulacja umotywowanego zachowania [np zasp.głodu] i homeostazy; regulacja czynności układu dokrewnego[hormonalnego] |
|
Mózgowie - czy się dzieli? Co reguluje? Ile masy mózgu zajmuje? |
|
podzielone na 2 półkule; regulacja wyższych f.poznawczych i emocjonalnych; 2/3 masy mózgu |
|
Kora mózgowa -> gdzie w mózgowiu? ile ma komórek? Jaką ma grubość? |
|
Zewnętrzna warstwa mózgowia; posiada 1 mld komórek i 1.5cm grubości |
|
Półkule mózgowe -> co je łączy? |
|
2 połowy mózgu połączone ciałem modzelowatym |
|
Ciało modzelowate, spoidło wielkie |
|
gęsta wiązka włókien nerwowych; łączy obie półkule |
|
Płat czołowy -> gdzie, za co odp, jaki ośrodek w nim jest? |
|
nad bruzdą boczną z przodu bruzdy środkowej kontrola motoryczna, procesy poznawcze, ośrodek Broki |
|
Płat ciemieniowy - gdzie? jaką korę ma? |
|
płatem czołowym nad bruzdą boczną za bruzdą środkową kora czuciowo -somatyczna |
|
Płat potyliczny; gdzie? jaką ma korę? |
|
w tylnej części mózgu; pierwotna kora wzrokowa |
|
Płat skroniowy; gdzie? jaką ma korę? |
|
pod bruzdą boczną; kora słuchowa |
|
Ośrodek Wernickiego;gdzie? co umożliwia? |
|
płat skroniowy; pozwala na płynną produkcję mowy i jej rozumienie |
|
Kora ruchowa; gdzie? co kontroluje jej górna część? ile jest ___ których świadome działanie ona kontroluje? Z którą połową ciała kom. się jej prawa część? |
|
przed bruzdą środkową w płatach czołowych jej górna część kontroluje dolne partie ciała kontrola świadomego działania mięśni[których jest ponad 600] prawa poł kom. się z lewą poł ciała |
|
Kora czuciowo-somatyczna gdzie? co kontroluje jej górna część? Co przetwarza? Z którą połową ciała kom. się jej prawa część? |
|
w płatach ciemieniowych; przetwarza bodźce zmysłowe z różnych części ciała; też jej górna część powiązana z niższymi partiami ciała prawa poł kom. się z lewą poł ciała |
|
Kora słuchowa; gdzie? co odbiera i przetwarza? |
|
płaty skroniowe; odbiór i przetwarzanie informacji słuchowej |
|
Kora wzrokowa; gdzie? co przetwarza? największa część odpowiada... |
|
płaty potyliczne; przetwarzanie informacji wzrokowej; największa jej cześć odpowiada centralnej części siatkówki |
|
Kora asocjacyjna; gdzie? co w niej zachodzi? jakie informacje łączy? |
|
kora m. zachodzą w niej wyższe procesy umysłowe; łączenie informacji z różnych modalności zmysłowych |
|
Lewa półkula jest analityczna, szczegółowa. A prawa? |
|
Holistyczna, całościowa |