Afisz

ogłoszenie, zapowiadające występ teatralny, rozklejane na tablicach lub na słupach.

Akt

część utworu dramatycznego lub przedstawienia teatralnego, stanowiąca względnie zamknięty i spójny odcinek jego akcji.

Aktor

osoba, grająca jakąś rolę w teatrze, artysta tworzący postaci sceniczne.

Aktor charakterystyczny

specjalizuje się w rolach charakterystycznych czyli takich, które podkreślają cechy właściwe danemu typowi psychicznemu.

Aktor komiczny

specjalizuje się w odtwarzaniu bohaterów w komediach lub postaci komicznych.

Aktor tragiczny

specjalizuje się w odtwarzaniu bohaterów w tragediach lub postaci tragicznych.

Amfiteatr

w starożytnej architekturze rzymskiej otwarta budowla widowiskowa, zbudowana na planie elipsy, z areną pośrodku i schodkową widownią.

Animacja

dokonywanie serii pojedynczych zdjęć rysunków, kukiełek, wycinanek itp. W różnych fazach ruchu.

Animacja teatralna

uruchamianie lalek w teatrze lalkowym.

Antrakt

przerwa w spektaklu.

Budka suflera

pomieszczenie na przedzie sceny teatralnej, osłonięte przed widzami, przeznaczone dla osoby podpowiadającej tekst aktorom.

Balkon

piętro widowni teatralnej.

Charakteryzator

pracownik teatru, trudniący się zmienianiem wyglądu zewnętrznego człowieka (aktora) za pomocą odpowiednich środków (np. kosmetyków, ubioru).

Charakteryzatornia

pomieszczenie w teatrze, gdzie dokonuje się charakteryzacji.

Charakteryzacja

zmiana wyglądu aktora.

Cenzura

oficjalna kontrola publikacji, widowisk, filmów i audycji, dokonywana przez specjalnego urzędnika, oceniającego je pod względem politycznym, religijnym, obyczajowym i moralnym.

Lornetka teatralna

służy do oglądania spektaklu z odległych miejsc w teatrze.

Loża

wydzielona, reprezentacyjna część sali widowiskowej, wyposażona w miejsca siedzące dla kilku osób, zwykle w formie niewielkiego balkonu lub wnęki z balustradą.

Kostium

specjalnie projektowany przez scenografa strój aktorski, charakteryzujący graną przez aktora postać i będący istotnym elementem widowiska teatralnego.

Scena

część budowli teatralnej usytuowana wyżej od widowni i oddzielona od niej kurtyną, odpowiednio wyposażona pod względem technicznym, stanowi miejsce gry aktorów.

Scena otwarta

bez kurtyny lub z rozsuniętą bądź podniesiona kurtyną.

Scena obrotowa

obrotowa tarcza - fragment podłogi scenicznej, ułatwia szybkie zmiany dekoracji, wykorzystywana też w celu uzyskania efektów scenicznych.

Scena elżbietańska

wielopoziomowa, składa się z przestronnego podium w kształcie prostokąta lub trapezu, wysuniętego ku widowni oraz przylegającego do niego z tyłu, piętrowego budynku scenicznego z galeryjką, wykorzystywana jako scena górna.

Scena pudełkowa / szufladkowa

tworzy zamkniętą przestrzeń ograniczoną bocznymi i górnymi dekoracjami, w tylnym planie prospektem, oddzielona od widowni proscenium, kurtyną i kanałem dla orkiestry.

Scena symultaniczna

charakterystyczna dla teatru średniowiecznego, składająca się z kilku mansjonów (domków) ustawionych na wycinku koła lub prostej, w których akcja dramatu rozgrywała się jednocześnie.

Scena celkowa / terencjuszowska

proscenium było pomostem ustawionym na kołach, a jego zaplecze tworzyło kilka pawiloników - celek, każda celka tworzyła oddzielne miejsce gry.

Kanał dla orkiestry

miejsce znajdujące się pomiędzy widownią a sceną, gdzie znajduje się orkiestra.

Scenariusz

tekst rozpisany na sceny i dialogi, będący podstawą realizacji spektaklu.

Scenarzysta

osoba, zajmująca się pisaniem scenariuszy.

Sceneria

plastyczna oprawa wydarzeń, które rozgrywają się w przedstawieniu teatralnym.

Scenograf

osoba, która zajmuje się plastycznym i architektonicznym ukształtowaniem przestrzeni scenicznej widowiska teatralnego, obejmującą dekoracje, kostiumy, rekwizyty, liternictwo.

Scenografia

plastyczne i architektoniczne ukształtowanie przestrzeni scenicznej widowiska teatralnego.

Kulisy

element perspektywicznej dekoracji teatralnej

Kurtyna

ruchoma (przenoszona lub rozsuwana) zasłona, najczęściej z tkaniny, oddzielająca w teatrze sceną pudełkową od widowni, albo zascenia, a także dzieląca scenę na części. Istnieją trzy rodzaje kurtyny

Krytyk teatralny

osoba zajmująca się analizowaniem widowisk teatralnych.

Maska teatralna

osłona twarzy, mająca kształt i formę twarzy ludzkiej, a także łba zwierzęcego, rośliny lub innej rzeczy.

Mim

aktor grający w widowisku pantomimicznym lub mimicznym.

Widowisko mimiczne

gra za pomocą mimiki - ruchy mięśni twarzy.

Monolog sceniczny

dłuższa wypowiedź jednego aktora.

Monodram

utwór dramatyczny, w którym występuje tylko jeden monologujący bohater, zwracający swą wypowiedź do publiczności teatralnej.

Koturn

obuwie na wysokich podeszwach używane przez aktorów podczas występów na scenie w teatrz antycznym w celu podwyższenia sylwetki.

Dekoracja

tło plastyczne sceny teatralnej, zespół elementów architektonicznych, malarskich lub plastycznych, które wyznaczają miejsce akcji inscenizowanego dramatu, czy przedstawienia.

Program / Repertuar

informacja dotycząca wystawianej sztuki.

Inscenizacja

przygotowanie i wystawienie na scenie utworu dramatycznego, literackiego, muzycznego, baletowego, odpowiednie opracowanie dzieła, służące wystawieniu go jako sztuki teatralnej.

Fabuła

treść utworu literackiego lub filmowego.

Foyer

sala, inne obszerne pomieszczenie lub korytarz w budynku teatralnym, obok sali koncertowej, przeznaczone do tego aby publiczność przebywała tam podczas przerw w spektaklu.

Dramat

jeden z trzech (obok liryki i epiki) rodzajów literackich, obejmujący utwory przeznaczone do wystawiania na scenie, które maja charakter fabularny. Dominuje w nich dialog.

Reżyseria

ogół czynności związanych z artystycznym kształtowaniem przedstawienia teatralnego.

Lalka

figurka przedstawiająca jednego z bohaterów widowiska w teatrze animacji. Rodzaje lalek

Pantomima

widowisko teatralne, w którym zdarzenia przekazywane są przez aktorów wyłącznie za pomocą ruchów ciała, gestów, mimiki.

Premiera

pierwsze przedstawienie utworu, dramatu, widowiska teatralnego.

Prapremiera

pierwsza w świecie lub w danym kraju publiczna prezentacja spektaklu teatralnego.

Rekwizyt

przedmiot dekoracji scenicznej, dodatkowy drobiazg potrzebny przy wystawianiu sztuki, związany z jej akcją.

Parter

najniższy poziom miejsc dla widzów w sali widowiskowej w teatrze lub publiczność, która zajmuje miejsca na tym poziomie.

Rampa

rząd lamp oświetlających scenę teatralną od przodu.

Sufler

osoba podpowiadająca w teatrze aktorom tekst roli w sposób niewidoczny dla widza (obecnie za kulisami, dawniej w budce suflera).

Komedia

gatunek dramatu obejmujący utwory o wesołym i pogodnym nastroju, lekkiej i pogodnej tematyce, charakteryzujące się humorem, dowcipem, wesołością i pomyślnym zakończeniem.

Proscenium

w teatrze nowożytnym

Zascenie

pomieszczenie znajdujące się za sceną, służące jako skład dekoracji, garderoby itp.

Nadscenie

zespół teatralnych urządzeń technicznych mieszczący się nad sceną.

Teatr

gałąź sztuki widowiskowej, polegająca na przedstawianiu scenicznym utworów literackich, obejmująca takie gatunki jak

Balet

rodzaj widowiska teatralnego, w którym głównym środkiem wyrazu jest taniec wykonywany przez tancerzy według scenariusza, z towarzyszeniem muzyki, na tle odpowiedniej scenografii.

Rewia

widowisko rozrywkowe skomponowane z krótkich scenek, skeczów, numerów estradowych, piosenek i tańców.

Opera

utwór muzyczny o charakterze dramatycznym, przeznaczony do wystawiania na scenie, składający się z partii wokalnych i instrumentalnych, czasami także mówionych i baletowych.

Terminologia teatralna
Przedmioty artystyczne - teatr (poziom podstawowy)